Της Μελίσσας Παπαθανασίου
Είναι μια πρόζα η ζωή μας μέσα σε ένα θέατρο. Λίγο πριν πέσει η αυλαία.
(Η αυλαία ανοίγει.) Μια Γιορτή και ένα ταξίδι να μας οδηγούν. Η αληθινή χαρά είναι το «σήμερα» και το ταξίδι μας… η Αίγυπτος.
Εναλλακτικά, Χιλιάδες Χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια σε όλο τους το μεγαλείο, βαλμένα εδώ και εκεί, στολίζουν και τα πιο «σκοτεινά» και απόκρυφα αδιέξοδα.
Λονδίνο, Δεκέμβριος 2018. Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών. Κάποτε δούλευα εκεί – ίσως να έχουν περάσει και δέκα χρόνια από τότε- στην ρουτίνα μου περνούσα μπροστά από την πολυτελή και περίτεχνη πύλη που περιστοίχιζε την γκαλερί αψηφώντας και αδιαφορώντας για όλη αυτή τη μεγαλοπρεπή ομορφιά και όλα τα αγαθά που κρύβονταν επιδεικτικά πίσω από την καγκελόπορτα της.
Εκείνα τα παγωμένα, μουντά, και ομιχλώδη πρωινά του χειμώνα. Στο ταξίδι του μυαλού μου όμως νοσταλγούσα την Ελλάδα και αδημονούσα για το εισιτήριο της επιστροφής!
Μπαίνοντας στην γκαλερί, (εκ πρώτης όψεως) δεν μπορείς να διακρίνεις τους θησαυρούς της. Από το πουθενά ξεπροβάλλει ένα ασανσέρ, όπως ακριβώς το τραίνο στην πλατφόρμα 9¾ του Harry Potter.
Έτσι κάπως νιώθεις, λέει ο Roberto Benigni, σε μια συνέντευξη του με τον Renzo Pianoτο 2010, μπαίνοντας στο αρχιτεκτονικό εργαστήρι του στη Γένοβα. Αναρωτιέται κανείς πως κρύβονται εκεί μέσα τόσα πλούτη; Τόσα «λάφυρα», πνευματικά αγαθά, η γνώση, ο στόχος.
Ένα ανηφορικό στενό φαράγγι που, τελειωμό δεν έχει… «να εύχεσαι να είναι μακρύς ο δρόμος»…. Και μετά, στο τέλος αυτής της δύσβατης διαδρομής, όλα (να) διευρύνονται, (να) αποκτούν μοίρα και νόημα και (να) ξεχύνονται στο άπειρο με οδηγό τον ήλιο.
Είναι μέρος της ανθρώπινης -μη επαναπαυόμενης μοίρας -να αναπολούμε το «κάποτε», να μας τραβάει σαν μαγνήτης το παρελθόν. Όμως, βρισκόμαστε περήφανα στο χείλος του γκρεμού. Εθνικού, Γεωπολιτικού, Κοινωνικού, Πολιτικού, Προσωπικού, Συναισθηματικού. Θαρρείς πως έχουμε πέσει από την Ταρπηία Πέτρα* και έχουμε σωθεί.
Το σώμα της γύρισε, κατάφερε και επανήλθε. Το πνεύμα της όμως, είδε εκείνο το μέγα κενό και δε θέλησε να επιστρέψει. Η κράση της άντεξε στο «απόλυτο μηδέν» που κείται πάνω από την ψυχοσύνθεση της, την ελπίδα, αυτή τη δύναμη που θέλησα να καταγράψω, μια μοίρα με πλησμονή ειρωνείας.
Αναπόφευκτος, αυστηρός, απόλυτος, αδυσώπητος, απροκάλυπτος και ατέρμονος ο Απολογισμός μας.
Έρχονται χρόνια καλύτερα, εύχομαι για όλους, ο καθένας για το προσωπικό του «Mea Culpa» την εκπλήρωση όλων των στόχων μας ως άνθρωποι, ως έθνος, ανεξάρτητα αν είμαστε τυχαία οι σημερινοί κάτοικοι μιας κάποτε ξακουστής πατρίδας, σε όποια ξεχασμένη φημισμένη γωνία του κόσμου και αν βρισκόμαστε, όποια πατρίδα και αν τιμούμε, επιθυμώ ολόψυχα ευημερία στο παρόν μας.
Και ας θυμόμαστε που και που πως: «Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε. Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν…»
Το ότι ο Καβάφης ξεπρόβαλε / ξεπήδησε μέσα στην πρόζα της ζωής μας θα είναι απλά μάλλον μια τυχαία ειρωνεία και σύμπτωση της εποχής. Και ας είμαστε ευγνώμονες για αυτό.
ΥΓ: Η ‘Τέχνη της κατασκευής κτιρίων – αφιέρωμα στα 16 κτίρια σταθμό στη καριέρα του Renzo Piano θα στεγάζεται και θα φιλοξενείται στην Βασιλική Ακαδημία Τεχνών του Λονδίνου μέχρι τις 20 Ιανουαρίου 2019.
Εξάλλου, όπως είπε και ο Μπωντλαίρ, «…Μου έδωσες τη λάσπη σου και έφτιαξα χρυσό».
*Ο θρύλος της πρώιμης ρωμαϊκής ιστορίας, λέει ότι ο Τίτος Τάτιος επιτέθηκε κατά της Ρώμης για να εκδικηθεί για την αρπαγή των Σαβίνων γυναικών κάπου στον 8ο αιώνα π.Χ. Η Ταρπηία, η κόρη του διοικητή του φρουρίου που έστεκε στον Καπιτωλίνο, δωροδοκήθηκε από τους Σαβίνους ώστε να προδώσει τους Ρωμαίους, (είναι τόσο ειρωνικό πως η ιστορία επαναλαμβάνεται…) ανοίγοντας τις πύλες του Καπιτωλίου.
Η Ταρπήια τους ζήτησε ως αμοιβή να της δώσουν «ό,τι έφεραν στο αριστερό τους χέρι», δηλαδή βραχιόλια από χρυσό και δαχτυλίδια με πολύτιμες πέτρες
Οι Σαβίνοι τήρησαν το γράμμα της συμφωνίας, όχι όμως και το πνεύμα, καθώς αντί να ανταμείψουν την Ταρπήια με τα κοσμήματά τους, την συνέθλιψαν με τις βαριές ασπίδες τους, τις οποίες επίσης έφεραν στο αριστερό χέρι και την πέταξαν από το βράχο αυτό.
*Η Μελίσσα Παπαθανασίου, σπούδασε Αρχιτεκτονική και Δημιουργική Γραφή στο University of Westminster και στο Central Saint Martins – University of the Arts του Λονδίνου αντίστοιχα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ