Συνέντευξη στο ΑΠΕ ΜΠΕ
Πανεπιστημιακός με πλούσιο συγγραφικό έργο, στέλεχος επί μία εικοσαετία της Κομισιόν, κυρίως, όμως, πρόσωπο που πρωταγωνίστησε σε ολόκληρη τη μεταπολιτευτική διαδρομή της ανανεωτικής Αριστεράς, ο Σωτήρης Βαλντέν είναι ένας από τους δώδεκα νέους υποψήφιους ευρωβουλευτές που ανακοινώθηκαν μετά τη χθεσινή συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. Μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο, εξηγεί τι σηματοδοτεί η παρουσία του στο σχήμα ΣΥΡΙΖΑ – “Προοδευτική Συμμαχία”, μιλάει για την πρωτοβουλία πολιτών “ΓΕΦΥΡΑ”, της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος, και υποστηρίζει ότι η διεύρυνση και η πολιτική σύγκλισης της Αριστεράς με την κεντροαριστερά δεν απειλεί τον χαρακτήρα του ΣΥΡΙΖΑ.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του Σωτήρη Βαλντέν στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων
ΕΡ. Κύριε Βαλντέν, συμμετέχετε στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ – «Προοδευτική Συμμαχία». Τι θα λέγατε ότι εκφράζει η υποψηφιότητά σας; Τι μήνυμα θέλετε να δώσετε με τη συμμετοχή σας;
ΑΠ. Η συμμετοχή στη μάχη των ερχόμενων αναμετρήσεων, με επικεφαλής τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι για μένα αυτονόητη, καθώς θεωρώ πως η κυβέρνηση Τσίπρα και η πολιτική της με εκφράζει στα βασικά. Σκέφτομαι εδώ τις Πρέσπες, την κοινωνική και δημοκρατική ευαισθησία των πολιτικών της. Σκέφτομαι ακόμη τον αγώνα που έδωσε τα προηγούμενα χρόνια, ανεξάρτητα από λάθη που έγιναν.
Όσον αφορά τις ευρωεκλογές, στο ψηφοδέλτιο των οποίων μου έκαναν την τιμή να με περιλάβουν, πιστεύω πως ο ΣΥΡΙΖΑ συμβολίζει την αναγκαία συνεργασία και σύγκλιση όλων των δυνάμεων της Αριστεράς και των Πρασίνων για την αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς και την ήττα του νεοφιλελευθερισμού. Δεν είναι τυχαίο πως στην Ευρώπη η συνεργασία αυτή προχωρά γοργά με πρωταγωνιστή και τον ΣΥΡΙΖΑ
Θέλω λοιπόν η Ελλάδα να παραμείνει Αριστερά και η Ευρώπη να ανασυνταχθεί και να ξεπεράσει την υπαρξιακή της κρίση. Και γι’ αυτό χρειάζεται μια ισχυρή και ενωμένη πληθυντική Αριστερά.
ΕΡ. Ανήκετε στην ομάδα των πολιτών που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία της ΓΕΦΥΡΑΣ και επιδιώκουν τη σύγκλιση των δυνάμεων της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς. Ανταποκρίνεται σε αυτό τον στόχο το σχήμα της «Προοδευτικής Συμμαχίας»;
ΑΠ. Η «Γέφυρα»|, όπως και η «Προοδευτική Συμμαχία» που συγκροτήθηκε ενόψει των προσεχών εκλογικών αναμετρήσεων, είναι ένα πρώτο βήμα για τη σύγκλιση των προοδευτικών δυνάμεων. Η σύγκλιση αυτή έχει και πιο μακροπρόθεσμους στόχους, αφού είναι η αναγκαία απάντηση στις προκλήσεις των καιρών για την Αριστερά με την ευρεία έννοια. Σε Ευρώπη και Ελλάδα οι προοδευτικές δυνάμεις δεν έχουν την πολυτέλεια να παραμείνουν διαιρεμένες, αν θέλουν να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Ελπίζω αυτό να συνειδητοποιηθεί, έστω και μετά τις εκλογές, από όσους προοδευτικούς έχουν εκτραπεί σε μια αδιέξοδη αντιπαράθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ.
ΕΡ. Η κριτική που ασκείται από το ΚΙΝΑΛ προς την πλευρά των συμμάχων του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι έχουν εγκαταλείψει προ πολλού την Κεντροαριστερά και δεν δικαιούνται να ομιλούν στο όνομά της. Τι απαντάτε;
ΑΠ. Με ενοχλούν όσοι διεκδικούν την ιδιοκτησία πολιτικών χώρων. Παλαιότερα το ΚΚΕ, σήμερα το εναπομείναν ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝ.ΑΛΛ. Αν κάποιος αισθάνεται Κεντροαριστερός και επιλέγει τη συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, ουδείς δικαιούται να του το απαγορέψει. Ούτε τα εκατομμύρια των παλαιών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που ψήφισαν και θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ είναι ιδιοκτησία της κυρίας Γεννηματά.
ΕΡ. Δεν θέτει η υπόθεση της Novartis επιπλέον εμπόδια στη σύγκλιση των δυνάμεων του προοδευτικού χώρου;
AP. Προκειμένου περί υπαρκτών και τεκμηριωμένων δικαστικά σκανδάλων (και τέτοιο είναι σύμφωνα με τους πάντες η υπόθεση Νοvartis) είναι αναγκαίο να διαλευκανθούν και να τιμωρηθούν οι όποιοι ένοχοι. Μια τέτοια διαδικασία δεν θα πρέπει να γεννά αντιδράσεις και είμαι βέβαιος πως σε όλα τα κόμματα οι έντιμοι υπερισχύουν των όποιων τυχόν απατεώνων. Χρειάζεται ωστόσο προσοχή να μην κατηγορούνται πολιτικά πρόσωπα, χωρίς επαρκή στοιχεία, οπότε δίδεται η εντύπωση πως τα σκάνδαλα εργαλειοποιούνται για την κομματική διαμάχη πράγμα που βέβαια δηλητηριάζει παραπέρα το πολιτικό κλίμα. Πάντως, ενώ δεν είμαι από αυτούς που θεοποιούν την ανεξάρτητη δικαιοσύνη, διαφωνώ και με την επιλεκτική στάση όσων, όταν τους συμφέρει, ορκίζονται σ’ αυτήν και όταν όχι μιλούν για «συμμορίες». Σε κάθε περίπτωση θεωρώ λαθεμένο και λαϊκιστικό η προεκλογική διαμάχη να επικεντρώνεται στα σκάνδαλα.
ΕΡ. Η κεντροαριστερά υπήρξε το πλειοψηφικό πολιτικό ρεύμα της μεταπολίτευσης. Ποιος το εκφράζει σήμερα;
AΠ. Η κεντροαριστερά και ειδικότερα το ΠΑΣΟΚ υπήρξε επί αρκετές δεκαετίες ο κορμός των προοδευτικών δυνάμεων στη χώρα μας. Σήμερα κορμός των δυνάμεων αυτών είναι -και είμαι βέβαιος ότι θα παραμείνει- ο ΣΥΡΙΖΑ. Μια πλειοψηφική προοδευτική συμμαχία σήμερα θα έπρεπε αυτονόητα να περιλαμβάνει και τους σοσιαλδημοκράτες του ΚΙΝ.ΑΛΛ. Και λυπάμαι που η ηγεσία τους έχει επιλέξει αντί για τη συμμετοχή, τον «πόλεμο» ενάντια σε αυτή τη συμμαχία. Ένα πόλεμο που την οδηγεί αναπόφευκτα στην αγκαλιά της Δεξιάς.
Αν κάποιος αισθάνεται Κεντροαριστερός και επιλέγει τη συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, ουδείς δικαιούται να του το απαγορέψει. Ούτε τα εκατομμύρια των παλαιών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που ψήφισαν και θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ είναι ιδιοκτησία της κυρίας Γεννηματά.
ΕΡ. Η διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ δεν απειλεί τον χαρακτήρα του; Δεν κινδυνεύει να σοσιαλδημοκρατικοποιηθεί;
AΠ. Όταν ένα κόμμα του 4% γίνεται μέσα σε λίγα χρόνια κόμμα του 30% και πρώτη δύναμη της χώρας, προφανώς μεταβάλλεται, με ή χωρίς διευρύνσεις. Η μεταβολή σημαίνει και ωρίμανση και αυτό είναι θετικό. Βέβαια, μαζί με το μέγεθος και την εξουσία, έρχονται και τα γνωστά «κουσούρια»: κυβερνητισμός, αλαζονεία, ακόμη και διαφθορά. Αυτά πρέπει ασφαλώς να καταπολεμούνται συνεχώς από ένα κόμμα που στον πυρήνα του είναι ριζοσπαστικό και αριστερό. Οι διευρύνσεις που πλουτίζουν την πολιτική βάση του κόμματος, φέρουν νέες ιδέες και πείρα είναι όχι μόνο χρήσιμες, αλλά και αναγκαίες. Στο χέρι του ΣΥΡΙΖΑ είναι να προκρίνει τέτοιες διευρύνσεις και όχι όσες εισάγουν τις παθογένειες του παλιού και αμαρτωλού πολιτικού μας συστήματος.
Όσον αφορά τη «σοσιαλδημοκρατικοποίηση», η γνώμη μου είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν χρειάζεται να μεταλλαχθεί. Μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού και με τη σημερινή κρίση της σοσιαλδημοκρατίας, το μέλλον της Αριστεράς είναι η πληθυντική σύγκλιση όλων των συνιστωσών της, η καθεμιά με την ταυτότητά της. Εξάλλου σήμερα πια σοσιαλδημοκρατία και κεντροαριστερά δεν χωρίζονται με σινικά τείχη.
ΕΡ. Ποιο θεωρείτε ότι είναι το διακύβευμα των ευρωεκλογών;
ΑΠ. Το ευρωπαϊκό διακύβευμα των εκλογών της 26/5 είναι βέβαια να φράξουμε το δρόμο στην Ακροδεξιά, τον εθνικισμό και τη μισαλλοδοξία, αλλά και να ηττηθούν οι πολιτικές της λιτότητας, της ανεργίας, των ακραίων ανισοτήτων και της ανασφάλειας, της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της απάθειας απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Πολιτικές που παράγουν οι κυρίαρχες νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Είναι αυτές οι πολιτικές που εν πολλοίς ανοίγουν το δρόμο στην Ακροδεξιά. Σήμερα στην Ευρώπη, αλλά κάπως ιδιόμορφα και στην Ελλάδα, παρατηρούμε μια ώσμωση Ακροδειξιάς-Δεξιάς, σε επίπεδο ιδεών, πολιτικών και συνεργασιών. Πρόκειται για έναν θανάσιμο κίνδυνο για την Ευρώπη και τις δημοκρατίες μας. Πρέπει να τους σταματήσουμε!
Θέλουμε μια ισχυρή και δημοκρατική Ευρώπη που θα έχει στο επίκεντρό της την εργασία, την ανάπτυξη, την αλληλεγγύη και την ειρήνη. Που πρέπει δηλαδή να αλλάξει ριζικά κατεύθυνση.
ΕΡ. Ή Νέα Δημοκρατία, πάντως, επιδιώκει να δώσει στις ευρωεκλογές χαρακτήρα δημοψηφίσματος, θεωρώντας ότι το μείζον είναι η απομάκρυνση του Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ…
ΑΠ. Το μέλλον της Ευρώπης δεν είναι έλασσον ζήτημα, ούτε για την Ελλάδα. Συνεπώς, κακώς η ΝΔ υποβαθμίζει το ευρωπαϊκό διακύβευμα σε αυτές τις εκλογές, ίσως και γιατί προτιμά να αποκρύβει τις ευρωπαϊκές της συγγένειες με τον Όρμπαν, τον Βέμπερ και τον Γκρούεφσκι.
Ωστόσο, σε ένα πράγμα έχει δίκιο η ΝΔ: οι ευρωεκλογές στη χώρα μας θα έχουν και τον χαρακτήρα προκρίματος για την αναμέτρηση των βουλευτικών. Ο Μητσοτάκης θέλει να «διώξει» τον Τσίπρα και να παλινορθώσει το παλιό καθεστώς, αυτό που μας έφερε εδώ και που μας υπόσχεται κι άλλα δεινά. Και εμείς θέλουμε να εμποδίσουμε την ρεβανσιστική και εθνικιστική παλινόρθωση, θέλουμε τη συνέχιση μιας πολιτικής με την Αριστερά στην κυβέρνηση, μιας πολιτικής, που παρά τις όποιες διαφωνίες μας, έχει δώσει δείγματα κοινωνικής και δημοκρατικής ευαισθησίας και σοβαρότητας στην εξωτερική πολιτική, με την ιστορική συμφωνία των Πρεσπών.
ΕΡ.Μοιράζετε το χρόνο σας μεταξύ Αθήνας και Βρυξελλών, όπου διδάσκετε στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο. Ποια εικόνα έχει το ευρωπαϊκό πολιτικό προσωπικό για το κομματικό σύστημα στην Ελλάδα;
ΑΠ. Μου θέτουν συχνά αυτό το ερώτημα και η απάντησή μου είναι πως δεν υπάρχει ένα ενιαίο «πολιτικό προσωπικό» στις Βρυξέλλες. Υπάρχουν δεξιοί και αριστεροί, βόρειοι και νότιοι, ανατολικοί και δυτικοί, εκπρόσωποι του κεφαλαίου και εκπρόσωποι των εργαζομένων κλπ. Υπάρχουν κάποιοι που βλέπουν αφ’ υψηλού και αλαζονικά τις ανεπάρκειες του πολιτικού μας συστήματος και άλλοι που αναγνωρίζουν πως στο σημερινό χάος που επικρατεί στην Ευρώπη κανείς δεν δικαιούται να βλέπει μόνο τα ελαττώματα των άλλων. Η Ευρώπη ασθενεί βαριά και πρέπει όλοι μαζί να την σώσουμε.
Τούτου λεχθέντος, πρέπει να πω πως η Συμφωνία των Πρεσπών συγκέντρωσε την επιδοκιμασία και των θαυμασμό από όλες τις παρατάξεις στις Βρυξέλλες, με αποτέλεσμα η Ελλάδα και ο πρωθυπουργός της να «κέρδισαν πολλούς πόντους» εκτίμησης. Και αντίθετα, δεξιοί και σοσιαλδημοκράτες δεν πιστεύουν τα αυτιά τους όταν μαθαίνουν τη στάση των αδελφών κομμάτων τους στο Μακεδονικό.
ΕΡ. Κύριε Βαλντέν, αισθάνεστε κεντροαριστερός ή Αριστερός;
ΑΠ. Οι δικές μου πολιτικές αποσκευές από την εποχή της δικτατορίας και δεκαετίες μετά είναι αυτές της ανανεωτικής Αριστεράς, του «Ρήγα Φεραίου», του ΚΚΕ Εσωτερικού και της ΕΑΡ. Τις αποσκευές μου αυτές τις κράτησα και την περίοδο που προσχώρησα στο σημιτικό ΠΑΣΟΚ. Τις διατηρώ βέβαια και τώρα. Σήμερα πια, όπως ήδη είπα, δεν θεωρώ ότι, κοιτάζοντας προς το μέλλον, Αριστερά και Κεντροαριστερά χωρίζονται με σινικά τείχη. Αρκεί βέβαια η Κεντροαριστερά να μην είναι Κεντροδεξιά και η Αριστερά να είναι δημοκρατική και φιλοευρωπαϊκή.
ΑΠΕ ΜΠΕ
