Του Γ. Λακόπουλου
Επανήλθε πρόσφατα η θεωρία ότι ο Αλέξης Τσίπρας επιχείρησε «να φιμώσει τα ΜΜΕ» και ιδίως να καθυποτάξει τον πρώην Δημοσιογραφικό Οργανισμό Λαμπράκη- που είχε περάσει στα χέρια του Σταύρου Ψυχάρη.
Είναι λίγο αφελές να νομίζουν κάποιοι ότι θα γράψουν οι ίδιοι κατά τα γούστα τους την ιστορία του μεταπολιτευτικού ΔΟΛ. Υπάρχουν κι άλλοι συναξαριστές- ειδικά για την περίοδο μετά το 1981. Πρωτίστως θα τη γράψει ο Σταύρος Ψυχάρης και ήδη το κάνει- γι’ αυτό ας αρχίσουν να ανησυχούν.
Ίσως αυτή θεωρία προβάλλεται τώρα σαν άλλοθι για την πρωτοφανή επιλογή να αναλάβει την αρχισυνταξία στο κρατικό πρακτορείο Ειδήσεων και τη δημόσια ραδιοτηλεόραση το πρωθυπουργικό Γραφείο.
Σε κάθε περίπτωση πάντως κάποια στιγμή συνέβη όντως ένα ανοσιούργημα στα ΜΜΕ. Αλλά δεν ήταν η επιχείρηση ελέγχου τους από τον Τσίπρα- που ήταν τότε στην αντιπολίτευση. Ήταν η στέρηση του δικαιώματος ενός εκδότη να ακολουθεί όποια γραμμή θέλει και να πουλήσει την επιχείρησή του σε όποιον θέλει.
Αυτοί που του στέρησαν αυτό το δικαίωμα που θα τον απάλλασσε από υποχρεώσεις στις οποίες δεν μπορούσε να ανταποκριθεί, τον οδήγησαν σε διαρκή Γολγοθά. Έκτοτε ο Ψυχάρης σηκώνει τον σταυρό του μαρτυρίου του. Δεν συνέβη τυχαία. Υπήρξαν Ισκαριώτες που συνέπραξαν με επιδίωξη να στρατευθεί το Συγκρότημα υπέρ της Δεξιάς.
Ο Τσίπρας δεν έχασε και πολλά από αυτή την εξέλιξη. Έγινε Πρωθυπουργός και με τον ΔΟΛ απέναντι. Ο Ψυχάρης τα έχασε όλα. Πρόσωπα που ο ίδιος δημιούργησε, επιχειρηματίες, κόμματα και ανταγωνιστές, τον ακύρωσαν συνωμοτώντας πίσω από την πλάτη του και …αμειβόμενοι από το ταμείο του. Εντελώς πραξικοπηματικά. «Δεν τους ελέγχω» εξομολογήθηκε σε φίλο του στην Αθηναϊκή Λέσχη.
Εκμεταλλευόμενοι και την κατάσταση της υγείας του, δεν του επέτρεπαν να πάρει όποιες αποφάσεις ήθελε για την επιχείρησή του. Του έστησαν «συνελεύσεις» στις εφημερίδες του για να μην τις πουλήσει σε όποιον κρίνει. Τον αποκαλούσαν «αδύναμο εκδότη» οι υπάλληλοί του. Τον «έδιναν» οι ευεργετηθέντες στον Μητσοτάκη που όριζε από το βήμα τις Βουλής τι «επιτρέπει» και τι όχι για την πολιτική γραμμή του Συγκροτήματος.
Ήταν ένα «προνουτσιαμέντο» που λειτούργησε συμπληρωματικά με την παγίδα που του έστησε ο Χρήστος Λαμπράκης: έψαχνε κάποιον να του φορτώσει μετοχές που δεν είχαν αξία ως κληροδότημα στους στους οικείους του- και να τους αφήσει μετρητά. Βρήκε αυτόν που κανένας δεν είχε πιάσει κορόιδο ως τότε. Διαπίστωσε ξαφνικά ότι «άλλους έσωσε, εαυτόν ου δύναται σώσαι». Τον πούλησαν οι Βρούτοι.
Από τους κορυφαίους δημοσιογράφους της γενιάς του, παρέλαβε το Βήμα στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ’80 και το ανάδειξε στην καλύτερη εφημερίδα όλων των εποχών: ποιοτική και εμπορική ταυτόχρονα.
Ο Ψυχάρης έκανε το Βήμα θησαυρό ενημέρωσης, τρόπο ζωής, μόδα και ταυτόχρονα τρομακτική μηχανή ισχύος. Με τη δουλειά, τις εμπνεύσεις και τις επιλογές του «πήγε τη δημοσιογραφία δέκα χρόνια μπροστά» όπως έλεγε ο ίδιος.
Πράγματι την πήγε. Δεν υπήρχε πολιτικός που να μην επιδιώκει την εύνοιά του: από αρχηγούς κομμάτων και Πρωθυπουργούς, μέχρι απλούς πολιτευτές. Δίπλα τους συνδικαλιστές, δήμαρχοι καλλιτέχνες και επιχειρηματίες, επιζητούσαν την εύνοιά του. Στήριξη από τον Ψυχάρη σημαίνει επιτυχία.
Ως διευθυντής του «Βήματος» ήταν αυστηρός, αλλά επαγγελματίας και δάσκαλος. Ανέδειξε ο ίδιος μια νέα γενιά δημοσιογράφων, με ξεχωριστή νοοτροπία -ενίοτε αλαζονική.
Με το απίστευτο ένστικτο ρεπόρτερ που διέθετε και προσωπικές πηγές πληροφοριών ευρέως φάσματος, κανείς δεν μπορούσε να τον παραπλανήσει- όχι πάντως πέρα από το όριο που ο ίδιος επέτρεπε.
Στη δουλειά του ήταν απαιτητικός, αλλά και ανθρώπινος. Ενδιαφέρονταν για τους δημοσιογράφους του και συνέδραμε στα οικογενειακά και προσωπικά τους προβλήματα. Πολύ σπάνια απέλυε και όταν έπρεπε να το κάνει του κόστιζε. Έτσι δημιούργησε όχι απλώς μια εφημερίδα, αλλά μια σχολή.
Θα έμενε στην ιστορία σαν ο κορυφαίος μάνατζερ του 20 αιώνα στον Τύπο, αν από ένα σημείο και πέρα τα επιτεύγματά του δεν μετατρέπονταν σε μηχανή πλουτισμού του. Με απόληξη να γίνει ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης που τον ανέδειξε και την ανέδειξε.
Μοιραία οι επιδιώξεις του για πλουτισμό κλωνοποιήθηκαν και δίπλα του έκαναν και άλλοι το ίδιο. Με την ανοχή του, ή ως ανταμοιβή όταν τους χρησιμοποιούσε για τις δικές του «μπίζνες». Είναι η θλιβερή πλευρά του ΔΟΛ, στον οποίο υπήρξαν πρόσωπα με εισοδήματα πολλαπλάσια του μισθού τους. Καμιά σχέση με τη δημοσιογραφία και ήθος μηδέν…
Και τότε μίλησε η ανθρώπινη μοίρα. Η ασθένειά του του στέρησε την ευχέρεια της επικοινωνίας. Σε πρώτη φάση αυτό του προκάλεσε ανασφάλεια που τον οδήγησε να αναθέσει ρόλους και αξιώματα σε μετριότητες και σε ανθρώπους που είχε δημιουργήσει εξ αρχής ο ίδιος, επειδή πίστευε ότι τους ελέγχει και δεν κινδυνεύει με αμφισβήτηση. Λόγω της ασθένειας ανάλαβαν τις επαφές της επιχείρησης με τον έξω κόσμο.
Στην πρώτη ευκαιρία τον πούλησαν. Αφού προηγουμένως οδήγησαν το Συγκρότημα σε δημοσιογραφική χρεοκοπία με την εκτροπή του από την παραδοσιακή πολιτική του υπέρ της Δημοκρατικής Παράταξης, κόντρα στη Δεξιά. Η αρχή έγινε με την ανοχή στον Σαμαρά την οποία κάποιοι μετέτρεψαν ιδιοτελώς σε πλήρη υποστήριξη. Μέχρι να έλθει ο εκμητσοτακισμός, αντικαθιστώντας τον φιλοσημιτισμό -που δεν συνιστούσε όμως εκτροπή. Ο Σημίτης ήταν παράγων της παράταξης.
Η υποστήριξη στον Κυριάκο Μητσοτάκη θα ήταν έγκλημα καθοσιώσεως για τον Λαμπράκη, τον Λέοντα Καραπαναγιώτη, αλλά και τον ίδιο τον Ψυχάρη- που θεωρούσαν τον Κώστα Μητσοτάκη το πιο επικίνδυνο είδος πολιτικού και το έδειχναν.
Με την αλλαγή γραμμής οι εφημερίδες του ΔΟΛ στράφηκαν εναντίον του κοινού τους. Και στα στελέχη τους βρήκαν στέγη στο σύστημα Μητσοτάκη. Έτσι η επιρροή και η απήχησή του περιορίσθηκε και η οικονομική χρεοκοπία ήταν θέμα χρόνου. Ιδίως όταν η κρίση δεν ανέκοψε σπατάλες και ακατανόητες δαπάνες στελεχών και οικείων. Ακόμη και στην κρίση κάποιοι φέσωναν την επιχείρηση.
Αλλά ως ιδιοκτήτης ο Ψυχάρης είχε πάντα μια λύση- ως το 2015 τουλάχιστον: να πουλήσει. Και αυτό επιχείρησε να κάνει.
Όταν βρέθηκε αγοραστής φώναξε τον φίλο, κουμπάρο και παλιό συνεργάτη του Βασίλη Μουλόπουλο -του οποίου η μετακίνηση στην πολιτική ταν απώλειά και έφερε αποσταθεροποίηση στον ΔΟΛ- για να διαχειριστεί δημοσιογραφικά την μεταβίβαση του Συγκροτήματος στον Ιβάν Σαββίδη.
Και τότε ακολούθησε το αδιανόητο. Κάποιοι υπάλληλοι του και μαζί τους ο .. Μητσοτάκης δήλωσαν ότι δεν …συμφωνούν -λες και τους έπεφτε λόγος. Άρχισε μια συγχορδία ότι αυτό συνιστά σχέδιο ελέγχου των ΜΜΕ από τον Τσίπρα και πλήγμα στην ελευθεροτυπία.
Άρχισαν να εμφανίζονται στις εφημερίδες του απίστευτα δημοσιεύματα για τη συνωμοσία Τσίπρα – Καραμανλή- Παυλοπούλου για την κατάλυση του αστικού καθεστώτος.
Η απομάκρυνση του Σαββίδη που θα αναλάμβανε τις τράπεζες ήταν στο τέλος του Ψυχάρη. Κάποιοι από τους δικούς του φρόντισαν να το κάνουν χειρότερο αποτρέποντας το ενδεχόμενο να πληρώσει το προσωπικό από την τσέπη του.
Η συνέχεια κρίθηκε σε μια δημοπρασία στην οποία ο Σαββίδης προσήλθε απρόθυμος. Ο Βαγγέλης Μαρινάκης έγινε σε μία νύχτα αρχιμιντιάρχης με λιγότερα από 25 εκατομμύρια ευρώ. Ήταν ο μόνος κερδισμένος- και ο Μητσοτάκης φυσικά. ΄
Τώρα πλέον ο Ψυχάρης αφού είδε τους κλητήρες να θυροκολλούν τα έγγραφα των δημοπρασιών για την ακίνητη περιουσία του αντιμετωπίζει το δικαστήριο για ένα δάνειο που ζήτησε και του το έδωσαν, με προθυμία, λόγω του Λαμπράκη και της ισχύος του ΔΟΛ.
Με τη δόλια εξουδετέρωση του θέσεις εργασίας δεδουλευμένα, ασφαλιστικές εισφορές, αποζημιώσεις, μισθοί και άλλες οφειλές σε τρίτους χάθηκαν. Αυτό θα είχε αποτραπεί αν κάποια στελέχη και δικηγόροι σε διατεταγμένη υπηρεσία δεν τον εμπόδιζαν να πουλήσει στον Σαββίδη την κρίσιμη στιγμή.
Κανείς δεν θα μπορέσει να εξηγήσει ποτέ γιατί ένας τόσο ικανός άνθρωπος, που δεν έπαψε ποτέ βλέπει τα πράγματα και από την πλευρά όσων δούλευαν γι’αυτόν, δεν έλυσε αυτά προβλήματα στην ώρα τους. Η παντοδυναμία του εξέπνευσε από τη στιγμή που ήταν αναγκασμένος να την ασκεί μέσω τρίτων.
Σήμερα οι ευνοημένοι από αυτή την παντοδυναμία κυκλοφορούν ως πολιτικοί, ή σταδιοδρομούν ως δημοσιογράφοι σε αντίπαλα «μαγαζιά» ενίοτε αρθρογραφώντας και εναντίον του.
Κάποιοι θυμούνται πού και πού το παραμύθι της δήθεν απόπειρας Τσίπρα να θέσει υπό έλεγχο την ενημέρωση. Όταν όλοι έχουν μάτια και βλέπουν ποιοι έθεσαν υπό έλεγχο ποιους και με ποιες μεθόδους.
