Του Γ. Λακόπουλου
Έξι μήνες μετά τις εκλογές και την εκκίνηση της διαδικασίας μετασχηματισμού το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι νόμισμα στο αέρα.
Στη μια όψη υπάρχει ο Αλέξης Τσίπρας. Δεν είναι «ο αδιαμφισβήτητος ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ» όπως είπε πρόσφατα ο Δημ. Παπαδημούλης. Είναι κάτι περισσότερο: ο φορέας της λαϊκής εντολής της 7ης Ιουλίου 2019 να δημιουργηθεί -μέσα από συνέδριο ευρείας συμμετοχής- νέος πολιτικός φορέας της Δημοκρατικής Παράταξης με συγχώνευση Αριστεράς- Κεντροαριστεράς.
Ένα νέο κόμμα με ισχυρή ηγεσία και μαζική οργάνωση, με πλειοψηφική δυναμική και αυτόνομη κυβερνητική προοπτική, με ριζοσπαστικό πρόγραμμα ως εναλλακτική λύση και με φυσικό επικεφαλής τον Τσίπρα. Χωρίς «κηδεμονίες» και συνδιοίκηση με ομαδάρχες.
Στην άλλη όψη συνυπάρχουν -συγκρουόμενες- δύο τάσεις: ο παλιός γραφειοκρατικός μηχανισμός της Κουμουνδούρου και η συσπείρωση παραγόντων από το παλιό ΚΚΕ εσωτερικού και το σημιτικό ΠΑΣΟΚ.
Και οι δυο έχουν πάρει τη μορφή μηχανισμών για τον έλεγχο του συνεδρίου και οι δυο συντονίζονται από ιδιότυπες “τρόικες”, ενώ ανάμεσά τους κινούνται άλλες ομάδες.
Ανορθόδοξες παρασκηνιακές συσκέψεις
Η τρόικα της παλιάς γραφειοκρατίας του ΣΥΡΙΖΑ συμπράττει πλέον με την μεγαλύτερη φράξια εσωκομματικής αντιπολίτευσης και με προβεβλημένο σήμερα παράγοντα που αναδείχθηκε επί Γ. Παπανδρέου στο ΠΑΣΟΚ.
Η δεύτερη τρόικα αποτελείται από πρόσωπα με διαλυτικό ρόλο διαχρονικά, που έδρασαν στον σημιτικό «εκσυγχρονισμό», προσκολλήθηκαν στον Γ. Παπανδρέου και τώρα επιδιώκουν να πάρουν τα ηνία του νέου φορέα. Σε κάποιες ανορθόδοξες παρασκηνιακές συσκέψεις ερήμην των οργάνων- αλλά με τον Τσίπρα παρόντα- αυτή τρόικα-ομάδα εμφανίζεται με προνομιακό ρόλο.
Οι «κομματικοί» της Κουμουνδούρου φέρουν ευθύνες για τις διαδοχικές ήττες και για τα ψηφοδέλτια που αποδοκιμάστηκαν το 2019, αλλά προβάλουν ως «αριστερή εγγύηση» για να επικρατήσουν.
Οι προερχόμενοι από τη διεύρυνση προβάλλουν τις σχέσεις τους με το ΠΑΣΟΚ, στο οποίο όμως ιστορικά δεν είχαν ποτέ αξιόλογους ρόλους και προτιμήθηκαν το 2018-19 από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ως «διαχειρίσιμοι».
Από την πλευρά του ο πρώην πρωθυπουργός, πρέπει να αποφασίσει πριν πέσει το νόμισμα κάτω ανάμεσα σε δυο επιλογές: επιδιώκει κόμμα πολιτικής πλειοψηφίας και κυβερνητικής εξουσίας ή πόλο για συμμαχίες και μέτωπα;
Για το πρώτο συσπειρώνει δίπλα του την πλειοψηφία των κομματικών του παλιού ΣΥΡΙΖΑ, των νεότερων στελεχών που ανέδειξαν οι κυβερνήσεις του και τους προερχόμενους από το «οραματικό ΠΑΣΟΚ» -κατά τη διατύπωση του ιδίου.
Ανάμεσα στους τελευταίους ο μόνος που έχει ιδρυτική σχέση με το κόμμα του Ανδρέα Παπανδρέου και διαρκή συμμετοχή στα ηγετικά του όργανα συνεχίζει και στον νέο φορέα ως «μοναχικός λύκος».
Το στοίχημα του Αλέξη Τσίπρα
Το στοίχημα για τον Αλέξη Τσίπρα είναι να παραμείνει επικεφαλής του 32%. Ήτοι να μην διολισθήσει στις παλιές ισορροπίες του ΣΥΡΙΖΑ του 3% που ανθίστανται, με συγκεκριμένους πρωταγωνιστές: τον αποτυχόντα απερχόμενο γραμματέα και οργανωτικά στελέχη. Παραδόξως ένα από αυτά κοινοποίησε – αντί του προέδρου- στη συνεδρίαση της Δευτέρας την κατανομή αρμοδιοτήτων στο Πολιτικό Συμβούλιο.
Λεπτομέρεια; Καθόλου, καθώς η κατανομή των αρμοδιοτήτων δείχνει προϊόν συναλλαγής μηχανισμών χωρίς πολιτικά κριτήρια. Πήραν ρόλους φιγούρες από το «προβληματικό» ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος και ειδικά η δουλειά στο μαζικό χώρο, όπου δομείται ένα κόμμα, δεν έχει επαρκή καθοδήγηση.
Προβληματική είναι και η διαχείριση στελεχών από πρόσωπα που επιβίωναν μονίμως ως «περιβάλλον» παραγόντων του ΠΑΣΟΚ, χωρίς συμμετοχή σε κομματικά όργανα και πολιτική ταυτότητα.
Άλλο η «ιδρυματοποίηση» στον Γ. Παπανδρέου- ή η μεταφορά της τσάντας κάποιου επιφανούς «Πασόκου» της παλιάς εποχής- και άλλο πολιτικό στέλεχος, μέλος ηγετικής ομάδας του αναμενόμενου κόμματος.
Ο ανταγωνιστικός φραξιονισμός των δυο τάσεων και των ενδιάμεσων ομάδων απειλεί να αποξηράνει από λαϊκή συμμετοχή το επικείμενο συνέδριο επανίδρυσης, αφού ήδη έχει οδηγήσει σε αποτυχία την εκστρατεία εγγραφής νέων μελών.
Το κλειδί στην πορεία προς το συνέδριο είναι να μην υποβαθμιστεί ότι η ευρύτερη Δημοκρατική Παράταξη στις εκλογές του περασμένου Ιουλίου συσπειρώθηκε στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα και όχι στον ΣΥΡΙΖΑ και τα κομματικά στελέχη του.
Οι ίδιοι ψηφοφόροι θα αναζητήσουν άλλους να τους εκπροσωπήσουν -όπως έκαναν όταν τους απογοήτευσε το ΠΑΣΟΚ- αν ο φορέας ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία που αναγγέλθηκε αποτελέσει ένα είδος νέου ΣΥΡΙΖΑ. Χωρίς σταθερά χαρακτηριστικά μαζικού κυβερνητικού κόμματος με τον Τσίπρα αποκλειστικό εκφραστή και κυρίαρχο.
Τον επόμενο μήνα ο πρώην Πρωθυπουργός θα μιλήσει σε μεγάλη συγκέντρωση του κόμματός του στην Αθήνα. Εκεί θα φανεί αν σχεδιάζει να φύγει μπροστά με τους πολίτες, αφήνοντας πίσω τα «βαρίδια» ή αν θα κάνει αυτό που πρέπει να αποφύγει: καθήλωση σε ισορροπίες με τους μηχανισμούς, μακριά από την κοινωνία.
