Του Νίκου Λακόπουλου
Τον Αύγουστο του 2020 η είδηση πως το Oruc Reis βρίσκεται δέκα ναυτικά μίλια εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και έχει απλώσει καλώδια προκάλεσε αναστάτωση στην ελληνική κυβέρνηση.
Η κατάσταση ήταν τόσο σοβαρή ώστε ο αρχηγός του ΓΕΣ στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος πήγε στο ΚΥΣΕΑ με στολή παραλλαγής για να στείλει στην Τουρκία το κατάλληλο μήνυμα, εξηγούν οι εφημερίδες.
“Ο πολύπειρος ανώτατος αξιωματικός θα μπορούσε να βάλει την επίσημη στολή του με τα παράσημα, αλλά προτίμησε να φορέσει τη στολή παραλλαγής των ΟΥΚ και τον μπερέ προκειμένου να καταδείξει σε όλους ότι είναι ετοιμοπόλεμος, τόσο ο ίδιος όσο και οι Ένοπλες Δυνάμεις.”.
Η εικόνα βέβαια χάλαγε από το γεγονός ότι η Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε τις διακοπές της κάπου στο Αιγαίο και την ακολούθησε ο Πρωθυπουργός μετά την συνεδρίαση. Το σκάφος «δεν έχει προβεί σε έρευνες, αν και έχει απλώσει καλώδια» διέρρεαν κυβερνητικές πηγές που διευκρίνιζαν ότι η παρουσία τόσων πολεμικών πλοίων (ελληνικών και τουρκικών) και συνοδευτικών στην περιοχή καθιστά αδύνατη τη διενέργεια ερευνών λόγω του θορύβου που προκαλείται.
Τα ελληνικά πλοία ανά 15 λεπτά εκπέμπουν μήνυμα ότι τα τουρκικά σκάφη βρίσκονται εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αλλά η τελευταία Navtex της Άγκυρας αναφέρει ότι τα τρία πλοία ORUÇ REİS, ATAMAN και CENGİZ HAN εκτελούν σεισμικές έρευνες στην «τουρκική υφαλοκρηπίδα» -“για λογαριασμό της Τουρκικής Δημοκρατίας, όπως προβλέπει το διεθνές δίκαιο”.
Πλοία του ελληνικού πολεμικού ναυτικού βρίσκονται σε κομβικές θέσεις της περιοχής, παρακολουθώντας τις κινήσεις των τουρκικών δυνάμεων, ενώ όπως έγινε γνωστό ανακλήθηκαν οι άδειες στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και τα στελέχη καλούνται να γυρίσουν σύντομα στις μονάδες τους, ενώ δεν εγκρίνονται νέες άδειες!
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε την αποκλιμάκωση πιέζοντας τους συμμάχους της για κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας, αλλά όπως θα μάθουμε με το πέρασμα του χρόνου -όπως αναφέρουν στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού στην Καθημερινή- “οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας δεν είναι και δεν μπορεί να αποτελέσουν αυτοσκοπό, αλλά εργαλείο προκειμένου η Αγκυρα να υποχρεωθεί να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου. «Η απειλή κυρώσεων παρέχει μια ασφάλεια. Εάν αυτές επιβληθούν, ο Ερντογάν μπορεί να καταστεί εντελώς ασύμμετρος»!
Οι παλινωδίες της κυβέρνησης
Φυσικά το Μέγαρο Μαξίμου απορρίπτει το ενδεχόμενο «δυναμικής» αντιμετώπισης του «Ορούτς Ρέις», αλλά “εάν το τουρκικό ερευνητικό περάσει τη «γραμμή» των δώδεκα μιλίων, η ελληνική ναυτική παρουσία θα είναι σαφώς εντονότερη, αλλά δεν πρόκειται να αναληφθεί στρατιωτική δράση, αφού θα συνεχίσει να βρίσκεται σε διεθνή ύδατα”!
Οι Ραταταπλάν της κυβέρνησης έχουν ένα ασύλληπτο σκεπτικό -μαζί με την θεωρία Μητσοτάκη, ότι οι κυρώσεις πρέπει να υπάρχουν, αλλά όχι για να επιβληθούν:
‘Στόχος της Αγκυρας είναι να δείξει πως εμείς υπαναχωρούμε από τις δεσμεύσεις μας, να μας ωθήσει να κάνουμε κάποιο λάθος και να στρέψει την Ευρωπαϊκή Ενωση εναντίον μας. Και αυτό δεν πρέπει να το επιτρέψουμε».
Η Ελλάδα φαίνεται να παρακολουθεί το πλοίο να κάνει έρευνες, αλλά λέει πως δεν κάνει έρευνες και απολύει τον πρωθυπουργικό σύμβουλο που λέει ότι …κάνει. Άλλωστε είναι σε διεθνή ύδατα και δεν είναι ….γεωτρύπανο!
Στο μεταξύ το Oruc Reis έχει ξεπεράσει και τα δώδεκα μίλια και η Τουρκία ανακοινώνει πως θα στείλει όχι πλέον ερευνητικό πλοίο, αλλά γεωτρύπανο. Τώρα πια βρίσκεται κοντά στα έξι μίλια, αλλά-αυτή είναι η κόκκινη γραμμή κατά τον υπουργό Επικρατείας Γεραπετρίτη.
Ωστόσο “η επέκταση των χωρικών υδάτων της χώρας όντως συνιστά εθνικό κυριαρχικό δικαίωμα, που όμως θα ήταν σφάλμα να ασκηθεί «εν θερμώ» και εν μέσω κρίσης, καθώς θα οδηγούσε σε διεθνή απομόνωση”.
Τα τελευταία νέα λένε πως στο κείμενο της Συνόδου Κορυφής υπήρχε αναφορά σε πιθανό εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας που αφαιρέθηκε στο τελικό κείμενο. Επιπλέον ενώ δινόταν στην Τουρκία “τελεσίγραφο” μίας εβδομάδας για να αποσύρει το Oruc Reis από την ανατολική Μεσόγειο, η τελική ανακοίνωση όχι μόνο δεν το περιλαμβάνει, αλλά ούτε καν αναφορές σε κυρώσεις δεν περιλαμβάνει.
Υπάρχει όμως πολύ αλληλλεγύη σε Ελλάδα και Κύπρο καθώς η Τουρκία με την Navtex στα 6,5 νμ από το Καστελλόριζο και τα καψόνια στο αεροπλάνο του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών κάνει σαφές πως θα υπερασπιστεί “στο πεδίο” τα “δικαιώματά” της απέναντι στην …επιθετικότητα της Ελλάδας.
Η παραδοχή του Κυριάκου Μητσοτάκη στα ΝΕΑ ότι ένα διεθνές δικαιοδοτικό όργανο, όπως η Χάγη, “πολύ δύσκολα θα δώσει στην Ελλάδα το 100% όσων διεκδικεί” είναι ένα σήμα προς τον Ερντογάν να προχωρήσει: η ελληνική κυβέρνηση του προτείνει να πάνε σε ένα δικαστήριο όπου η Ελλάδα θα …χάσει.
Η ελληνική κυβέρνηση δια του πρωθυπουργού -στη συνέντευξή του στην στα τα «ΝΕΑ» αναγνωρίζει ότι “αυτή είναι μια περιοχή όπου και η Τουρκία έχει διεκδικήσεις. Εάν δεν το αναγνωρίζαμε αυτό, δεν θα πηγαίναμε σε συζήτηση».
Άρα η Τουρκία βρίσκεται σε μια περιοχή που έχει διεκδικήσεις τις οποίες αναγνωρίζει η ελληνική κυβέρνηση – στελέχη της οποίας φαίνεται να μην γνωρίζουν τι σημαίνει ΑΟΖ ή πού …βρίσκεται το Καστελόριζο!
Το ερώτημα είναι πώς θα αποφασίσει το Δικαστήριο της Χάγης -αν υπάρξει ποτέ- όταν η μία πλευρά δέχεται πως η άλλη έχει …δίκιο. Πώς θα κρίνει τις θαλάσσιες ζώνες όταν θα πρέπει πρώτα να λυθούν θέματα κυριαρχίας σε “αμφισβητούμενες περιοχές”;
Και το κυριότερο: η Ελλάδα θα ασκήσει το δικαίωμά της στα δώδεκα μίλια πριν ή μετά το δικαστήριο; H Ελλάδα θα συζητήσει μόνο για την αποκλειστική οικονομική ζώνη με την Τουρκία, αλλά πάνω σε ποια βάση;
Η αποκάλυψη πως στο Βερολίνο σε μυστική συνάντηση η κυβέρνηση συμφώνησε να γίνουν διερευνητικές επαφές -μόνο για τις θαλάσσιες ζώνες- και ότι υπήρξε εξαρχής συμφωνία προκειμένου να μην δοθούν στη δημοσιότητα τα όσα συμφωνήθηκαν στο Βερολίνο γεννά υποψίες για το τι ακριβώς συμφωνήθηκε.
Πάντως μετά την μυστική συμφωνία -που η κυβέρνηση απέκρυψε και η Τουρκία αποκάλυψε- με την τελευταία Naytex το πεδίο δράσης του Oruc Reis φτάνει μέχρι και τα 6,5 ναυτικά μίλια από τις ακτές του Καστελόριζου – δηλαδή η Τουρκία θεωρεί δεδομένο πως η Ελλάδα έχει παραιτηθεί από τα δώδεκα μίλια.
Με την απειλή του πολέμου η Τουρκία επιχειρεί να πάρει όσα θέλει χωρίς πόλεμο απέναντι σε μια κυβέρνηση που κοιτάζει με …αποφασιστικότητα να παραβιάζονται κυριαρχικά της δικαιώματα που η ίδια η Ελλάδα δεν διεκδικεί, αλλά θα το κάνει ….όποτε θέλει!
«Οι εύκολοι λεονταρισμοί για την επέκταση μονομερώς στα 12 μίλια που αποτελεί ένα δικαίωμα της ελληνικής Πολιτείας και το οποίο θα ασκήσει σε χρόνο τον οποίο η ίδια θα επιλέξει, δεν είναι ένα θέμα το οποίο μπορεί να τεθεί εν θερμώ. Είναι υποχρέωσή μας να αναδείξουμε την υποκρισία της Τουρκίας και να την απομονώσουμε διπλωματικά» είπε ο υπουργός Επικρατείας ορίζοντας τα έξι μίλια ως “κόκκινη γραμμή” -παρότι ουδέποτε η Τουρκία αμφισβήτησε τα έξι μίλια.
Η άσκηση ενός δικαιώματος που μπορεί να ασκήσει μονομερώς η Ελλάδα για τον κ. Γεραπετρίτη- που λέει όσα δεν μπορεί να πει τόσο καθαρά ο Πρωθυπουργός- είναι λεονταρισμός.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη μάλλον δεν αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει γύρω της και είναι έτοιμη «χωρίς εκβιασμούς» να συζητήσει για τις θαλάσσιες ζώνες έχοντας στείλει το σήμα με τις συμφωνίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο πως είναι πρόθυμη για παραχωρήσεις και πως δέχεται μειωμένη επήρεια ορισμένων νησιών -με την έκφραση του Νίκου Δένδια «το ορθό ποσοστό επήρειας».
Η απάντηση της Τουρκίας είναι οι βόλτες στην ελληνική ΑΟΖ για έρευνες, αλλά η ελληνική κυβέρνηση είναι έτοιμη για διάλογο -αν υπάρξει αποκλιμάκωση -«μόνο για τις θαλάσσιες ζώνες». Μόνο που τώρα πια -αφότου ανέλαβε η κυβέρνηση Μητσοτάκη- το θέμα δεν είναι να μην τολμήσει κάποιο Σισμίκ να παραβιάσει την κυριαρχία μας, αλλά να αποχωρήσει -αφού την έχει παραβιάσει.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης που δεν πάει για “καυγά με τη Τουρκία” -ενώ ήδη γίνεται πόλεμος!- μάλλον δεν έχει καταλάβει πως ο «διάλογος» θα γίνει -ύστερα από όσα «θερμά επεισόδια» ακολουθήσουν ή όχι, ανάμεσα στην Τουρκία και κάποιους άλλους χωρίς καν την συμμετοχή της: η Ελλάδα έχει αναθέσει την κυριαρχία της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά μάλλον εκείνη …δεν το ξέρει.
Το διακύβευμα για τον Ερντογάν δεν είναι πια μερικές βραχονησίδες και μάλλον δεν ενδιαφέρεται για όσα του δίνει η ελληνική κυβέρνηση -με την λογική «δεν θα μαλώσουμε για λίγα στρέμματα»- γύρω από το Καστελλόριζο, αλλά όπως δείχνει ο τελευταίος χάρτης που έδωσε στην δημοσιότητα το μισό Αιγαίο:
«Χαιρετισμούς στο Φατίχ, στο Γιαβούζ και στο Κανουνί: Διευρύναμε την περιοχή έρευνας και διάσωσης στη Γαλάζια Πατρίδα για να περιλαμβάνει και τις περιοχής ερευνών των εθνικών μας πλοίων που επιχειρούν στην Ανατολική Μεσόγειο. Συγχαρητήρια για το νέο Εθνικό Σχέδιο Έρευνας και Διάσωσης της χώρας μας» τουίταρε ο ο υπουργός Μεταφορών της Τουρκίας Αντίλ Καραϊσμαΐλογλου.
Το ερώτημα είναι τι θα κάνει η κυβέρνηση όταν η Τουρκία αρχίσει να κάνει γεωτρήσεις στην δική της υφαλοκρηπίδα -που τελικά είναι “διεθνή ύδατα” για την ίδια: η Τουρκία δεν κάνει έρευνες σε διεθνή ύδατα, αλλά στην “τουρκική υφαλοκρηπίδα”.
Η Ελλάδα έχει παραιτηθεί ήδη από τα δώδεκα μίλια -ένα δικαίωμα που της αναγνωρίζει η Ρωσία, έχει παραιτηθεί από την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Κύπρο και απλώς ελπίζει να κάνει τις παραχωρήσεις ένα διεθνές δικαστήριο κι όχι η ίδια. Αυτό είπε ο Μητσοτάκης.
Η μόνη λυτρωτική απάντηση στο ερώτημα τι θα κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη -την κρίσιμη ώρα- είναι πως δεν θα κάνει τίποτε γιατί δεν θα είναι πια κυβέρνηση.
Κρίμα, πάνω ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε αρχίσει να… “μεγαλώνει” την Ελλάδα.