Το νέο δόγμα της αποτροπής

Του Μελέτη Ρεντούμη

Οι πρόσφατες εξελίξεις στα εθνικά θέματα με τις συνεχείς προκλήσεις της Τουρκίας, τόσο με τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου και κυρίως λόγω της πρόθεσης της Άγκυρας να προβεί σε γεωτρήσεις και έρευνες για υδρογονάνθρακες, εντός της ελληνικής και κυπριακής υφαλοκρηπίδας, δημιουργούν ένα νέο δόγμα στον τρόπο αντιμετώπισης της μόνιμης απειλής εξ’ανατολάς.

Μέχρι τώρα βλέπαμε τις ελληνικές κυβερνήσεις, να δίνουν έμφαση άλλοτε με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία, στο διπλωματικό πεδίο και στις αναφορές τόσο για το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας, όσο και για τις διεθνείς συνθήκες που έχουν υπογράψει οι δύο χώρες και έχουν αποδεχθεί.

Φαίνεται όμως από τα γεγονότα, ότι η επίκληση του διεθνούς δικαίου ή ακόμη και η διαδικασία προσφυγής στην Χάγη, δεν επαρκούν σαν μεθοδολογία επίλυσης των διμερών ζητημάτων, ακόμη και αν υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες η Ελλάδα να βγει κερδισμένη από μία νομική διαμάχη.

Η πρόσφατη απειλή της γείτονος στα πλαίσια των ερευνών που επιχειρεί ευρύτερα στην ΝΑ Μεσόγειο, στο να παραβιάσει δηλαδή την ελληνική υφαλοκρηπίδα, καθώς και την προοπτική χάραξης ΑΟΖ με τις γειτονικές χώρες, επιτάχυνε τις εξελίξεις, καθώς και τον τρόπο που σκοπεύει η χώρα να αντιμετωπίσει μελλοντικές προκλήσεις τέτοιου βεληνεκούς.

Η κυβέρνηση, κυρίως μετά από απόφαση του πρωθυπουργού και σε πλήρη συνεννόηση με τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας, ενεργοποίησε το δόγμα της ενεργητικής αποτροπής, που σημαίνει άμεση κινητοποίηση και προπαρασκευή για στρατιωτική και πολεμική εμπλοκή, σε περίπτωση που η απειλή συνεχίσει και γενικευθεί παρά τις προειδοποιήσεις της χώρας μας.

Είναι πρακτικά η δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες, που η Τουρκία βλέπει μία δυναμική και ίσως απρόσμενη για τα δικά της δεδομένα, αντίδραση της Ελλάδας, αρχικά στον Έβρο με την κινητοποίηση της αστυνομίας αλλά και της Frontex και στην συνέχεια στο Αιγαίο νοτίως του Καστελόριζου, όπου η Ελλάδα κινητοποίησε σχεδόν το σύνολο του πολεμικού ναυτικού, ανακάλεσε άδειες, έθεσε σε επιφυλακή το σύνολο των Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ έστειλε και δικά της υποβρύχια για επιτήρηση στην περιοχή που διεκδικεί η Άγκυρα.

Εκτός αυτού, ταυτόχρονα, ενεργοποίησε όλες τις δυνατές συμμαχίες τόσο στο ευρωπαϊκό πεδίο, με την Γερμανία να πιέζει την Τουρκία για αποκλιμάκωση, όσο και με την Γαλλία ταυτόχρονα, να στέκεται πιο επιθετικά, αναφέροντας πως δεν θα επιτρέψει προκλήσεις και αμφισβήτηση εθνικής κυριαρχίας κράτους μέλους της ΕΕ στην ΝΑ Μεσόγειο.

Συνεπώς, ο συνδυασμός, τόσο της άμεσης ενεργοποίησης των ενόπλων δυνάμεων και κυρίως του ναυτικού, καθώς και η σημαντική διπλωματική πίεση προς την Τουρκία από την ΕΕ, έχοντας ήδη την σαφή δήλωση της Ελλάδας ότι είναι έτοιμη να εμπλακεί στρατιωτικά αν και όποτε απαιτηθεί, φαίνεται πως λειτούργησαν αποτρεπτικά για την Τουρκία, με αποτέλεσμα σταδιακά να αρχίσουν να αποσύρουν πλοία από την περιοχή και στην συνέχεια να δίνουν εντολή για αλλαγή σχεδίου του ερευνητικού σκάφους Oruc Reis που θα έμπαινε σύντομα στα ελληνικά χωρικά ύδατα.

Μπορεί για κάποιους να θεωρήθηκε υπερβολική η αντίδραση της Ελλάδας, όμως είναι η πλέον ενδεδειγμένη σε περιόδους κρίσεων, κυρίως όταν διακυβεύονται κυριαρχικά δικαιώματα που παραβιάζουν κατάφωρα τις διεθνείς συνθήκες.

Εν κατακλείδι, κάθε χώρα έχει το δικαίωμα στην άμυνά της και στην προάσπιση της εθνικής της κυριαρχίας και αυτό θα πρέπει να αποδεικνύεται στην πράξη ξεκάθαρα, ώστε η συνεχής βελτίωση και αναδιάρθρωση των δυνάμεων της χώρας, να αποτελεί ταυτόχρονα την δύναμη αποτροπής και την προοπτική διατήρησης της ειρήνης στην περιοχή της Μεσογείου.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός