H Τουρκία, το Ισραήλ και το αμερικανικό στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα

Του Δημ. Κωνσταντακόπουλου

Τόσο το αμερικανικό υπουργείο άμυνας, όσο και οι πανίσχυρες πολεμικές βιομηχανίες των Ηνωμένων Πολιτειών τάσσονται υπέρ της κανονικής παράδοσης των αεροσκαφών πέμπτης γενεάς F-35 στην Άγκυρα, παρόλο που η τελευταία δεν έχει υποχωρήσει στις αμερικανικές πιέσεις να μην αγοράσει τους ρωσικούς αντιαεροπορικούς-αντιπυραυλικούς πυραύλους S-400.

Σχετικά μάλιστα με το τελευταίο αυτό ζήτημα, και όσους ζητούν κυρώσεις κατά της Τουρκίας για την αγορά S-400, ο ίδιος ο αμερικανός υπουργός Άμυνας Ματτίς προειδοποίησε γα τους κινδύνους εφαρμογής κυρώσεων όπως αυτές που προβλέπει ο νόμος CAATSA σε εταίρους των ΗΠΑ που αγοράζουν ρωσικό υλικό και αναβαθμίσεις του.

Εντούτοις, τα σχέδια παράδοσης F-35 στην Τουρκία απειλούνται πάντα από τους Αμερικανούς γερουσιαστές που μόλις υιοθέτησαν όρους που μπλοκάρουν την παράδοσή τους, σχετιζόμενους με την προμήθεια S-400. Εναντίον της παράδοσης F-35 στην Τουρκία τάσσεται το ισραηλινό λόμπι, που έχει αφήσει όμως κυρίως Έλληνες και Αρμένιους να πρωταγωνιστούν στην υπόθεση, μαζί με την ισραηλινή Δεξιά, που έχει αρχίσει καμπάνια για το θέμα αυτό στο Ισραήλ.

Τα σχέδια παράδοσης F-35 στην Τουρκία απειλούνται πάντα από τους Αμερικανούς γερουσιαστές που μόλις υιοθέτησαν όρους που μπλοκάρουν την παράδοσή τους, σχετιζόμενους με την προμήθεια S-400. Εναντίον της παράδοσης F-35 στην Τουρκία τάσσεται το ισραηλινό λόμπι.

Στο ίδιο το Ισραήλ, ο Gilad Erdan, μέλος του κόμματος Λικούντ του πρωθυπουργού Νετανιάχου, κάλεσε την κυβέρνηση να αναγνωρίσει την αρμενική γενοκτονία, κάτι που, πολλοί παρατηρητές εκτιμούν ότι, αν γίνει, θα σηματοδοτήσει την οριστική ρήξη μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας.

Αλλά το Ισραήλ δεν φαίνεται διατεθειμένο να προχωρήσει πέραν των απειλών. Η ρήξη του με την Τουρκία μοιάζει ρήξη με τον Ερντογάν, και το ίδιο φαίνεται κυρίως να επιδιώκει πάντα να ξαναφέρει πίσω, σε φιλοαμερικανική και φιλοϊσραηλινή τροχιά αυτή τη χώρα, με την οποία το συνδέουν βαθείς δεσμοί, τόσο σε επίπεδο οικονομικής ελίτ, όσο και μυστικών υπηρεσιών. Ένας πόλεμος άλλωστε κατά του Ιράν δυσκολεύει πάρα πολύ με την Τουρκία απέναντι.

Στην πραγματικότητα, στις αμερικανο-τουρκικές και ευρύτερα τις σχέσεις Δύσης και Τουρκίας ο Γιάννης φοβάται το θεριό και το θεριό τον Γιάννη. Το γυαλί έχει ραγίσει, τουλάχιστον με τον Ερντογάν, όμως και οι δύο πλευρές φοβούνται ταυτόχρονα το δυσθεώρητο για αμφότερες κόστος μιας ρήξης. Άλλωστε, αν υποθέσουμε ότι η Αμερική δεν δώσει στην Τουρκία τα F 35, η Άγκυρα έχει προειδοποιήσει ότι φτιάχνουν και άλλες χώρες αεροσκάφη. Πάλι υποψήφιος εδώ είναι η Ρωσία με τα Σουχόι 57 που είναι και αρκετά φτηνότερα. Παρόλα αυτά, το χάσμα Τουρκίας-Δύσης συνεχίζει σταδιακά να βαθαίνει σταθερά.

Η υπόθεση αυτή όμως εμπλέκεται και με τις δύο «παρατάξεις» που συγκρούονται εδώ και πολύ καιρό, όλο και πιο ανοιχτά, μέσα στη ηγεσία του δυτικού και ισραηλινού κατεστημένου, πολιτικού, οικονομικού και στρατιωτικού, των ανερχόμενων Νεοσυντηρητικών, γύρω από τον Τραμπ, τον Νετανιάχου, την ευρωπαϊκή «ριζοσπαστική» και άκρα Δεξιά αφενός, τη Μέρκελ, τον Μακρόν, τον Σόρος αφετέρου.

Ο υπουργός Άμυνας Ματίς είναι με τους δεύτερους μάλλον παρά με τους πρώτους, και εκφράζει τα αμιγή συμφέροντα των ΗΠΑ εναντίον των Νεοσυντηρητικών και των διαρκών πολεμικών σχεδίων, ιδίως στη Μέση Ανατολή, στα οποία αρέσκονται τόσο πολύ οι κ.κ. Μπόλτον και Νετανιάχου.

Γι΄ αυτό και η εμμονή του Ματίς στην παράδοση F-35 στην Τουρκία και στη μη επιβολή κυρώσεων για τους S-400, δεν πρέπει να αποδοθεί κυρίως ή αποκλειστικά στα οικονομικά συμφέροντα των αμερικανικών πολεμικών βιομηχανιών, αλλά και στη στρατηγική αντίληψη των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων για τη διεθνή κατάσταση, αντίληψη που δεν ταυτίζεται με το Ισραήλ και τους Νεοσυντηρητικούς.

Στην κρίσιμη σύσκεψη που έγινε στον Λευκό Οίκο πριν από τις τελευταίες αμερικανικές επιθέσεις στη Συρία, ο Ματίς ήταν αυτός που αντιστάθηκε στα σχέδια πολύ μαζικότερων βομβαρδισμών, που θα εμπεριείχαν τον κίνδυνο μιας πολεμικής κλιμάκωσης με τη Ρωσία.

Κάποιοι μάλιστα θυμήθηκαν την κρίσιμη σύσκεψη στον Λευκό Οίκο, στη διάρκεια της οποίας ο Πρόεδρος Κένεντι και ο αδελφός του, μόνοι εναντίον όλων των άλλων, απέτρεψαν την εξαπόλυση ενός πυρηνικού πολέμου κατά της Ρωσίας, κατά τη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων της Κούβας.

Και οι δυο τους δολοφονήθηκαν αργότερα, υπό συνθήκες που παραμένουν πάντα αδιευκρίνιστες. Ο στρατηγός Ματίς δεν φαίνεται να διατρέχει τέτοιο κίνδυνο, διατρέχει όμως τώρα, και αυτός, και ο προσωπάρχης του Λευκού Οίκου τον κίνδυνο να χάσουν τη δουλειά τους. Έχουν πληθύνει τώρα οι φήμες στην αμερικανική πρωτεύουσα που φέρουν και αυτόν και τον προσωπάρχη του Λευκού Οίκου, κύριους «ανασχετικούς» (containment) παράγοντες των συχνά ρηξικέλευθων πρωτοβουλιών του Προέδρου να αντικαθίστανται σύντομα…

(*) Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Διετέλεσε ειδικός συνεργάτης στο Γραφείο του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου με αντικείμενο της σχέσεις Ανατολής-Δύσης και τον έλεγχο των εξοπλισμών.