Του Απόστολου Λουλουδάκη
Δεν
έχει σημασία αν η γάτα είναι άσπρη ή μαύρη, αρκεί να πιάνει ποντίκια.
– Ντενγκ Σιαο Πίνγκ
Επειδή ορισμένοι πιστεύουν ότι αυτό που ζούμε με την εκλογή Προέδρου στον Σύριζα γίνεται για πρώτη φορά, ας κάνουμε ένα ιστορικό πήδημα για να δούμε ότι αυτά έχουν προηγηθεί και σε άλλες χώρες.
Π.χ. μετά το Άλμα προς τα Εμπρός (1958-1960), ο Μάο δημιούργησε δύο φατρίες συμμάχων του προκειμένου να καταστρέψει τον μετριοπαθή αντιπρόεδρο Λίου Σάο Σι. Η πρώτη ήταν του στρατηγού Λιν Πιάο και η δεύτερη της συζύγου του, Τζιάνγκ Τσινγκ. Η Τζιάνγκ το 1938 είχε γίνει η τέταρτη γυναίκα του Μάο, υπό την υπόσχεση του τελευταίου στο Κόμμα ότι δεν πρόκειται ποτέ να την αφήσει να συμμετάσχει στην πολιτική. Ωστόσο, από το 1959 η Τζιάνγκ, υπό την εντολή του Μάο, ξεκίνησε τις ακραίες αριστερές «μεταρρυθμίσεις» στον πολιτιστικό και εκπαιδευτικό τομέα, καθώς μάζευε νεαρά στελέχη χαμηλού επιπέδου ως οπαδούς της, όπως τον Τζανγκ και τον Γιάο.
Μία παρεμφερής κατάσταση υπήρχε στον Σύριζα με την ανοχή του Προέδρου του, με τις διάφορες ομάδες όπως τους 53, Ομπρέλα μετά (που αποδείχτηκε πολύ μικρή στο τέλος), την Ριζοσπαστική Εναλλακτική Ενότητα (ΡΕΝΕ) που στο κείμενο τους λένε: «στη νέα εποχή ο ρόλος της Αριστεράς είναι ιστορικός, καθώς στην επέλαση του νεοφιλελευθερισμού καλείται να αντιτάξει μια επεξεργασμένη εναλλακτική πρόταση». Πρόταση πάντως πολιτική ή προγραμματική δεν καταθέτει. Η μόνη σαφής θέση αφορά τα οργανωτικά του ΣΥΡΙΖΑ όπου εκτιμά ότι «οι τάσεις έχουν υπερβεί τα όριά τους και κατά συνέπεια προτείνεται η κατάργησή τους και η υιοθέτηση των ρευμάτων ιδεών».
Ας συνεχίσουμε το ιστορικό οδοιπορικό μας.
Μετά την ήττα και τον τραγικό θάνατο του Λίου, ο στρατηγός Λιν έγινε ο καινούργιος διάδοχος του Μάο, αλλά σκοτώθηκε μετά την αποτυχημένη απόπειρά του να δολοφονήσει τον Μάο. Το 1971 απέμεναν τρεις δυνάμεις στην ηγεσία του Κόμματος: η φατρία της Τζιάνγκ, η φατρία των βετεράνων και η φατρία των νέων στελεχών, [όπως εδώ το ζήσαμε με τα ανοίγματα δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ προς το μνημονιακό ΠΑΣΟΚ (με ονόματα γνωστά και μη εξαιρετέα), που μπήκαν στο κέντρο εξουσίας μόλις μετά την Πολιτιστική Επανάσταση, όπως ο Χούα Κούο Φενγκ, ένα αγροτικό στέλεχος από το χωριό του Μάο, με απλή προσωπικότητα και ένθερμη πίστη στον τελευταίο. Τα επόμενα πέντε χρόνια μέχρι τον θάνατό του, ο Μάο χειριζόταν τις τρεις πλευρές σαν μαριονέτες ώστε να κρατηθεί μια ισορροπία μεταξύ τους.
Εδώ ο Τσίπρας είχε προλάβει να καθαρίσει τμηματικά την Αριστερή Πλατφόρμα, την ΚΟΕ, τον Βαρουφάκη κλπ.
Κάπως έτσι ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς πορεύθηκε μέχρι που ο Πρόεδρος της αποφάσισε να παραιτηθεί λόγω της πολιτικής που ακολούθησε και όπως λέει ο Θουκυδίδης: «ἐγίγνετό τε λόγῳ μὲν δημοκρατία, ἔργῳ δὲ ὑπὸ τοῦ πρώτου ἀνδρὸς ἀρχή. οἱ δὲ ὕστερον ἴσοι μᾶλλον αὐτοὶ πρὸς ἀλλήλους ὄντες καὶ ὀρεγόμενοι τοῦ πρῶτος ἕκαστος γίγνεσθαι ἐτράποντο καθʼ ἡδονὰς τῷ δήμῳ καὶ τὰ πράγματα ἐνδιδόναι.» και έτσι το κόμμα να προχωρήσει σε διαδικασίες επανεκλογής Προέδρου με πρωτόγνωρες διαδικασίες, όπως την εγγραφή μελών έναντι €2 χωρίς να διασφαλίζουν αν ο ίδιος ψηφοφόρος μπορούσε να ψηφίσει και σε άλλα εκλογικά τμήματα, αφού δεν υπήρχε διασταύρωση (λεφτά υπάρχουν).
Οι διάφορες ομάδες όμως πίστεψαν πρόσκαιρα ότι ήρθε η ώρα τους να πάρουν το κόμμα στα χέρια τους.
Συνήθως στη λενινιστική κομματική παράδοση βλέπουμε στην αρχή να σχηματίζονται συμμαχίες ώστε να βγάλουν από την μέση τον κυρίως αντίπαλο ώστε μετά να μοιράσουν την εξουσία μεταξύ τους βασιζόμενοι στην ρωμαϊκή παράδοση της Τριανδρίας.
Εδώ όμως στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ βλέπουμε ένα περιστατικό παρόμοιο με αυτό που συνέβη στην Σοβιετική Ένωση μετά τον ξαφνικό θάνατο του Λένιν και ειδικά στην περίπτωση του Τρότσκι.
Δηλαδή αν το τυχαίο παίζει ρόλο, μπορεί η ιστορία να έχει νόημα; Ένα κρυολόγημα που άρπαξε τότε ο Τρότσκι σε ένα κυνήγι αγριόπαπιας οδήγησε στην απουσία του από ένα κρίσιμο συνέδριο των Μπολσεβίκων. Η εξήγηση ότι ένα κυνήγι πάπιας οδηγεί στην ήττα μιας επανάστασης είναι άχρηστη: αλλά η ερμηνεία ότι μια απομονωμένη επανάσταση ανοίγει τον κίνδυνο της αντεπανάστασης είναι ένα πολύτιμο συμπέρασμα για το παρόν και το μέλλον όπως λέει ο Καρρ στο έργο του «Τι είναι η Ιστορία?» όπου δείχνει πειστικά ότι η ερμηνεία του παρελθόντος εξαρτάται από το πως χρησιμοποιούμε τα συμπεράσματα στο παρόν.
Το τυχαίο στον Σύριζα είναι η ξαφνική υποψηφιότητα Κασσελάκη.
Έτσι στις 9 Σεπτεμβρίου 1976, η πάλη εξουσίας μεταξύ των τριών φατριών ξεκινούσε τη στιγμή ακριβώς που πέθανε ο Μάο. Όσο ζούσε ο άνδρας της, η Τζιάνγκ είχε το υψηλότερο προφίλ στην Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος όπου ακόμα και ο Χούα της έδειχνε πλήρη υπακοή. Ωστόσο, η βάση της ισχύος της βρισκόταν μόνο στην προσωπική υποστήριξη του Μάο, και όχι στον έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων –που αποτελούσε τον κρισιμότερο παράγοντα για την απόκτηση ισχύος– ούτε και στον λαό που παραδοσιακά δεν εμπιστευόταν τις «αυτοκρατόρισσες». Η αφελής Τζιάνγκ, (εδώ έχουμε την Αχτσιόγλου που το πίστεψε), όμως, θεωρούσε δεδομένο πως θα κληρονομούσε τη θέση του νεκρού συζύγου της. Στις 10 Σεπτεμβρίου, η Συμμορία της άρχισε να καλεί τις νομαρχίες να λαμβάνουν εντολές από το δικό της νεοσύστατο «κεντρικό γραφείο», και όχι από την ορθόδοξη «Κεντρική Επιτροπή».
Οι άλλες δύο φατρίες, αντιλαμβανόμενες τον κίνδυνο, σχημάτισαν αμέσως συμμαχία. Ο Χούα, αν και δεν διέθετε μεγάλη πολιτική εμπειρία και κύρος, ήταν ο ανακηρυγμένος κληρονόμος που είχε ανακοινώσει ο ίδιος ο Μάο, ενώ οι βετεράνοι είχαν έναν άσο στο μανίκι τους: την υποστήριξη του στρατού. Στις ημέρες που ακολούθησαν, ο Χούα συναντούσε μυστικά τους Γίε Τζίαν Γινγκ και Λι Σίαν Νίαν, τους δύο πιο ισχυρούς βετεράνους, και συμφώνησαν να καταστρέψουν τη Συμμορία των Τεσσάρων. Έτσι, πραγματοποίησαν το πραξικόπημα στις 6 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Χουάιρεν.
Μετά την πτώση της χήρας του Μάο, οι βετεράνοι Γίε και Λι κανόνισαν να ανέβει ο Χούα στη θέση του προέδρου του Κόμματος, όπως του είχαν υποσχεθεί στη συμφωνία τους. Τον Φεβρουάριο του 1977, για να χρησιμοποιήσει το χάρισμα του Μάο και να παγιώσει τη δική του εξουσία, ο Χούα αποφάσισε να συνεχίσει την Πολιτιστική Επανάσταση, δηλώνοντας ότι «υποστηρίζουμε αποφασιστικά όλες τις αποφάσεις του προέδρου Μάο και ακολουθούμε ανεπιφύλακτα όλες τις οδηγίες του».
Η ακραία αριστερή πολιτική του Χούα οδήγησε σύντομα στη διάλυση της συμμαχίας μεταξύ των «νέων στελεχών» και των «βετεράνων». Πολλοί βετεράνοι και στρατηγοί διαφωνούσαν από την αρχή με τη μη εξουσιοδοτημένη συμφωνία των Γίε και Λι με τον Χούα, ενώ αμφέβαλλαν για την ικανότητα του Χούα, και προτιμούσαν τον Ντενγκ Σιαο Πίνγκ ως νέο αρχηγό της χώρας. Ο Ντενγκ, που από τον Απρίλιο του 1976 είχε καταδικαστεί ως «ρεβιζιονιστής» από τον Μάο, μέχρι εκείνη τη στιγμή κρυβόταν κάπου στη νότια Κίνα.
Εδώ είχαν κρυμμένο στην Αμερική τον Κασσελάκη και τον παρουσίασαν ως το νέο αίμα (είναι βέβαια το μοναδικό κόκκινο που διαθέτει).
Ωστόσο, ο Ντενγκ διέθετε υψηλό κύρος στην ηγεσία και στον λαό: ανήκε στον κύκλο των βετεράνων, είχε στρατιωτικό υπόβαθρο, επιπλέον, ήταν ένας ρεαλιστής μεταρρυθμιστής που πάντα τόνιζε την οικονομική ανάπτυξη – τη μεγαλύτερη ανάγκη της χώρας εκείνη τη στιγμή. Επομένως, την άνοιξη του 1977, έπειτα από την έντονη πίεση των υποστηρικτών του Ντενγκ, ο Χούα δέχθηκε να επιστρέψει αυτός στο Πεκίνο ως νούμερο τρία στην ιεραρχία του Κόμματος, μετά τον Χούα και τον Γίε.
Τον Μάιο του 1978, η φατρία του Ντενγκ ξεκίνησε μια μάχη κατά της φατρίας του Χούα. Το πεδίο της διαμάχης, ευτυχώς, εντοπίστηκε στον φιλοσοφικό τομέα. Υπό τον προσεκτικό σχεδιασμό και την οργάνωση των υποστηρικτών του Ντενγκ, ένας καθηγητής Φιλοσοφίας δημοσίευσε στην εφημερίδα «Το Φως» της Σαγκάης ένα άρθρο, κάνοντας επίθεση στην τυφλή πίστη του Χούα προς τις πολιτικές του Μάο και τονίζοντας τη βασική θέση του Ντενγκ, δηλαδή ότι το κριτήριο για σωστές πολιτικές ήταν η οικονομική πρόοδος της Κίνας. Στους επόμενους μήνες, ένα κύμα κειμένων εμφανίστηκε σε όλες τις εφημερίδες της χώρας, απηχώντας την άποψη του καθηγητή. Τον Νοέμβριο, το αποτέλεσμα της προπαγανδιστικής μάχης ήταν πλέον σαφές: ο Ντενγκ κέρδιζε την υποστήριξη των εφημερίδων, του στρατού και σχεδόν όλων των νομαρχιών.
Τον Δεκέμβριο του 1978, η τρίτη σύνοδος της ολομέλειας της ενδέκατης Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος σφράγισε επίσημα τη νίκη του Ντενγκ, ο οποίος θα οδηγούσε την Κίνα σε μια μορφή μονοκομματικού αυταρχικού καπιταλισμού, που ονομάστηκε «σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά». Ο Ντενγκ, παρόλο που όλος ο κόσμος ήξερε ότι ήταν πλέον ο καινούργιος κύριος της Κίνας, αρνήθηκε να γίνει ο πρόεδρος του Κόμματος και πρόεδρος της χώρας, πράγμα που το έχει καταλάβει και ο Κασσελάκης. Κατάλαβε καλά ότι η αληθινή εξουσία δεν βρισκόταν στους τίτλους, αλλά στην ισορροπία δυνάμεων. Έτσι, τα επόμενα χρόνια απέλασε τους αριστερούς συντηρητικούς και δύσπιστους για τις μεταρρυθμίσεις του (εδώ κτυπάει η καμπάνα για όλους που έτρεξαν να τον στηρίξουν τον Κασσελάκη) ταυτόχρονα κατέστειλε και τις φιλελεύθερες τάσεις στην ηγεσία και στον λαό, και στέφθηκε «ο πρώτος αρχιτέκτονας της μεταρρύθμισης της Κίνας».
Ένα τέτοιο Λούθηρο ψάχνουν και στον Σύριζα χωρίς να ξέρουν αν αργότερα γίνουν διαμαρτυρόμενοι.
