Του Γιαννάκη Ομήρου
Στα πλαίσια της προεκλογικής περιόδου προς τις προεδρικές ηγέρθη το θέμα της ενεργού εμπλοκής της Ε.Ε στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού. Με την εκλογή του νέου Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη ανελήφθη ήδη πρωτοβουλία προς αυτή τη κατεύθυνση.
Επειδή, μερικοί απέδωσαν την πιο πάνω πρόταση στην ταπεινότητα μου θεωρώ αναγκαίο να διευκρινίσω πως και γιατί και σε ποιο επίπεδο ηγέρθη και έγινε προσπάθεια να προωθηθεί προς υλοποίηση.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, τόσο εγώ εκ μέρους της ΕΔΕΚ, όσο και ο αείμνηστος Γιάννος Κρανιδιώτης εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ συμμετείχαμε στο προεδρείο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος που συνεδρίαζε τακτικά στις Βρυξέλες. Στα πλαίσια της στενής μας συνεργασίας, θέσαμε ως στόχο να εγείρουμε τακτικά στις συνεδρίες του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος τόσο την προώθηση ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε, όσο και την πιο ενεργό – επικουρική, προς τον ΟΗΕ, συνδρομή της Ε.Ε στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η Κύπρος δεν ήταν ακόμα χώρα – μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας. Προς αυτήν την κατεύθυνση είχαμε συμφωνήσει να εγείρουμε την ανάγκη εμπλοκής της Ε.Ε στη βάση δύο αξόνων.
1.Διορισμό από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενός ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό, πολιτικής προσωπικότητας, υψηλού κύρους, και εγνωσμένης αντικειμενικότητας και αμεροληψίας προκειμένου να ενεργεί επικουρικά προς τις προσπάθειες και τις πρωτοβουλίες του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ένας πρώην πρωθυπουργός ή ένας πρώην Υπουργός Εξωτερικών χώρας – μέλους της Ε.Ε. Δηλαδή πολιτική προσωπικότητα και όχι τεχνοκράτη. Μάλιστα σε μια συνάντηση μου στη Βόνη με τον αείμνηστο πρώην Υπουργό Εξωτερικών της ομοσπονδιακής Γερμανίας Χάνς – Ντίτριχ Γκένσερ στην παρουσία του επίσης αείμνηστου πρέσβη της Κύπρου Άντρου Νικολαΐδη, ο Γερμανός βετεράνος πολιτικός μας ανέφερε ότι θα ήταν πρόθυμος να αναλάβει απεσταλμένος της Ε.Ε για το Κυπριακό.
2.Να υπάρξει προσπάθεια, με συστηματική προετοιμασία, με στόχο σε μια σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, να υιοθετηθεί ολιγαρκής δέσμη βασικών αρχών λύσης του Κυπριακού προκειμένου η λύση να είναι συμβατή με τον Ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό.
Στη βάση αυτών εγείραμε συστηματικά και κατ’ επανάληψιν, στις συνόδους του προεδρείου του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος τις δύο αυτές προτάσεις, τις οποίες, αργότερα, ο Γιάννος Κρανιδιώτης ήγειρε και με τις κυβερνητικές του ιδιότητες.
Συνοπτικά και καταληκτικά έχω την άποψη ότι συνεχείς και αδιάλειπτες θα πρέπει να είναι οι προσπάθειες και οι πρωτοβουλίες μας για να επιτύχουμε την πιο ενεργό επικουρική συνδρομή – προς τις βασικές προσπάθειες του ΟΗΕ – της Ε.Ε για λύση του Κυπριακού.
Κάθε πρόταση, εισήγηση, πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση είναι θετική και δεν πρέπει να αφορίζεται στο βωμό οποιωνδήποτε σκοπιμοτήτων.
Σημ.(1): Ο διορισμός τεχνοκρατών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως απεσταλμένων για το Κυπριακό απέτυχε. Χρειάζεται πολιτική προσωπικότητα και μόνο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπορεί να προχωρήσει σ’ ένα τέτοιο διορισμό.
Σημ.(2): Μερικοί αντιμετωπίζουν με επιφυλακτικότητα ακόμα και αρνητικά τον διορισμό Ευρωπαίου απεσταλμένου για το Κυπριακό. Το επιχείρημα που προβάλλουν είναι ότι η Τουρκία δεν θα την αποδεχθεί. Όμως από που ως που θα πρέπει να υπάρχει συγκατάθεση της Τουρκίας; Η Τουρκία είναι που έχει ανάγκη την Ευρώπη για μια σειρά λόγους. Αν λοιπόν θέλει να ανοίξει το δρόμο για ικανοποίηση των αιτημάτων της, θα πρέπει να συναινέσει σε μια τέτοια Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία.
Πρώην Προέδρου της Βουλής Των Αντιπροσώπων