Του Νίκου Λακόπουλου
Με τον αιφνίδιο θάνατο της Φώφης Γεννηματά η πολιτικ΄η ζωή φάνηκε να αποχτά ΄ένα ανθρώπινο πρόσωπο μαζί με πολιτικό πολιτισμό και μια πρωτοφανή διάθεση για συναίνεση.
Η Φώφη, μια γυναίκα πολιτικός και μητέρα φεύγει νέα. Συγκινεί πρώτα πρώτα τις γειτονιές της Ελλάδας ως μία τραγική ιστορία με αληθινό θρήνο και αναφορά βασικά σε δύο στοιχεία: ήταν μια αξιοπρεπής αγωνίστρια και ευγεν΄ής πολιτικός που όσο ζούσε από κόρη του Γεννηματά έγινε η Φώφη.
Ως Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και του Κινήματος Αλλαγής εξέφρασε το πάθος ενός πολιτικο΄ύ χώρου να υπάρχει και κατάφερε να πάρει ένα κόμμα από 4% -λίγο πριν την έξοδο από την Βουλή- και να το οδηγήσει στο 8%.
Κυρίως η Φώφη Γεννηματά επέτρεψε σε ένα κόμμα με μικρό ποσοστό, αλλά μεγάλες προσδοκίες να το κάνει ρυθμιστή του πολιτικού συστήματος, ένα κ΄όμμα πολύτιμο για τους δύο αντιπάλους του.
Κανείς δεν εγγυάται την ενότητα
Το Κίνημα Αλλαγής που ήδη αποκαλείται ΠΑΣΟΚ και θεωρεί τον εαυτό του “παράταξη” με το θάνατο της Γεννηματά μπαίνει σε υπαρξιακή πορεία: κανείς από τους υποψήφιους διαδόχους της Φώφης δεν εγγυάται πως θα ανεβάσει τα ποσοστά του και οι δύο από αυτούς μπορεί να οδηγούν στην διάσπασή του.
Θα χωράνε όλοι σε ένα κόμμα που θα ηγείται κάποιος που θα το οδηγήσει σε συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ ή με τη Νέα Δημοκρατία; Oι εκλογές στο Κινάλ παίρνουν τον χαρακτήρα ενός δημοψηφίσματος για την ταυτότητα ενός κόμματος που μπορεί να είναι ήδη δύο ή περισσότερα κόμματα.
Ο Παπανδρέου δεν θα επιτρέψει, λέει, τη συνεργασία με την Δεξιά και ο Λοβέρδος τη συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Μένει ο Ανδρουλάκης που εμφανίζεται σε δημοσκόπηση να είναι πρώτος με δεύτερο τον Γιώργο Παπανδρέου. Αλλά πιστεύει κανείς πως μπορεί να το οδηγήσει σε μεγαλύτερα ποσοστά -χωρίς να έχει τον συμβολισμό που έχουν τα ονόματα Παπανδρέου και Γεννηματά;
Όλοι διεκδικούν για τον εαυτό τους τον ρόλο που θα οδηγήσει στην μεγάλη δημοκρατική παράταξη, μια φαντασίωση που συνδέεται κυρίως με τον Σύριζα- Προοδευτική Συμμα΄χία: η άνοδος του Κινάλ δεν μπορεί παρά να σημαίνει την πτώση κ΄όμματος που τροφοδοτήθηκε από τους ψηφοφόρους του παλιού ΠΑΣΟΚ.
Στην πραγματικότητα οι υποψήφιοι στο Κινάλ είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αλέξης Τσίπρας και από τους έξι υποψήφιους θα επιλεγεί ποιος θα οδηγήσει το Κινάλ-ΠΑΣΟΚ στο τέλος του: η συγκυβέρνηση και με τα δύο κόμματα θα οδηγήσει στην διάσπασή του.
Η φάρσα με τον Γ. Παπανδρέου
Πιθανόν ο Γιώργος Παπανδρέου να ήταν μια λύση για το Κίνημα Αλλαγής, αλλά η επιστροφή του μοιάζει με ιστορική φάρσα. Θα ξανακάνει μεγάλη την παράταξη ξανά αυτός που παρέλαβε ένα κόμμα με 44% και το οδήγησε στο 13% και έμεινε όταν κατέβηκε με δικό του κόμμα εκτός Bουλ΄ής;
To σενάριο της επικράτησής του δεν οδηγεί σε μια νέα αντιπαράθεση ενός Παπανδρέου και ενός Μητσοτάκη -ιδού η φάρσα- και την επαναφορά του ΠΑΣΟΚ στο κέντρο της πολιτικ΄ής ζωής.
Στη μια περίπτωση οδηγεί στο να γίνει υπουργός σε μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ -Προοδευτική Συμμαχία και Κινάλ -πράγμα δύσκολο. Και στην άλλη σε μια απίστευτη ιστορική φάρσα: να έχουμε έναν Παπανδρέου σε κυβέρνηση Μητσοτάκη!
Για να σχηματισθεί κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – Κινάλ με απλή αναλογική -και το δεύτερο να διατηρεί τα ποσοστά που πήρε στις προηγούμενες εκλογές το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα θα πρέπει να πάρει τέτοιο ποσοστό που θα επιτρέψει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση στις επαναληπτικές εκλογ΄ές.
Η Νέα Δημοκρατία που έχει μπει σε πορεία φθοράς ακόμα κι αν΄ έρθει πρώτο κόμμα με τα ίδια ποσοστά δεν θα μπορεί να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση και γι’ αυτό -αν έρθει πρώτο κόμμα- θα πρέπει να καταφύγει σε συγκυβέρνηση με το Κινάλ, τον Βελόπουλο ή και τους δύο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να προσβλέπει σε κυβέρνηση με την συνεργασία του Κινάλ ή του ΠΑΣΟΚ, είτε γιατί η επικράτηση μιας τέτοιας άποψης περνάει από την διάσπασ΄η του -άρα μικρότερα ποσοστά- είτε γιατί ποσοστά μικρότερα από όσα θα του δ΄ώσουν αυτοδυναμία δεν οδηγούν σε κυβέρνηση.
Θεωρητικά βέβαια πάντα μπορεί ένα κόμμα που από το 44% πήγε στο 4% μπορεί να μεγαλώσει στο μέλλον -ή ένα άλλο που θα πάρει τη θέση του. Όπως και ένα κόμμα που από 4% πήγε στο 36% μπορεί να επιστρέψει σε χαμηλά ποσοστά- ιδιαίτερα αν γίνει σαφές ΄ότι δεν μπορε΄ί να ξαναγίνει κυβέρνηση.
Ωστόσο με ένα 32% που πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές -πέρα από την πραγματική του δύναμη- παραμένει ένα κόμμα εξουσίας που θα σχηματίσει αργά ή γρήγορα κυβέρνηση.
Οι εκλογές και η “δημοκρατική παράταξη”
Το ερώτημα είναι αν η ενότητα της δημοκρατικής παράταξης που θα κριθεί στις επόμενες εκλογές θα πάρει την μορφή συνεργασίας μεταξύ κομμάτων ή αν θα επιτευχθεί στο πλαίσιο ενός κόμματος- παράταξης σε ένα αντιδεξιό μέτωπο.
Η δεύτερη και πιο πιθαν΄ή λύση -ιδιαίτερα αν ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει τ΄ώρα αυτό που θα αναγκασθεί να κάνει αν χάσει τις εκλογές- είναι πώς μόνο ένα μεγαλύτερο και ανοιχτό κόμμα-μέτωπο μπορεί να κερδίσει τον Μητσοτάκη.
Οι συνεργασίες δεν υπάρχουν στην κουλτούρα μας, ούτε έχουμε άλλωστε κόμμα Φιλελευθέρων και Πράσινων στην Ελλάδα -όπου ο ρόλος του ηγέτη είναι πιο καθοριστικός από τις κομματικές ιδεολογίες.
Από αυτή την άποψη το δίλημμα αν όχι στις επόμενες σε κάποιες εκλογές δεν θα είναι αν θέλουμε να υπάρχει ένα κόμμα σαν το Κινάλ- ΠΑΣΟΚ, αλλά αν θέλουμε μια ακόμα κυβέρνηση Μητσοτάκη ή όχι.
Το ερώτημα αν θέλουμε να επιστρέψει ο ΣΥΡΙΖΑ ή όχι έχει απαντηθεί και η απάντηση είναι “όχι”: ένα μεγάλο ποσοστό δεν πήγε να ψηφίσει ούτε ΣΥΡΙΖΑ, ούτε Αλέξη Τσίπρα. Πήγε για να μη βγει ο Μητσοτάκης -που ο ΣΥΡΙΖΑ εμφάνιζε σαν έναν νεοφιλελεύθερο που θα έκανε απολύσεις και θα έκοβε τα επι΄δόματα, ε΄νώ εξέφρασε πέρα από την δεξιά ένα αντι-Σύριζα μέτωπο.
Ένα μέτωπο που δεν υπάρχει πια, χωρίς να έχει δημιουργηθεί ένα αντι-μητσοτακικό μέτωπο: ο ΣΥΡΙΖΑ -Προοδευτική Συμμαχία -και όχι η Προοδευτική Συμμαχία που θα περιλαμβάνει και τον ΣΥΡΙΖΑ αντί να εκφράσει αυτό το μ΄έτωπο σχεδόν εκλιπαρεί το Κινάλ και το κόμμα Βαρουφάκη για συνεργασία -δυο κόμματα που δεν έχουν όμως εγγυημένο μέλλον.
Κι εδώ λίγη αριθμητική δεν θα έβλαπτε: αφού το κόμμα Βαρουφάκη δεν θέλει συνεργασία και σε μια πόλωση δεν θα είναι στη Βουλή, τα ποσοστά ΣΥΡΙΖΑ και Κινάλ δεν φτάνουν για να σχηματισθεί κυβέρνηση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα πρέπει να πάρει ένα ποσοστό με απλή αναλογική που θα είναι κοντά στις επαναληπτικές εκλογές στο να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Δεν φτάνει μία ψήφος διαφορά και η πορεία για αυτοδυναμία μάλλον είναι μον΄όδρομος. Αυτό μπορεί και να σημαίνει ότι οι επόμενες εκλογές θα είναι …αναγνωριστικές, οι μεθεπόμενες που εξήγγειλε ήδη ο Μητσοτάκης δεν θάναι το τέλος, αλλά η αρχή εξελίξεων και ανακατάξεων.
Που σημαίνει ότι μπορεί να πάμε και σε …τρίτες εκλογές -αν δεν βρεθούν άλλες λύσεις που εμφανίζονται ήδη ως σενάρια με παραλλαγές -που όμως δεν απαντούν στο πρόβλημα πως ζούμε ένα μεταβατικό ρευστό πολιτικό σκηνικό -που όπως πάντα μπορεί να έχει εκπλήξεις και φάρσες.
Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται -παρά μόνο σαν φάρσα που σημαίνει ότι σαν φάρσα επαναλαμβάνεται. Το πρόβλημα αν η φάρσα εκπληρωθεί και το ΠΑΣΟΚ επιστρέψει είναι ποιο από όλα τα ΠΑΣΟΚ θα επιστρέψει.
