Συνωμοσιολογία και εγκεφαλική ανεπάρκεια

Του Τάκη Ψαρίδη

Ιδού λοιπόν γιατί η συνωμοσιολογία για τον κορωνοϊό υποκρύπτει μια εγκεφαλική ανεπάρκεια, αν όχι εγκεφαλική βλάβη.

Κατ’ αρχάς ο σκεπτόμενος συνωμοσιολογικά είναι σαν τον ρατσιστή που λέει «δεν είμαι ρατσιστής αλλά τους μαύρους δεν τους πάω». Έτσι και αυτός. «Δεν είμαι συνωμοσιολόγος αλλά κάτι μας κρύβουν».

Στην πραγματικότητα η συνωμοσιολογία είναι ένας τρόπος επιβεβαίωσης ενός ανεπαρκούς και μάλλον ισοπεδωμένου εαυτού. Ότι εγώ εχω καταλάβει για τον κορονοϊό πως κάτι μας κρύβουν, άρα είμαι πολύ πιο έξυπνος από τους βλάκες που δεν έχουν καταλάβει τίποτα.

Κατά βάθος ο συνωμοσιολόγος αδυνατεί να αναπτύξει μια πιο αναλυτική και σύνθετη σκέψη. Τα γεγονότα δεν είναι μονοσήμαντα και η πραγματικότητα είναι πολύπλευρη και πολυσήμαντη, όπως και η αλήθεια και θέλει εγκεφάλους με ικανότητα κριτικής σκέψης για να γίνει αντιληπτή σε όλες τις διαστάσεις της.

Ο συνωμοσιολόγος όμως, επειδή δεν διαθέτει τέτοια ικανότητα, καταφεύγει σε ένα ισοπεδωτικό και μονοδιάστατο συμπέρασμα «ότι κάτι μας κρύβουν» που πάει με όλα σαν την «κόκα κόλα» και που μπορεί να προκύψει χωρίς καμία απολύτως σκέψη.

Βεβαίως δεν είναι τυχαίο ότι η συνωμοσιολογία συνήθως συμβαδίζει με την ιδεοληψία. Το κόλλημα για παράδειγμα σε μία και μοναδική αλήθεια, το κόλλημα σε ένα και μοναδικό νόημα, δεν χρειάζεται καμία δυνατότητα κριτικής σκέψης, διότι τα πάντα ερμηνεύονται στην βάση αυτού του κολλήματος. Έτσι ο κολλημένος επιβεβαιώνεται ότι είναι έξυπνος και ικανός, ότι είναι «κάποιος», διότι αυτός το «βρήκε» ενώ οι άλλοι δεν το «βρίσκουν».

Και επειδή οι νευρώνες και οι συνάψεις του εγκεφάλου μας αναπτύσσονται με τον πλούτο των βιωμάτων μας και την ικανότητα αναστοχασμού, δηλαδή κριτικής σκέψης απέναντι σε ό,τι βιώνουμε αλλά και στον ίδιο μας τον εαυτό, η εγκεφαλική ανεπάρκεια του συνωμοσιολόγου είναι προφανής. Το εγκεφαλογράφημα του προσεγγίζει την ευθεία γραμμή και κάθε διάλογος μαζί του είναι περιττός.-