Την αλληλεγγύη της ΕΕ σε ρητορικό μόνο επίπεδο εξασφάλισε η Ελλάδα αναφορικά με το ζήτημα του μνημονίου Τουρκίας – Λιβύης αλλά κυρώσεις στην Τουρκία δεν επιβλήθηκαν.
Οι αρχηγοί των κρατών μελών στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου περιορίστηκαν σε δηλώσεις καταδίκης και αλληλεγγύης. Αναφέρουν ότι το μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης για τα θαλάσσια σύνορα παραβιάζει το Δίκαιο της θάλασσας και εκφράζουν την αλληλεγγύη τους προς την Ελλάδα και την Κύπρο.
Κριτική στον πρωθυπουργό «γιατί απέφυγε να θέσει θέμα νέων κυρώσεων στην Τουρκία», ασκεί με ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ, που προσθέτει ωστόσο, ότι «είναι καλοδεχούμενες οι καταδικαστικές δηλώσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την τουρκική παραβατικότητα».
«Παρά τους πανηγυρισμούς και τις τυμπανοκρουσίες, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο περιορίστηκε για ακόμη μία φορά σε καταδικαστικές δηλώσεις για την τουρκική παραβατικότητα» αναφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ και προσθέτει ότι «είναι καλοδεχούμενες και επιβεβλημένες, ωστόσο δεν είμαστε πια στη φάση των δηλώσεων αλλά στη φάση των αποτρεπτικών κυρώσεων, τις οποίες υποστήριξαν οι ομάδες της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών».
Εξηγεί ότι οι κυρώσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν και την περιοχή της ελληνικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, καθώς η απειλή της Τουρκίας για έρευνες και γεωτρήσεις στο πεδίο που ορίζει η ανυπόστατη και παράνομη συμφωνία της με τη Λιβύη, είναι ρητή και πλήττει κατάφωρα τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
Αφού αναφέρει ότι ο πρωθυπουργός απέφυγε να θέσει θέμα νέων κυρώσεων προς την Τουρκία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως προκύπτει από τις κυβερνητικές ενημερώσεις, προσθέτει:
«Ελπίζουμε τουλάχιστον, οι διαρροές πως ο υπουργός Εξωτερικών έθεσε θέμα νέου πλαισίου κυρώσεων στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, να προμηνύουν αλλαγή στάσης, προκειμένου να προστατευθούν αποτελεσματικά τα κυριαρχικά μας δικαιώματα».
Εκτιμά ακόμη, ότι είναι θετικές οι διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού ότι η υπεράσπιση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων δεν μπαίνει σε καμία ζυγαριά με το προσφυγικό και ότι δεν θα υπάρξουν εκπτώσεις και συμψηφισμοί. «Η διακήρυξη της εγκατάλειψης της γραμμής που είχε η κυβέρνηση μέχρι πρότινος διά στόματος κυβερνητικού εκπροσώπου, είναι -έστω και αργά- ιδιαιτέρως σημαντική», υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ και καταλήγει:
«Αναμένουμε ότι η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον θα οδηγήσει σε μία επανεκκίνηση ενεργειών και πρωτοβουλιών για τη διοργάνωση νέας συνάντησης 3+1 (με ΗΠΑ, Ισραήλ και Κύπρο) και κυρίως για ενεργή στήριξη από τις ΗΠΑ του αγωγού EastMed, ο οποίος περνά από την περιοχή της παράνομης συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης».
Μήνυμα σιγουριάς και αυτοπεποίθησης από τον Κ. Μητσοτάκη
«Θεωρούμε τη συμφωνία αυτή άκυρη, ανυπόστατη, χωρίς κανένα περιεχόμενο. Δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Θα επιμένουμε να το υποστηρίζουμε σε όλα τα φόρα και στον ΟΗΕ», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για το μνημόνιο συνεννόησης Τουρκίας – Λιβύης στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες.
«Η Ελλάδα θα κάνει ό,τι χρειάζεται και ό,τι πρέπει για να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα», ξεκαθάρισε, ενώ σημείωσε πως η συμφωνία δεν έχει αναρτηθεί στον ΟΗΕ και πως εμείς υποστηρίζουμε ότι δεν πρέπει καν να αναρτηθεί.
«Καταλαβαίνω γιατί υπάρχει εκνευρισμός. Η Τουρκία είναι απελπιστικά απομονωμένη διπλωματικά μετά την κίνησή της να υπογράψει αυτό το άκυρο μνημόνιο», συμπλήρωσε ο Κ. Μητσοτάκης, επισημαίνοντας ότι αυτή την ενέργεια της γειτονικής χώρας την έχουν καταδικάσει οι ΗΠΑ, ο Αμερικανός πρέσβης, η Ρωσία, το Ισραήλ και η Αίγυπτος.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναβεβαιώνει απερίφραστα την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο έναντι των συγκεκριμένων ενεργειών της Τουρκίας. Όπως αποδεικνύεται από το κείμενο των συμπερασμάτων, ζήτησα από τους συναδέλφους μου και έλαβα την πλήρη στήριξη προς την Ελλάδα, όλων των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ανέφερε.
Πρόσθεσε επίσης ότι ενημέρωσε τους ομολόγους του για τις τουρκικές ενέργειες και για το γεγονός ότι η εν λόγω συμφωνία Λιβύης – Τουρκίας είναι άκυρη και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα κατά το Διεθνές Δίκαιο, τόσο ως προς το περιεχόμενό της αφού καταπατά τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας, όσο και ως προς τη διαδικασία, καθώς το Λιβυκό Κοινοβούλιο, δεν την έχει εγκρίνει. Ανέφερε δε επ’αυτού ότι και ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Λιβύης δήλωσε ότι η συμφωνία αντιβαίνει στα συμφέροντα της χώρας του και παράγει περισσότερη αστάθεια στην περιοχή.
Ο Κ. Μητσοτάκης δήλωσε επίσης ότι στο δείπνο των ηγετών δεν υπήρχε κανείς που να μην επανέλαβε την αμέριστη στήριξή του στην Αθήνα και την Κύπρο. Έκανε ξεχωριστή αναφορά στον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν ο οποίος – είπε – ήταν πολύ υποστηρικτικός ενώ και στο ΝΑΤΟ υποστήριξε το δίκαιο των ελληνικών θέσεων παρότι εκεί συνήθως οι συζητήσεις είναι αρκετά αποστειρωμένες.
Είπε παράλληλα ότι έγινε συζήτηση και για το προσφυγικό το οποίο ο ίδιος το διαχωρίζει καθώς σημείωσε, αφορά τη σχέση ΕΕ-Τουρκίας.
Διατυπώθηκε, δήλωσε, η διάθεση από την πλευρά της ΕΕ να βρει τρόπο συνεργασίας με την Τουρκία η οποία θα πρέπει να κάνει αυτό που της αναλογεί, δηλαδή να ελέγχει τις προσφυγικές ροές, να συνεργάζεται η ακτοφυλακή της με την ελληνική ακτοφυλακή και να εξαρθρώνει δίκτυα διακινητών.
«Δεν υπήρξε καμία απολύτως απόκλιση από την ελληνική θέση», επανέλαβε, ενώ ξεκαθάρισε πως «ό,τι είπα για τα κυριαρχικά μας δικαιώματα ισχύει στο ακέραιο».
Και συμπλήρωσε: «Αν αυτό καταλήξει με υπαιτιότητα της Τουρκίας να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο προσφυγικό, θα τις διαχειριστούμε. Μην περιμένει κανείς από την Ελλάδα να κάνει εκπτώσεις επειδή μπορεί, ενδεχομένως, η Τουρκία να αυξήσει τις προσφυγικές ροές. Στα ζητήματα αυτά δεν χωράει κανείς συμψηφισμός και καμία υπόνοια».
Εξέφρασε δε την ελπίδα να μην φτάσουμε σε κλιμάκωση, ενώ είπε πως εξαρτάται από την άλλη μεριά, δηλαδή την Τουρκία, αν λαμβάνει το μήνυμα.
«Από τις Βρυξέλλες, στέλνω μήνυμα σιγουριάς και αυτοπεποίθησης σε όλους τους Έλληνες σε όλες τις Ελληνίδες, από το Καστελόριζο ως την Κέρκυρα και από τη Γαύδο μέχρι τον Έβρο. Θέλω να γνωρίζουν όλες και όλοι ότι έχουμε ψυχραιμία, έχουμε αυτοπεποίθηση, έχουμε σχέδιο, όχι μόνο γιατί έχουμε το δίκιο με το μέρος μας, αλλά γιατί έχουμε και πολύ ισχυρούς συμμάχους, οι οποίοι θα στέκονται πάντα στο πλευρό της Ελλάδας όταν πρόκειται αυτή να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα» είπε.