Συνέντευξη στον Κώστα Πρώιμο
Ο κ. Σωκράτης Αγγελέτος – “Αστρινός” στην καταγωγή, είναι ο άνθρωπος που εισήγαγε στις τάξεις των σχολικών μονάδων της χώρας τους εμβληματικούς χάρτες. Με μεταπτυχιακό σε Πανεπιστήμιο της Αγγλίας στη Γεωφυσική ο Φυσικο – μαθηματικός Αρκάς δημιούργησε μέσω του Γεωγραφικού του Ινστιτούτου μια άλλη διάσταση στην ερμηνεία πολλών επιστημών αλλά και κομβικών ιστορικών γεγονότων.
Στην ακόλουθη αναλυτική συνέντευξη ο κ. Αγγελέτος μιλά για το μέλλον της περίφημης “Πράσινης Ενέργειας”, τα πάμπολλα οφέλη της αλλά και τους κινδύνους που ελλοχεύουν στην περίπτωση που η παραγωγή και διαχείριση της καταστεί ολιγοπωλιακή.
► Κύριε Αγγελέτο ποιες θεωρούνται ανανεώσιμες πηγές ενέργειας; Κατά πόσο η εφαρμογή τους μπορεί να είναι ρεαλιστική σε μια χώρα με τα γεωγραφικά και κλιματικά χαρακτηριστικά της Ελλάδας;
Σωκρατης Αγγελέτος: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν αφορούν μόνο στην Ελλάδα, αλλά όλο τον πλανήτη. Δεν έχει πλεονέκτημα η χώρα μας επειδή διαθέτει περισσότερες ώρες ηλιοφάνειας, λίγο – πολύ όλες οι χώρες έχουν ήλιο, ενώ εκεί που δεν έχει πολύ ηλιακό φως συνήθως έχει πολύ αέρα. Το μέλλον της ενέργειας εναποθέτεται σε αυτές τις πηγές. Φεύγουμε από τις συμβατικές, το κάρβουνο, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. Κατά την εκτίμηση μου θα παραμείνουν οι υδατοπτώσεις σε ένα ποσοστό του 15% ενώ το υπόλοιπο 85% των ενεργειακών αναγκών του πλανήτη θα καλύπτεται από την οργανωμένη ανάπτυξη της Πράσινης Ενέργειας.
► Γνωρίζω ότι είστε υπέρμαχος της τοποθέτησης φωτοβολταϊκών, Ποια είναι τα κοινά οφέλη; Διότι πολλά ακούγονται.
Σωκράτης Αγγελέτος: Πράγματι, στις αρχές τους, είχε ειπωθεί μέχρι και πως θα τυφλώνονται οι πιλότοι από την αντανάκλαση και θα πέφτουν τα… αεροπλάνα. Ας σοβαρευτούμε λίγο. Ή πως επηρεάζουν την υγεία των κατοίκων στις περιοχές που έχουν τοποθετηθεί. Τα φωτοβολταϊκά αποτελούνται από πάνελ που κατασκευάζονται με βάση τον χαλαζία ή αλλιώς διοξείδιο του πυριτίου. Όταν πέφτει η ηλιακή ακτινοβολία σε έναν κρύσταλλο χαλαζία αυτός πάλλεται και δημιουργεί στην άκρη του συνεχές ρεύμα. Είναι το μοναδικό υλικό που έχει αυτή την ιδιότητα. Υπάρχει δε, άφθονος στη φύση, είτε δυνάμεθα να τον κατασκευάσουμε μέσα σε εργαστήριο. Θα έλεγα πως είναι ένα θεϊκό προϊόν καθώς χάρις σε αυτό είμαστε σε θέση να παράξουμε ηλεκτρικό ρεύμα, ενέργεια. Θυμάμαι από το πανεπιστήμιο που είχαμε διδαχθεί για τις ιδιότητες του χαλαζία, ωστόσο κανείς δεν τον εκμεταλλευόταν προς αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή για την παραγωγή ενέργειας.
► Προφανώς τα κραταιά συμφέροντα της εκάστοτε εποχής κύριε Αγγελέτο;
Σωκράτης Αγγελέτος: Ακριβώς, την ενέργεια στον πλανήτη την ελέγχουν οι λεγόμενες “εφτά αδερφές”! Τα τελευταία χρόνια έχει μπει γερά στο παιχνίδι και η Ρωσία. Εφτά τεράστιες εταιρείες που ελέγχουν τα πάντα. Η ενέργεια είναι το παν, για την επιβίωση και την εξέλιξη του ανθρωπίνου γένους. Θα έχετε παρατηρήσει ιστορικά πως όσες μικρές – Τρίτες χώρες είχαν στα εδάφη τους άφθονα κοιτάσματα ενέργειας, πετρέλαια, φυσικό αέριο κλπ, αντιμετώπιζαν σοβαρά γεωπολιτικά προβλήματα σε περιπτώσεις που δεν τις ήλεγχε πολιτικά ένας “ενδιάμεσος κρίκος” των δυτικών. Έχουν γίνει πολλές στρατιωτικές επεμβάσεις στο όνομα της αποκατάστασης τάχα μου της Δημοκρατίας ενώ η αλήθεια είναι πως έγιναν στο όνομα της φθηνής εκμετάλλευσης και του άκρατου ανταγωνισμού και διεθνούς ελέγχου της ενέργειας. Ήρθαν όμως διαφορετικές εποχές, οι ισορροπίες άλλαξαν και όλα δείχνουν πως πάμε αποκλειστικά στις ανανεώσιμες πηγές.
► Τι θα κάνουν οι μεγάλοι ενεργειακοί παίκτες ώστε να παραμείνουν στο παιχνίδι; Θα προσαρμοστούν στις ραγδαίες αλλαγές;
Σωκρατης Αγγελέτος: Απ΄ό,τι φαίνεται θα κλιμακώσουν τον πόλεμο. Εκτιμώ πως μια από τις βασικές αιτίες της άγριας στρατιωτικής σύγκρουσης στην Ουκρανία είναι η ενέργεια. Αυτοί φαίνεται να χάνουν την παγκόσμια κυριαρχία. Θα κάνω τον προφήτη: Μετά από δέκα – δεκαπέντε χρόνια δεν θα υπάρχουν βενζινάδικα, δεν θα χρησιμοποιείται πετρέλαιο, βενζίνη, φυσικό αέριο, Είναι τόσο φθηνή η ενέργεια από τα φωτοβολταϊκά και τις ανεμογεννήτριες που δεν θα τίθεται καν θέματα συζήτησης. Τα πάντα θα λειτουργούν με τον ηλεκτρισμό.
► Εδώ ανοίγει ένα τεράστιο ζήτημα, σχετικά με το μοίρασμα του Αιγαίου που υποκρύπτει την “αγαστή” συνεργασία των γειτόνων ώστε όλοι να επωφεληθούν από τις μελλοντικές εξορύξεις ενεργειακών κοιτασμάτων που βρίσκονται κάτω από τα νερά του. Πολύς ντόρος εν τέλει για το τίποτα να υποθέσω βάσει του δικού σας σεναρίου;
Σωκράτης Αγγελέτος: Δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί στο Αιγαίο καμία εξόρυξη. Ποτέ…
► Τα φωτοβολταϊκά στη χώρα μας εκκίνησαν ενθαρρυντικά, υπό την έννοια ότι έβγαιναν άδειες και μπορούσαν αρκετοί Έλληνες να κερδίζουν ποικιλοτρόπως ως μικροί έστω παραγωγοί ενέργειας. Ωστόσο και εδώ “έπεσε χέρι” από τους μεγάλους;
Σωκράτης Αγγελέτος: Ξεκίνησε η κατασκευή των πρώτων φωτοβολταϊκών πάρκων το 2007. Εγώ προσωπικά έφτιαξα ένα το 2009 της τάξεως των 100KW στο Άστρος Κυνουρίας. Μου κόστισε περισσότερα από πεντακόσιες χιλιάδες ευρώ. Το έργο απεσβέσθη μέσα στην δεκαετία. Η τιμή που μας έδωσαν ήταν 46 λεπτά ανά Κιλοβατώρα. Τα πάνελ για το πάρκο αυτό τα αγόρασα από τους Γερμανούς τότε, Έχω το τιμολόγιο αγοράς από τους Γερμανούς το ποσό ανέρχεται στα 330.000 ευρώ. Είναι αξιοσημείωτο πως από τότε καμία πλέον δυτική εταιρεία δεν κατασκευάζει πάνελ διότι στην αγορά εισήλθαν δυναμικά οι Κινέζοι. Το 2011 κατασκεύασα τρία πάρκα σε συγγενικά μου πρόσωπα στην Εύβοια, με αγορά των πάνελ στα 57.000 ευρώ. Πάλι για 100 ΚW. Στο ένα έκτο της τιμής που αγόρασα εγώ αρχικά, Οι τιμές συνεχώς πηγαίναν προς τα κάτω. Σήμερα οι άδειες για τα φωτοβολταϊκά γίνονται με δημόσιο διαγωνισμό. Στο παιχνίδι έχουν μπει πέντε εταιρείες συμπεριλαμβανομένης της ΔΕΗ και των ΕΛ.ΠΕ Η τελευταία προσφορά της ΔΕΗ για έργο 1600 ΜW ήταν στα 4,6 λεπτά την Κιλοβατώρα. Αυτές είναι πολύ χαμηλές τιμές για μικρά πάρκα και επομένως όλοι οι μικροί επενδυτές έχουν μείνει απέξω. Kοιτάξτε, όλα πλέον ελέγχονται εν μέρει και στο μέλλον θα ελέγχονται πλήρως από ξένους μεγαλομετόχους και η ΔΕΗ και οι τέσσερις πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας. Η αγορά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα καλυφθεί μέχρι το 2030 και εκτιμώ ότι ξένα funds θα ελέγχουν τα πάντα γύρω από την ενέργεια. Πέντε μεγάλες εταιρείες σε όλο τον πλανήτη. Αυτός ήταν ο βασικός λόγος που κόψανε τις μικρές αδειοδοτήσεις.
► Εικάζω πως εσείς αποτελέσατε χωρίς φυσικά να το ξέρετε ένα πιλοτικό πρόγραμμα για να ανοίξετε το δρόμο στους μεγάλους…
Σωκράτης Αγγελέτος: Ήμασταν το πείραμα. Πουλούσαν τότε δεκαπέντε φορές πάνω από το πραγματικό κόστος οι Ευρωπαίοι τα πάνελ τους. Σήμερα, τα πάνελ κατασκευάζονται στην Κίνα για όλο τον πλανήτη και η ποιότητα τους είναι πολύ καλύτερη με διπλή επίστρωση και αρίστης ποιότητας και κοστίζουν στα 100 kw 22.000 ευρώ! Δεκαέξι φορές κάτω! Αντιλαμβάνεστε πως μας πουλούσαν φύκια για μεταξωτές κορδέλες… Αν υπήρχε τρόπος να ελεγχθεί η ενέργεια και να μοιραστεί η παραγωγή της σε εκατό χιλιάδες ενδιαφερόμενους Έλληνες, σημαίνει ότι τα χρήματα μιας οικογένειας που παίρνει από το φωτοβολταϊκό της πάρκο θα “πέσουν” πάλι στην τοπική αγορά. Θα μπορούσε να γίνεται μια οικονομική ανακύκλωση εσωτερική και η χώρα να αρχίσει πραγματικά να αναπτύσσεται. Η ενέργεια, αυτό το θεϊκό αγαθό πρέπει να παράγεται από Έλληνες για τους Έλληνες. Τα μέσα τα διαθέτουμε. Δυστυχώς όχι και την πολιτική βούληση. Είναι πραγματική κοροϊδία πέντε “κύριοι” να δανείζονται μέσα από τις τράπεζες τα λεφτά μας, για να ελέγχουν στη χώρα μας την ενέργεια και τις τιμές της. Σήμερα είναι εφικτές προσφορές με 4 – 5 λεπτά την Κιλοβατώρα, εκτιμώ και προβλέπω ότι σε δέκα χρόνια θα δίνουμε παραγωγή ρεύματος με δύο λεπτά την Κιλοβατώρα. Σημαίνει πως θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε τη μέθοδο της αφαλάτωσης και να ποτίζουμε με χαμηλό κόστος αμέτρητες εκτάσεις και να μετατρέπουμε την έρημο σε όαση. Αρκεί να επικρατήσει η σύνεση και η σωφροσύνη…