Το δημόσιο χρήμα δίνεται κατά κύριο λόγο σε κυβερνητικά ΜΜΕ αναφέρει η έκθεση της Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών για την Ευρώπη (Liberties) για το 2025 που αναφέρεται στον ασφυκτικό έλεγχο της ΕΡΤ από την κυβέρνηση, στις καταχρηστικές αγωγές SLAPPs, όπως αυτή του Γρηγόρη Δημητριάδη, στο ξύλο σε βάρος δημοσιογράφων αλλά και στις κυβερνητικές μεθοδεύσεις σε ΕΣΡ και ΑΔΑΕ.
Σύμφωνα με την έκθεση, η χρήση των κρατικών διαφημιστικών κονδυλίων στην ΕΕ παραμένει προβληματική – συχνά είτε λόγω έλλειψης διαφάνειας όσον αφορά τη χορήγησή τους είτε λόγω της σαφούς χρήσης των κονδυλίων αυτών για την υποστήριξη μόνο φιλικών προς την κυβέρνηση μέσων ενημέρωσης στη Βουλγαρία, την Κροατία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, τη Μάλτα, τη Σλοβενία και την Ισπανία.
Προκλήσεις για την ανεξαρτησία ή τη λειτουργία των τομέων των μέσων μαζικής ενημέρωσης δημόσιας υπηρεσίας υπάρχουν στη Βουλγαρία, την Κροατία, τη Γαλλία, την Ελλάδα και την Ελλάδα, Ιταλία, τη Μάλτα, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και την Ισπανία.
Πολλές χώρες διαθέτουν ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές για τα ΜΜΕ, αλλά υπάρχουν εμφανείς απειλές για τα όργανα αυτά στη Βουλγαρία, την Κροατία, Ελλάδα, την Ουγγαρία και τη Μάλτα τονίζεται παράλληλα.
Τα επίπεδα εμπιστοσύνης του κοινού στα μέσα ενημέρωσης παραμένουν χαμηλά, ιδίως στη Βουλγαρία, την Κροατία, την Δημοκρατία της Τσεχίας, την Ελλάδα, την Ουγγαρία και τη Μάλτα, Σλοβακία και Ισπανία.
Το 2024, οι λεκτικές επιθέσεις κατά δημοσιογράφων καταγράφηκαν σε Κροατία, Τσεχική Δημοκρατία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Μάλτα, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία και Σουηδία. Οι επιθέσεις αυτές συχνά εκτυλίχθηκαν στο διαδίκτυο ή κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων, και πολλές φορές προέρχονταν από πολιτικούς ή υποστηρικτές τους.
Οι πράξεις σωματικής βίας, συχνά σε διαμαρτυρίες και άλλες δημόσιες διαδηλώσεις, παρατηρήθηκαν πέρυσι στην Κροατία, τη Γερμανία, την Ελλάδα και την Ιταλία, Σλοβακία και τη Σλοβενία.
Οι Στρατηγικές Αγωγές κατά της Δημόσιας Συμμετοχής, ή SLAPPs, εξακολουθούν να αποτελούν πρόβλημα στα κράτη μέλη σε όλη την ΕΕ, όπως Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Λιθουανία, Ολλανδία, Σλοβακία και Σλοβενία.
Τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα στην Ελλάδα
«Οι μεγάλοι όμιλοι ενημέρωσης στην Ελλάδα συγκεντρώνονται σε μια χούφτα ισχυρών επιχειρηματιών με συμφέροντα και σε άλλες τομείς της οικονομίας. Τα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίζονται από ένα μικρό αριθμό πλούσιων και πολιτικά συνδεδεμένων οικογενειών με εκτεταμένα διασταυρούμενα ιδιοκτησιακά συμφέροντα σε βασικούς τομείς, συχνά εξαρτώμενες από δημόσιες συμβάσεις από την κυβέρνηση.
Η κυρίαρχη δύναμη της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα αποτελείται πλέον από εφοπλιστές και μεγαλοεπενδυτές στη βιομηχανία.
Ο ανεξάρτητος όμιλος μέσων ενημέρωσης Solomon σε πρόσφατη έρευνά του αποκάλυψε τη δαιδαλώδη ιδιοκτησιακή δομή πίσω από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, συνδέοντας 762 εταιρείες με 12 μεγάλους ιδιοκτήτες, πολλοί από τους οποίους εμπλέκονται και σε άλλους τομείς της οικονομίας, όπως η ναυτιλία, τα οικονομικά και η ενέργεια, και διατηρούν δεσμούς με φορολογικούς παραδείσους. Αυτοί οι ιδιοκτήτες χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ως εργαλείο επιρροής».
Χρήματα σε φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ
Η έκθεση τονίζει ότι η «κατανομή της κρατικής διαφήμισης στην Ελλάδα συνεχίζει να δέχεται επικρίσεις για την έλλειψη διαφάνειας και πιθανής μεροληψίας. Η κρατική διαφήμιση εδώ και κάμποσο καιρό κατανέμεται με τρόπους που φαίνεται να ευνοούν τα μέσα ενημέρωσης με κυβερνητική γραμμή, εγείροντας ανησυχίες για έμμεση επιρροή στο περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης. Το 2024 δεν υπήρξε κάποια αισθητή αλλαγή.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην έκθεση του 2024, τόνισε ότι η Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει δίκαιη και διαφανή κατανομή των κρατικών πόρων σε μέσων ενημέρωσης για την αποφυγή αθέμιτης επιρροής».
Ανησυχία για την ανεξαρτησία της ΕΡΤ
«Η ανεξαρτησία και η αποτελεσματικότητα των ελληνικών δημόσιων μέσων ενημέρωσης εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχία.
Το 2024, το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου και το Κέντρο Ερευνών για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Δημοσιογραφίας δημοσίευσαν μια έκθεση στην οποία επισημαίνονται σημαντικά ζητήματα με την ανεξαρτησία των ελληνικών μέσων. Η έκθεση υπογραμμίζει ότι η ΕΡΤ είναι ευάλωτη σε πολιτικές και οικονομικές πιέσεις. Η συχνή αντικατάσταση των στελεχών με κάθε αλλαγή κυβέρνησης υπονομεύει τη σταθερότητα και την ανεξαρτησία του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα.
Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) και Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) λειτουργούν ως ρυθμιστικές αρχές για το τοπίο των μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα. Η ανεξαρτησία και των δύο έχει αμφισβητηθεί λόγω πολιτικής επιρροής επί του διορισμού των μελών τους.
Τα μέλη του ΕΣΡ επιλέγονται από κοινοβουλευτική επιτροπή, της οποίας το κυβερνών κόμμα έχει την πλειοψηφία. Τόσο το ΕΣΡ και η ΑΔΑΕ φέρονται επίσης να αντιμετωπίζουν προβλήματα πόρων και περιορισμούς που εμποδίζουν την αποτελεσματικότητα της εποπτείας και της επιβολής των κανονιστικών ρυθμίσεων για τα ΜΜΕ».
