Όλοι μαζί, όλοι ενωμένοι με όλους. Όπου νάναι θα φανεί κι ο εχθρός, αλλά πού είναι η Αριστερά;

Του Νίκου Λακόπουλου

Αν πρέπει να βγάλουμε ένα συμπέρασμα από τις τελευταίες εξελίξεις -και τον ανασχηματισμό- είναι πως οι εκλογές δεν θα γίνουν τον Μάιο, όπως πολλοί περιμένουν. Αν δεν πάνε καλά στις παράλληλες εκλογές τα πράγματα, οπότε και θα έχουμε εκλογές τον Σεπτέμβριο, μια καλή εποχή για εκλογές είναι ο Ιούνιος.

Η συνεργασία Τσίπρα- Καμμένου όχι μόνο δεν έλαβε τέλος, όπως πολλοί θα ήθελαν, αλλά ενισχύθηκε με την υπουργοποίηση ενός ακόμα συνεταίρου που όχι μόνο προέρχεται από την δεξιά, αλλά θα ενισχύσει το κόμμα του Καμμένου στις εκλογές.

Η Κατερίνα Παπακώστα με την υπουργοποίησή της ενισχύει μια συμμαχία που περιλαμβάνει και την δημοκρατική, φιλελεύθερη δεξιά- μπορούμε να πούμε και την “καραμανλική” κεντροδεξιά- σε ένα μέτωπο που δεν είναι ακριβώς αντιδεξιό, αλλά αντιμητσοτακικό, δηλαδή απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό, το “μαύρο μέτωπο”, τη διαπλοκή και την διαφθορά.

Οι στόχοι αυτής της κυβέρνησης, όπως τους έθεσε ο Αλέξης Τσίπρας στο πρώτο νέο υπουργικό συμβούλιο, είναι η “εμβάθυνση των μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση και στην οικονομία” για μια “σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα”. Μόνο που  όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις -κτηματολόγιο, περιουσιολόγιο, δημόσια διοίκηση, κόκκινα δάνεια, δικαιοσύνη, διαφάνεια- “δεν είναι μεταρρυθμίσεις των μνημονίων”.

Αντιθέτως, είναι μεταρρυθμίσεις δικές μας, είναι μεταρρυθμίσεις που αν είχαν γίνει πριν τα μνημόνια, ίσως και να τα αποφεύγαμε ή να μη πληρώναμε τόσο βαρύ τίμημα. Και σε τελική ανάλυση, είναι μεταρρυθμίσεις που μόνο εμείς μπορούμε να υλοποιήσουμε” θα πει ο Αλέξης Τσίπρας.

Ήδη έχουν προαναγγελθεί μέτρα όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού, οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας και στοχευμένες φοροελαφρύνσεις. “Από τα ευρωπαϊκά προγράμματα μέχρι τις μικροπιστώσεις και τον προσανατολισμό της αναπτυξιακής τράπεζας, έχουμε χρέος να κατανείμουμε τους πόρους με αποτελεσματικότητα, διαφάνεια και δικαιοσύνη”. Λεφτά υπάρχουν!

Προφανώς η “οικοδόμηση ενός νέου κοινωνικού κράτους” δεν είναι θέμα λίγων μηνών και όσα σχεδιάζει ο Αλέξης Τσίπρας “στα πεδία της κοινωνικής ασφάλισης, της πρόνοιας, της υγείας και της παιδείας, της κοινωνικής δικαιοσύνης” έχουν βάθος τουλάχιστον μιας ακόμα τετραετίας.

Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση δεν θα πέσει τον Μάιο- αν και ο Πάνος Καμμένος περίπου το έχει προαναγγείλει με θέμα την Συμφωνία των Πρεσπών, που ωστόσο ο ίδιος δεν πιστεύει ότι θα φτάσει ποτέ στη Βουλή. Η κυβέρνηση δεν έχει κανένα λόγο να πάει για εκλογές αν δεν αποδώσουν τα μέτρα “ανακούφισης” και αν δεν υπάρξουν εξελίξεις- μπορεί πολύ δραματικές για τη Νέα Δημοκρατία και το Κινάλ- με την Υπόθεση Novartis.

Η μια λύση για το Μακεδονικό είναι το δημοψήφισμα. Η άλλη είναι να καταψηφίσουν οι ΑΝΕΛ- και όχι όλοι όπως φαίνεται- την Συμφωνία. Ίσως και να αποχωρήσουν από την κυβέρνηση, αλλά όχι και να ρίξουν τον Αλέξη Τσίπρα- που έχει ήδη εξασφαλίσει ότι η Συμφωνία θα ψηφιστεί και η ψήφος της Κατερίνας Παπακώστα θα βοηθήσει.

«Γνωρίζετε πολύ καλά ότι έχουμε μια στενή συνεργασία και μια κοινή πορεία επί πάρα πολλά χρόνια, ξεκινώντας από κοινές ιδεολογικές καταβολές στη ΝΔ, όταν δεν είχε μετατραπεί ακόμα σε ένα νεοφιλελεύθερο ακροδεξιό μόρφωμα με τους υβριστές του Καραμανλή και εκείνους που την πολέμησαν όταν έδωσε την κυβερνητική της πρόταση, ακόμα και στην εποχή τού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη» δήλωσε ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων.

Η υπουργοποίηση της Παπακώστα δίνει φιλί ζωής στους Ανεξάρτητους Έλληνες με στόχο το “νεοφιλελεύθερο μόρφωμα” και τους “υβριστές του Καραμανλή”. Ο Αλέξης Τσίπρας χρειάζεται ένα κόμμα που θα πιέσει τα ποσοστά του Κυριάκου Μητσοτάκη προς τα  κάτω και θα είναι ο χρήσιμος εταίρος του σε μελλοντικές συνεργασίες πέρα από τον ορίζοντα των επόμενων εκλογών.

Ας δούμε τι θα συμβεί ως τότε. Υπόθεση Novartis, συνταγματική αναθεώρηση -ένας ακόμα μπελάς για τη Νέα Δημοκρατία και το Κινάλ, εκλογές χωρίς απλή αναλογική, εκλογή νέου Προέδρου και πάλι εκλογές με απλή αναλογική.

Ελλείψει “μεγάλων” ηγετών που σαρώνανε στις εκλογές και γεμίζαν και τις πλατείες, θα πορευτούμε αναγκαστικά με αυτούς που έχουμε. Το πολύ πολύ να εκφράσουμε με αποχή την δυσαρέσκειά μας όσο ο Αλέξης Τσίπρας και ο Κυριάκος Μητσοτάκης προχωράνε σε “πορείες στο λαό” πηγαίνοντας κλεφτά σε μέρη, όπου τους περιμένουν τα κομματικά στελέχη για να εκφράσουν την λατρεία τους.

Οι επόμενες κυβερνήσεις θα είναι συμμαχικές κυβερνήσεις, μετά από απανωτές εκλογές που θα ξεκαθαρίσουν το τοπίο κι έχει σημασία πόσα και ποια κόμματα θα επιζήσουν από αυτές. Ποιοι συσχετισμοί θα διαμορφωθούν και ποιες διεργασίες γίνονται μέσα στα μεγαλύτερα κόμματα.

Πάντως τα τρία αυτά χρόνια έλειψαν -πλην συνταξιούχων- οι διαδηλωτές -που πήγαν οι Αγανακτισμένοι;- τα νεανικά-φοιτητικά κινήματα και η άλλοτε υπαρκτή ριζοσπαστική Αριστερά, ενώ από την αρχή της κρίσης περίπου δυο εκατομμύρια ψηφοφόροι δεν πάνε πια να ψηφίσουν.

Ο Αλέξης Τσίπρας ποντάροντας σε μια νέα γενιά στελεχών δεν έκανε ανασχηματισμό αυτής της κυβέρνησης, αλλά έφτιαξε τον πυρήνα μιας επόμενης κυβέρνησης. Η συνεργασία με τον Καμμένο δεν είναι μια ανάγκη τακτικής, αλλά μια στρατηγική συμμαχία διείσδυσης στον συντηρητικό χώρο. Έχει αντιληφθεί πως δεν κυβερνάς αν δεν ενώσεις ένα, δυο τρία, πολιτικά ρεύματα, δεν βλέπει μόνο τις επόμενες εκλογές, αλλά πέρα από αυτές.  Δεν αρκείται στο ρόλο του ηγέτη της Αριστεράς ή της δημοκρατικής παράταξης, αλλά διεκδικεί ένα ρόλο εθνικού ηγέτη.

Με την υπουργοποίηση της Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου, που περίμενε στωικά πέντε χρόνια στον πάγκο, τα στελέχη που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ -συν την Μυρσίνη Ζορμπά- πλησιάζουν το ένα τρίτο των μελών της κυβέρνησης. Ο Πάνος Καμμένος στον ανασχηματισμό όχι μόνο δεν είδε την πόρτα της εξόδου, αλλά ενίσχυσε τη δύναμή του στην κυβέρνηση και το ρόλο του ως συγκυβερνήτη.

Η ενότητα με την Κεντροαριστερά προφανώς δεν περνά από τη συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με το Κινάλ ή το Ποτάμι, αλλά από την διάλυσή τους. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι ο εχθρός δεν είναι απέναντι, αλλά δίπλα, μέσα στην “δημοκρατική παράταξη” όπου από το 1989 οι σχέσεις ΠΑΣΟΚ -Αριστεράς εκφράζονται πολύ καλά από το “ο θάνατος μου η ζωή σου”.

Με την διεύρυνση που δεν ήταν η αναμενόμενη ο Αλέξης Τσίπρας επιχείρησε να φτιάξει τον δικό του, τον “Αριστερό Συναγερμό”, που περιλαμβάνει πολύ παλιό ΠΑΣΟΚ, αλλά μόνο όσους δεν ψήφισαν τα πρώτα μνημόνια και “δημοκρατικές δεξιές δυνάμεις”.

Οι εξελίξεις από την αρχή της κρίσης, όπου η Αριστερά, χωρίς το ΠΑΣΟΚ, διεκδικούσε φαινομενικά το 45% των ψήφων στις εκλογές, οδήγησαν την ελληνική κοινωνία σε μια δεξιά στροφή άνευ προηγουμένου. Προφανώς ο ΣΥΡΙΖΑ μετατοπίστηκε προς τα δεξιά με ένα ρεαλιστικό και “έντιμο συμβιβασμό” και η Νέα Δημοκρατία προς την Ακροδεξιά με πρώτα στελέχη και καθοδηγητές του Μητσοτάκη, τον Σαμαρά, τον Βορίδη και τον Γεωργιάδη.

Φαινομενικά η επόμενη σύγκρουση θα είναι ανάμεσα στην Αριστερά και την Δεξιά, αλλά θα δοθεί στο …Κέντρο. Ο Αλέξης Τσίπρας που έχει κερδίσει τρεις απανωτές εκλογές, παίρνοντας ένα κόμμα του 4% στην πορεία του προς την κυβέρνηση με τον ανασχηματισμό είπε πως το μέτωπο περιλαμβάνει και δεξιές δυνάμεις.

“Δεν θα κατέβουμε ως Αριστερά στις εκλογές” συμπέρανε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ελένη Αυλωνίτου. “Αλλά ως κόμμα που πραγματικά θα μπορούν να ακουμπήσουν οι περισσότεροι Έλληνες πολίτες, αυτό λέγεται κεντροαριστερά”.

“Όλοι ενωμένοι! Όλοι μαζί! Μα συγγνώμη, αυτό δεν είναι το αφεντικό;” θάλεγε πριν από πολλά χρόνια ο Ντάριο Φο, όταν ακόμα υπήρχε, ή νόμιζε ότι υπήρχε, Αριστερά.

Ξεκινήσαμε πάλι, σύντροφοι. Όπου νάναι θα φανεί κι ο εχθρός. Αν δεν κερδίσει και πάλι ο Αλέξης Τσίπρας -όπως είναι δυνατό- θα κερδίσει ο Μητσοτάκης που θα συνεργαστεί με το Κινάλ, αν υπάρχει ως τότε ή αν υπάρχει μετά από αυτή τη συνεργασία. Θα τελειώσει η “αριστερή παρένθεση” και θα επιστρέψουν δικαιωμένοι οι Σαμαράς, Βενιζέλος, Γεννηματά με πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη.

Πολλοί το θεωρούν δεδομένο, αλλά κάτι δεν πάει καλά στην εικόνα. Γιατί ανάμεσα σε δυο ενδεχόμενα, στην Ελλάδα της πολιτικής κινητικότητας και της ταξικής ρευστότητας, πάντα κάτι άλλο μπορεί να συμβεί.

Ο εχθρός, για παράδειγμα, μπορεί να έχει μετακινηθεί, να μην είναι κει που τον περιμένουμε, ακόμα να βρίσκεται πίσω μας, ανάμεσα στις γραμμές μας ή να μην υπάρχει καν, να είναι κάποιος άλλος. Ή νάχουμε ξεχάσει στο μεταξύ γιατί ξεκινήσαμε και πού πάμε.