Του Νίκου Λακόπουλου
Oι πανηγυρισμοί και οι μεγαλόστομες πολιτικές δηλώσεις για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό της Ελλάδας -με δηλώσεις όπως «πρόκειται για μια μεγάλη και ιστορική μέρα για την Ελλάδα» συνοδεύτηκαν από την αποδοχή από την αντιπολίτευση των χειρισμών της κυβέρνησης με κριτική μόνο γιατί η κυβέρνηση καθυστέρησε.
Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αποτελούσε υποχρέωση της Ελλλάδας σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο, την οποία αθετούσε επί σειρά ετών μέχρι που καταδικάστηκε από το ευρωπαϊκό δικαστήριο. «Πρέπει να αντιλαμβανόμαστε ότι η Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην ΕΕ, έχει 8.5 χιλιάδες νησιά, πράγμα που καθιστά εξαιρετικά σύνθετη την άσκηση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού» θα δικαιολογηθεί ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης.
«Όταν η κυβέρνηση της ΝΔ έχει φέρει από το 2019 την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, την ελληνοϊταλική, σειρά στρατηγικών συμφωνιών, μεγάλωσε τα όρια της Ελλάδας με τα 12 ναυτικά μίλια χωρικά ύδατα έως το ακρωτήριο Ταίναρο, θα περίμενα μεγαλύτερη περισυλλογή».
Ο υπουργός Εξωτερικών ωστόσο ομολογεί πως η Ελλάδα φροντίζει στο πεδίο να υπερασπίζεται τα εθνικά της συμφέροντα, φέρνοντας κολοσσούς ενεργειακούς” ότι η εθνική ανεξαρτησία δηλαδή εξαρτάται από πολυεθνικές εταιρείες.
Αυτό που δεν ομολογεί είναι πως ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τον καθορισμό υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ και πώς η επέκταση των χωρικών υδάτων της σε 12 ναυτικά μίλια, είναι πλέον ένα αόριστο δικαίωμα έως τα δώδεκα μίλια, όταν και όπως αποφασίσει η κυβέρνηση.
Η Ελλάδα δεν τόλμησε να χαράξει 12 ναυτικά μίλια, ούτε να οριοθετήσει ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία αφού στον χάρτη που συνοδεύει τον ΘΧΣ αποτυπώνεται το υφιστάμενο καθεστώς των χωρικών υδάτων: στα 12 ν.μ. στο Ιόνιο και στα 6 ν.μ. στο Αιγαίο, με την επισήμανση για την «επιφύλαξη άσκησης του δικαιώματος επέκτασης έως τα 12 ν.μ.» και όχι στα δώδεκα μίλια.
«Το ότι λύνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος δεν σημαίνει ότι δεν επιδιώκουμε τον ελληνοτουρκικό διάλογο” σπεύδει να καθησυχάσει την Τουρκία η κυβέρνηση καθώς “Η Ελλάδα επιθυμεί θετικό κλίμα στις σχέσεις με την Τουρκία και έχει ταχθεί από την αρχή υπέρ της ελληνοτουρκικής συνεννόησης, με βάση το Διεθνές Δίκαιο και την καλή γειτονία».
Ένας χάρτης για συζήτηση με την Τουρκία
Ο χάρτης αυτός πλέον αποτελεί και τη βάση για οποιαδήποτε συζήτηση με την Τουρκία για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών – με βάση τα έξι μίλια και δεδομένο όπως έχει κάνει σαφές ο Πρωθυπουργός πως ένας διάλογος σημαίνει αμοιβαίες υποχωρήσεις.
“Η κυβέρνηση δηλαδή με περισσή προχειρότητα και άγχος έβγαλε από τη ναφθαλίνη τον «νόμο Μανιάτη» 4001/2001, ο οποίος υποστηρίζει ότι «ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ αφ’ ης κηρυχθεί είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία γραμμών βάσης τόσο των ηπειρωτικών όσο και των νησιωτικών»” θα γράψει η Κύρα Αδάμ στη “Δημοκρατία”.
“Το εξωφρενικό με τον νόμο 4001/2011, τον οποίο προσπαθεί κατ’ ανάγκη να παρουσιάσει «μεγάλη επιτυχία», να καταπιεί αμάσητο η απρόσεκτη κυβέρνηση Μητσοτάκη, είναι το γεγονός ότι καθορίζεται -οριοθετείται ως ΑΟΖ- υφαλοκρηπίδα η μέση γραμμή των γραμμών βάσης. Ο νόμος Μανιάτη με τη «μέση γραμμή μεταξύ των ακτών» ΚΑΤΑΡΓΕΙ τα 6 ν.μ. των ελληνικών χωρικών υδάτων, δηλαδή την ελληνική κυριαρχία, και τα μετατρέπει σε ΑΟΖ, στην οποία η Ελλάδα δεν ασκεί αποκλειστική κυριαρχία“.
(Να θυμίσουμε εδώ ότι με την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020 δεν είχε δοθεί πλήρης επήρεια στη Ρόδο (μαζί με το βράχο Χήνα), την Κάρπαθο και την ανατολική ακτή της Κρήτης και να επισημάνουμε πως ο χάρτης χαράσσει πλήρη επήρεια του Καστελλόριζου και μέση γραμμή με την ΑΟΖ της Κύπρου).
Ο καθηγητής Γεωπολιτικής Θεωρίας στο ΕΚΠΑ Ιωάννης Μάζης αναφέρει στη «Δημοκρατία»:
‘Όλη αυτή η περιοχή μαζί και η περιοχή του Καστελόριζου είναι με γραμμή διακεκομμένη κόκκινη, που σημαίνει ότι δεν ορίζουμε σιωπηρά το ipso facto του Διεθνούς Δικαίου, που λέει ότι η υφαλοκρηπίδα μας ανήκει, αλλά περιμένουμε να κάνουμε ορισμό υφαλοκρηπίδας με τα γειτονικά κράτη, τα οποία έχουν αντικείμενες ή διπλανές ακτές“.
Αυτό “σημαίνει πάρα πολύ απλά απεμπόληση κυριαρχικού δικαιώματος, διότι τα 12 ν.μ. είναι μονομερώς ασκούμενο κυριαρχικό δικαίωμα. Δηλαδή. μπορούμε να τα πάμε στα 12 ν.μ. χωρίς να ρωτήσουμε κανέναν απολύτως, διότι το δικαίωμα αυτό μας το δίνει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. (…) Γιατί δεν το ασκείς; Και όχι μόνο δεν το ασκείς, αλλά δεν φαίνεται πουθενά ούτε ότι θα το ασκήσεις”.
Η εθνική της κυριαρχία περιορίζεται στα έξι μίλια
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποφάσισε μάλλον οριστικά πως η εθνική της κυριαρχία περιορίζεται στα έξι μίλια. Θεωρητικά έχει δικαίωμα στα δώδεκα μίλια -όποτε εκείνη αποφασίσει- αλλά αυτό είναι θέμα ενός “διαλόγου” ή του Δικαστηρίου της Χάγης -που ας κόψει τον λαιμό του.
Τα δώδεκα μίλια είναι “εθνικισμός” για τον Χρυσοχοίδη, “λεονταρισμός” για τον Γεραπετρίτη και για τον ίδιο τον Πρωθυπουργό «η κυριαρχία της χώρας εκτείνεται στα 6 μίλια στη θάλασσα και στα 10 μίλια για τον εναέριο χώρο». Τα υπόλοιπα είναι “δυνητική κυριαρχία”.
Δυνητικός σύμφωνα με τα λεξικά σημαίνει πιθανός, ενδεχόμενος, εφικτός υπό προϋποθέσεις. Θα μπορούσε δηλαδή, αλλά σε άλλο χρόνο, αλλά δεν συμβαίνει τώρα. Η Ελλάδα μπορεί να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα της μέχρι και τα 12 ν.μ. αλλά αυτό είναι απειλή πολέμου από την Αγκυρα, έπειτα από απόφαση του συνόλου της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης το 1995. Η Ελλάδα θα το κάνει όποτε θέλει, αλλά όχι τη στιγμή που πρέπει!
Όταν τα τουρκικά πλοία έκαναν έρευνες σε απόσταση αναπνοής από τα 6 ν.μ., η κυβέρνηση έστειλε τα πλοία στα εκατό μίλια νότια του Καστελόριζου με δηλώσεις και σόου όπως η παρουσία του αρχηγού του ΓΕΣ στο Μέγαρο Μαξίμου με πολεμική στολή. Ύστερα είπε πως τουρκικό πλοίο δεν κάνει έρευνες γιατί έχει …θόρυβο. Και έπειτα παρέταξε τον στόλο απέναντι στον τουρκικό, αλλά σε ένα ασφαλές όριο αφού η Τουρκία δεν απειλεί τα έξι, αλλά τα δώδεκα μίλια.
Η Τουρκία δεν κάνει έρευνες ούτε σε διεθνή, ούτε σε αμφισβητούμενα ύδατα, αλλά στην “τουρκική υφαλοκρηπίδα” έλεγε τότε καθώς ο Πρωθυπουργός έλεγε στα ΝΕΑ ότι ένα διεθνές δικαιοδοτικό όργανο, όπως η Χάγη, «πολύ δύσκολα θα δώσει στην Ελλάδα το 100% όσων διεκδικεί».
Η ελληνική κυβέρνηση έχει -δια του Πρωθυπουργού- δεχθεί ότι «αυτή είναι μια περιοχή όπου και η Τουρκία έχει διεκδικήσεις. Εάν δεν το αναγνωρίζαμε αυτό, δεν θα πηγαίναμε σε συζήτηση».
Η ήπια αντίδραση της Τουρκίας στον Θαλάσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό οφείλεται στο ότι ο Ερντογάν δεν έχει λόγο να πάει σε ένα δικαστήριο ή πόλεμο για να πάρει αυτό που έχει ήδη πάρει. «Το ότι λύνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος δεν σημαίνει ότι δεν επιδιώκουμε τον ελληνοτουρκικό διάλογο” σπεύδει να καθησυχάσει την Τουρκία η κυβέρνηση έχοντας κάνει σαφές πως μπορεί να δώσει και περισσότερα.
Άλλωστε όπως είπε ο ειρηνιστής Ερντογάν “δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα που να μην μπορεί να λυθεί μεταξύ αδελφών”.
