Τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων και τα διλήμματα των εκλογών

ΦΩΤΟ: ΑΠΕ - ΜΠΕ
Του Νίκου Λακόπουλου

Ήταν φανερό από δεκαετίες ότι οι Έλληνες ψηφοφόροι ψηφίζουν “αντί” ώσπου ήρθε η τελευταία έρευνα της Kapa Research για να το επιβεβαιώσει: το βασικό κριτήριο στις εκλογές είναι η… απέχθεια για τον αντίπαλο. Πολλοί θα ψηφίσουν Νέα Δημοκρατία όχι γιατί συμφωνούν μαζί της, αλλά για να φύγει ο Τσίπρας. Πολλοί θα ψηφίσουν για να μην έλθει ο Μητσοτάκης.

Είναι τρομακτικό το εύρημα ότι τα κόμματα προσφέρουν λύσεις μόνο για το 27%, ενώ ένα 13% συμπαθεί τον Ρουβίκωνα και το 8%- όπως δείχνει ή έρευνα θα τον ψήφιζε. Κατά τα άλλα η άποψη των ερωτώμενων για την κυβέρνηση είναι κακό με 73% αρνητικές γνώμες, αλλά εξίσου κακή είναι και για την αντιπολίτευση με 69% αρνητικές γνώμες.

Υπό άλλες συνθήκες θα μιλούσαμε για πολιτική κρίση, αλλά υπό τις παρούσες -μετά από όλα συνέβησαν τα τελευταία οχτώ χρόνια- θα πρέπει να είμαστε χαρούμενοι που θα εκλεγεί -έστω και με το μπόνους των 50 εδρών- κάποια κυβέρνηση, γιατί θα μπορούσε να μην μπορεί -όπως ίσως συμβεί στο άμεσο μέλλον- καμμία κυβέρνηση.

Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα τον ψηφίσουν για την έξοδο από τα μνημόνιο τόσο όσο για να μην έρθει στην κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία. Ομοίως το 60% των ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας θα ψηφίσουν για να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ και μόνο το 41% γιατί πιστεύουν στην ιδεολογία της. Το 61% των αναποφάσιστων πιστεύει ότι η ΝΔ αποτελεί μέρος του παλιού πολιτικού συστήματος και το 50% δεν θα επιλέξει ΣΥΡΙΖΑ γιατί «δεν τήρησε τις προεκλογικές δεσμεύσεις του».

Αυτό σημαίνει πως θα τον επιλέξει αν τηρήσει αυτές τις δεσμεύσεις και η αλλαγή του σκηνικού και του κλεισίματος της ψαλίδας -του 4,7% κατά την Kapa Research- μπορεί να βρίσκεται στο τέλος του “πακέτου θετικών μέτρων” που μαγικά θα δείχνει άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ- που σημειώνεται σε όλες τις τελευταίες δημοσκοπήσεις- που σημαίνει αναπόφευκτα πτώση της Νέας Δημοκρατίας.

Όπως δείχνει η έρευνα οι ψηφοφόροι θεωρούν σημαντικά θέματα την  την ανεργία και την οικονομία σε μεγάλο ποσοστά 39-49%) ακόμα και τη διαφθορά (28%), αλλά οι εξελίξεις στο Σκοπιανό είναι σημαντικές μόνο για το 19% των ψηφοφόρων, η συνταγματική αναθεώρηση για το 10% και οι σχέσεις Εκκλησίας και Κράτους για το 6%. Ο λαός ενδιαφέρεται για ψωμί -και παιδεία- και ουδόλως ασχολείται με θέματα που φαινομενικά θα επηρεάσουν τις εκλογές, αλλά στην πράξη δεν παίζουν και κανένα σπουδαίο ρόλο.

Οι δημοτικότητες των πολιτικών αρχηγών, αν και δεν σημαίνουν πολλά πράγματα για τις εκλογές είναι χαμηλά -33% για τον Μητσοτάκη, 27% για τον Αλέξη Τσίπρα- και πολύ πιο κάτω από ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος (49%) και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος (48%)- σημείο πως η δυσπιστία απέναντι στα κόμματα δεν σημαίνουν συνολική απαξίωση των θεσμών.

Αν αθροίσουμε τα ποσοστά των κομμάτων στον άξονα Δεξιά- Αριστερά θα έχουμε μια ελαφρά υπεροχή της Κεντροαριστεράς με ένα όμως ορατό πρόβλημα: πού θα κατατάξουμε το Κινάλ, το Ποτάμι και την Ένωση Κεντρώων; H πιθανή εξαφάνισή τους στο άμεσο μέλλον- όπως φαίνεται από άλλες δημοσκοπήσεις θα μοιράσει τα ποσοστά τους ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Δημοκρατία- σε ένα νέο δικομματισμό που διαμορφώνεται.

Αν στις προηγούμενες εκλογές η ευρύτερη Αριστερά -χωρίς την Δημοκρατική Συμπατάταξη- διεκδικούσε το 45% των ψήφων, σήμερα μάλλον έχουμε περισσότερα δεξιά και δεξιόστροφα κόμματα και απουσιάζει στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ ένα κόμμα που θα διεκδικούσε τον ρόλο που είχε κάποτε το ΠΑΣΟΚ και ο Συνασπισμός.

Από την άλλη πλευρά ο ΣΥΡΙΖΑ αν δεν αναστρέψει τώρα την πορεία και βγει πρώτο κόμμα με μικρότερο ποσοστό από το 35% όλα δείχνουν πως θα επιστρέψει ως κυρίαρχη δύναμη στο χώρο της Κεντροαριστεράς -των ενδιαμέσων κομμάτων εξαφανιζομένων- ένα ποσοστό που θα αγγίζει τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ -στις τελευταίες κυβερνήσεις του.
Ίσως αυτή είναι η απάντηση σε ένα ερώτημα που πλανάται στον αέρα ενόψει μάλιστα των μεθεπόμενων εκλογών που θα γίνουν -αν αυτό δεν ανατραπεί- με απλή αναλογική: ακόμα κι αν βγει πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ με ποιους θα κυβερνήσει- των ΑΝΕΛ εξαφανιζομένων;

Οι επόμενες εκλογές- οι πρώτες μετά το τέλος των μνημονίων- και πολύ περισσότερο οι μεθεπόμενες θα επαναθεμελιώσουν το πολιτικό σύστημα με άξονες τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Δημοκρατία -με ανοιχτό όμως το αίτημα της επανίδρυσης τους: η Νέα Δημοκρατία ιδιαίτερα μετά από μια ήττα θα κληθεί να επαναθεμελιώσει την πολιτική της ταυτότητα και ο ΣΥΡΙΖΑ -με την επανίδρυσή του- να απαντήσει στο πρόβλημα ότι ψηφίζεται από ψηφοφόρους που δεν “ανήκουν”- ως τώρα- στο κόμμα. Ένα πάντα μικρό κόμμα που αν και κέρδισε δυο εκλογές δεν αύξησε τα μέλη του και δυσκολεύεται να σταθεί στην τοπική αυτοδιοίκηση και τα συνδικάτα.

Κατά πολλούς είναι το νέο ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν το θέλει. Μόνο που δεν είναι το ΠΑΣΟΚ μετά το 1981, αλλά στις ενδιάμεσες εκλογές από το 1974 όταν με ένα ποσοστό 22% εκκρεμούσε η σύγκρουσή του με την Ένωση Κέντρου -που την εξαφάνισε. Από αυτή τη πλευρά το στέλεχος του Κινάλ που είπε “ή θα τους εξαφανίσουμε ή θα μας εξαφανίσουν” έχει δίκιο. Μόνο που η απάντηση στο ερώτημα δεν είναι διαζευκτική. Δεν είναι το Κινάλ που θα εξαφανίσει το ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ θα εξαφανίσει το Κινάλ και δεν το κρύβει σε μια μάχη που άρχισε το 2012- που ήταν απλώς ο πρώτος γύρος.