Toυ Δημήτρη Χρήστου
Η ΑΠΕΙΛΗ κατάρρευσης της τουρκικής οικονομίας έχει γίνει πλέον μέγα διεθνές θέμα. Κατά τον νομπελίστα Αμερικανό οικονομολόγο Πολ Κρούγκμαν: «Το κρίσιμο είναι ότι το ξένο χρέος έχει καταστήσει την οικονομία ευάλωτη σε ένα σπιράλ θανάτου. Η απώλεια εμπιστοσύνης προκαλεί πτώση στο νόμισμά σου. Αυτό κάνει πιο δύσκολο το να αποπληρώσεις τα χρέη σε ξένο νόμισμα. Αυτό πλήττει την πραγματική οικονομία και μειώνει ακόμα περισσότερο την εμπιστοσύνη οδηγώντας σε περαιτέρω πτώση το νόμισμά σου και ούτω καθεξής».
ΣΗΜΕΡΑ η τουρκική οικονομία έχει απολέσει, από το 2010, το 72% της ισοτιμίας του εθνικού της νομίσματος σε σχέση με το δολάριο! Από 1,97 που ήταν, έφτασε το 7,24!
ΣΥΜΦΩΝΑ με το Bloomberg, το χρέος των τουρκικών εταιρειών σε ξένο νόμισμα έχει διπλασιαστεί από το 2009 και μετά και πλέον υπερβαίνει το 40% του ΑΕΠ, που σημαίνει πως έχει αυξηθεί δραματικά το κόστος εξυπηρέτησης.
ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ χρέος της Τουρκίας ανέρχεται σε περίπου 450 δισ. δολάρια, από τα οποία τα 276 δισ. δολάρια είναι σκληρά νομίσματα, όπως δολάρια και ευρώ. Τα υπόλοιπα 174 δισ. δολάρια είναι σε λίρες Τουρκίας. Όταν όμως τα επιτόκια έχουν εκτοξευτεί λόγω πληθωρισμού (15%) στο 17%, η εξυπηρέτηση των δανείων στο εθνικό νόμισμα είναι σχεδόν απαγορευτική.
ΓΙΑΤΙ συνέβησαν όλα αυτά; Τι έφταιξε στην οικονομική πολιτική της Άγκυρας; Είναι η απώλεια εμπιστοσύνης, όπως σημείωσε ο Πολ Κρούγκμαν. Ή η απώλεια πολιτικής εμπιστοσύνης, σε ένα καθεστώς με απρόβλεπτο μέλλον, αφού η δημοκρατία δεν είναι εμπεδωμένη και αυτή η λειψή που υπήρχε ουσιαστικά καταργήθηκε από τον Ερντογάν, που έγινε μονάρχης;
ΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ μετά τον Ερντογάν, που φούντωσε τον εθνικισμό και τη θρησκοληψία για να κυριαρχήσει; Και αφού δεν φαίνεται τίποτα και επιπλέον η Τουρκία απομακρύνεται από την ευρωπαϊκή της προοπτική και τις αγκάλες του ΝΑΤΟ, υπάρχουν χίλιοι λόγοι οι αγορές να στρίψουν για αλλού.
ΤΟ ΘΕΜΑ όμως δεν είναι απλό. Και δεν είναι διότι μια πιθανή χρεοκοπία της τουρκικής οικονομίας θα δημιουργήσει ένα τσουνάμι που θα πλήξει κυρίως τους δανειστές της, τις μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες και θα δημιουργήσει χάος στην προσφυγική κρίση. Και αυτό φάνηκε παντού στις αρχές τις εβδομάδας. Όμως, το πόκερ του Ερντογάν είναι χαμένο από χέρι. Όσο πιο απειλητικός γίνεται, τόσο χειροτερεύει τη θέση της χώρας του και καμία πολεμική κρίση δεν τον βολεύει με τους σημερινούς συσχετισμούς.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΓΗ
