Του Γ. Λακόπουλου
Μόλις πρόσφατα ο Γιάννης Στουρνάρας έχασε μια δίκη. Όχι προσωπικά ο ίδιος, αλλά, επειδή είχε σπεύσει να μπει στην εικόνα, η απώλεια τον συμπεριλαμβάνει. Άλλωστε ο ίδιος συναρτά με την Τράπεζα υποθέσεις που δεν την αφορούν, ή μάλλον αφορούν υποθέσεις που έχει η επιχειρηματίας σύζυγός του Λίνα Νικολοπούλου. Αυτή για την ακρίβεια έχασε από τον δημοσιογράφο Κώστα Βαξεβάνη τον οποίο είχε μηνύσει για όσα έγραψε στην εφημερίδα του για τις δουλειές της με το ΚΕΕΛΠΝΟ.
Παρά την οκτάμηνη καταδίκη του σε πρώτο βαθμό στο Εφετείο αθωώθηκε. Η απόφαση δεν άρεσε στην κυρία. Τη βρήκε “προφανώς εσφαλμένη” και “πρωτοφανή δικαστική πρωτοτυπία που εμβάλλει σε σκέψεις και προβληματισμό σχετικά με την ορθή και αμερόληπτη δικαστική κρίση“. Έτσι ακριβώς!
Πάντως όσα έγραψε ο Βαξεβάνης στην εφημερίδα του για τις σχέσεις της συζύγου Στουρνάρα με το ΚΕΕΛΠΝΟ, ανταποκρίνονται στην αλήθεια -και με δικαστική βούλα. Ο Βαξεβάνης μπορεί να τα γράφει όσες φορές θέλει- και οποιασδήποτε άλλος φυσικά.
Έτσι κατά κάποιο τρόπο πήγε στο βρόντο η συνηγορία που της προσέφερε -προν τιμήν του- παντοιοτρόπως ο σύζυγός της. Ακόμη και από το βήμα της Βουλής – στο οποίο βρέθηκε πρόσφατα, όχι λόγω του αξιώματός του. Γιατί αναφέρεται το όνομά του στις μαρτυρίες για τα λαδώματα της Novartis -και η ακρίβειά τους θα ερευνηθεί από την Προανακριτική Επιτροπή της Βουλής, όπως προβλέπεται.
Ποιος παραβιάζει την ανεξαρτησία της ΤτΕ
Το τελευταίο διάστημα ο κεντρικός τραπεζίτης κλιμακώνει την επιθετική συμπεριφορά του απέναντι στην κυβέρνηση- δίκην πολιτικού αντιπάλου της. Το έκανε άλλωστε προτού εκλεγεί -προφανώς για να το αποτρέψει. Το συνέχισε και με την παρουσία του το φόρουμ των Δελφών, επικαλούμενος την ανεξαρτησία της Τράπεζας, την οποία όμως φαίνεται να ερμηνεύει με το δικό του τρόπο- μάλλον μοναδικό στην Ευρωζώνη.: “Η ΤτΕ είναι ανεξάρτητος οργανισμός και δεν θα υπάρξει κανένας συμβιβασμός ως προς αυτό”.
Ωραία. Αλλά ποιος παραβιάζει αυτή την ανεξαρτησία; Συνιστά ανεξαρτησία η συστηματική πολιτική αναμέτρηση του ιδίου με την κυβέρνηση της χώρας- με πρωτοβουλία του πάντα; Είναι ανεξάρτητος κάποιος που αντί για τις τεχνοκρατικές παρατηρήσεις του κατεβάζει… “πολιτικές πλατφόρμες”;. Έκανε τέτοιο πράγμα ποτέ ο προκάτοχός του και οι προηγούμενοι διοικητές; Νοείται ανεξαρτησία σε κόντρα με την κυβέρνηση και ταυτόχρονα οικειότητες και αβάντες με την αντιπολίτευση;
Ο Προβόπουλος και ο Παπαδήμος δεν ήταν ανεξάρτητοι που όχι μόνο δεν οργάνωναν φιέστες δημοσίας αναμέτρησης με τις κυβέρνησης, αλλά, αφού έλεγαν όσα έπρεπε να πουν με τις εκθέσεις τους, λειτουργούσαν και ως οιονεί άτυποι σύμβουλοι τους; Των κυβερνήσεων, όχι των αντιπολιτεύσεων. Δυο κυβερνήσεις έχει η χώρα; Τι θα συνέβαινε στο τραπεζικό σύστημα και στη χώρα αν ο Προβόπουλος μόλις ξέσπασε η κρίση, αν ο Προβόπουλος λειτουργούσε σαν τον Στουρνάρα, απέναντι σε κυβερνήσεις με τις οποίες δεν είχε καμία σχέση σε τελευταία ανάλυση;
Είναι διαφύλαξη της ανεξαρτησίας της Τράπεζας να καλείται στη Βουλή για την υπόθεση Novartis που δεν την αφορά καθόλου- αφού αναφέρεται στη θητεία του ως υπουργού Οικονομικών- και να ανεβάζει στο site της την…ομιλία του; Σα να είναι ο προσωπικός -ή και οικογενειακός -πίνακας ανακοινώσεων. Τι δουλειά έχει η Τράπεζα με τις παλιές υποθέσεις του και τις σχέσεις του με την ελληνική Δικαιοσύνη; Αν νομίζει ότι εμμέσως έχει, τότε γιατί δεν παραιτείται για να την προστατεύσει;
Ο διοικητής της ΤτΕ τονίζει: “Η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών αποτελεί τεράστιο κέρδος για τις ευρωπαϊκές οικονομίες επειδή μένουν αμέτοχες από την πολιτική και δεν πρέπει να διακινδυνεύσουμε αυτή την ανεξαρτησία” είπε. Σωστά. Είναι σίγουρος όμως ότι ο ίδιος μένει αμέτοχος από την πολιτική- φανερά και κρυφά;
Είναι ανεξαρτησία η συμμετοχή σε πολιτικές “γιάφκες”; Ή μήπως είναι η …εμμονή στην “προληπτική πιστωτική γραμμή” παρότι η κυβέρνηση την απέκλεισε; Δικαίωμά του να το προτείνει. Άποψη του και καλώς την κατέθεσε. Αλλά αφού η κυβέρνηση της χώρας έχει άλλη πολιτική γιατί επιμένει; Ποιος κυβερνάει; O Πρωθυπουργός ή ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας; Δίνει συμβουλή ή προσπαθεί να δημιουργήσει πολιτικό θέμα;
Έχει καμία λογική ανεξαρτησίας το ότι και από του Δελφούς επανέφερε το θέμα, παρά τις επανειλημμένες τοποθετήσεις των αρμοδίων της κυβέρνησης; Να του παραδώσουν μήπως τα κλειδιά για να ορίσει ο ίδιος πώς θα γίνει η έξοδος από το Μνημόνιο; Άλλο η γνώμη του και η συμβουλή του και άλλο η εμπλοκή σε πολιτική αναμέτρηση. Συνιστά ανεξαρτησία να μετατρέπει σε στοιχείο αντιπολίτευσης μια γνώμη του; Θα τον είχαν ανεχθεί τη Φραγκφούρτη, αν οι Συριζαίοι δεν ήταν άσχετοι και ήξεραν πώς να μιλήσουν στον Ντράγκι;
Ποιος λυπάται ποιον
Στους Δελφούς ο Στουρνάρας προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, καθώς ενέταξε ευθέως πλέον στην κόντρα του με την κυβέρνηση και την υπόθεση που τον αφορά προσωπικά και ήδη ερευνάται. Με προκλητικό ύφος ανέφερε υπαινικτικά ότι εξ αιτίας αυτής της υπόθεσης “λυπάται πραγματικά γι αυτή τη χώρα”. Κατά λέξη. Ήταν απάντηση σε ερώτηση για τη φερόμενη εμπλοκή του στο σκάνδαλο Novartis, που αναφέρεται στη θητεία του ως υπουργού Οικονομικών. Μια απάντηση κινούμενη στην αντικυβερνητική γραμμή που έχουν επιλέξει και άλλοι αναφερόμενοι στην υπόθεσή που ωστόσο είναι έτσι κι αλλιώς πολιτικοί αντίπαλοι της κυβέρνησης.
Ο κύριος Στουρνάρας “λυπάται γι’ αυτή τη χώρα”.”Για μισό”, που λένε και οι πιτσιρικάδες. Έχει η χώρα ανάγκη από τη λύπη κάποιου που απλώς σταδιοδρομεί μια χαρά ως τώρα με διορισμούς σε θεσμούς της; Μάλλον ενόχληση προκαλεί, στους περισσότερους πολίτες μια τέτοια αποστροφή. Έχει ανάγκη η χώρα από τη λύπη κάποιου που ερευνάται από την ελληνική Δικαιοσύνη, όπως προβλέπουν οι νόμοι της;
Ο ίδιος έχει κάθε λόγο να θεωρεί τις “καταγγελίες των τριών μαρτύρων ψευδείς”. Ότι “είναι απαίσιο για τη χώρα να κατηγορούνται δύο πρωθυπουργοί και οκτώ υπουργοί χωρίς αποδείξεις”. Μπορεί αν το θέλει να παραγνωρίζει ότι ουδείς κατηγορείται, αλλά απλώς η Δικαιοσύνη ερευνά καταγγελίες και όλοι πρέπει να το σέβονται. Τι ισχύει και τι όχι, θα το βρει η ίδια. Αυτή τη στιγμή δεν τον κατηγορεί για τίποτε και η αθωότητά του είναι δεδομένη. Αλλά δεν έχει δικαίωμα έρευνας η Πολιτεία- και για τον ίδιο;
Αυτός που επικαλείται την θεσμική αυτονομία του θεσμού της ΤτΕ, μπορεί να παραβλέπει την αυτονομία του υπέρτερου θεσμού της Δικαιοσύνης; Ή της Βουλής των Ελλήνων στην οποία έτσι και αλλιώς λογοδοτεί ως κεντρικός τραπεζίτης; Η ανεξαρτησία του ισχύει έναντι της Εκτελεστικής Εξουσίας, όχι έναντι του Κοινοβουλίου, της Δικαιοσύνης. Τι επιλεκτικότητες είναι αυτές; Η ελληνική κεντρική τράπεζα είναι ανεξάρτητη, αλλά η ελληνική Δικαιοσύνη όχι; Να το πει καθαρά.
Είναι δικαίωμά του να λέει ότι “όλα είναι ψέματα τριών άγνωστων μαρτύρων” , για τους οποίους “δεν είναι σίγουρος για το πόσο προστατευόμενοι ήταν” . Να μην ξέρει “ποια ακριβώς ήταν τα κίνητρά τους για να πουν τέτοια ψέματα” και να λέει ότι ” δεν υπάρχει τίποτα απολύτως, αυτά τα πράγματα δεν συνέβησαν”.
Μας τα είπαν και άλλοι και μακάρι να είναι έτσι. Κανείς δεν θέλει να κατηγορούνται άνθρωποι χωρίς λόγο. Αλλά και κανείς δεν θέλει να υπάρχουν άνθρωποι που δεν θα ερευνώνται, όταν υπάρχει καταγγελία γ’ αυτούς. Ότι είναι… προσβολή να τους ερευνά η Εισαγγελία, η Εφορία, η Τροχαία…. Εκτός αν θεωρεί ότι ανήκει σε ειδική κατηγορία και διαμαρτύρεται επειδή γίνεται μια νόμιμη έρευνα και γι’ αυτόν, όπως για κάθε πολίτη. Αν θεωρεί κι αυτός ότι “ο συμμορίτης Τσίπρας έστησε σκευωρία“. Οφείλει να βγει και να το πει καθαρά- για να δούμε ποιος είναι ανεξάρτητος και ποιος δεν είναι.
Όση κατανόηση και να θέλει να δείξει κανείς για έναν άνθρωπο που απολογείται προτάσσοντας την αθωότητά του-που δεν αμφισβητεί κανείς- δεν μπορεί να δικαιολογήσει την απαξιωτική διατύπωση “λυπάμαι πραγματικά για αυτή τη χώρα”. Ποιος είναι αυτός που έχει το προνόμιο της απαξιωτικής λύπης- με ό,τι θέλει να πει με αυτό;
Η διαδρομή του πάντως -από το σύστημα Σημίτη, ως την κυβέρνηση Σαμαρά, με ενδιάμεσες στάσεις σε δοτά αξιώματα και χρηματιστηριακές εταιρίες μάλλον -δεν δικαιολογούν, τέτοιο προνόμιο. Μπορεί ίσως να λυπάται για τη χώρα του κάποιος που δεν έχει επικριθεί για την εμπλοκή του στις λειτουργίες της. Για το ίδιο δεν ισχύει.
Λυπάται και για τον Προβόπουλο;
Τελικά γιατί ακριβώς ο Στουρνάρας “λυπάται γι’ αυτή τη χώρα”; Επειδή η Δικαιοσύνη κάνει τη δουλειά της; Δεν την εμπιστεύεται πλέον- κατά πως προκύπτει από τη δήλωση της συζύγου του; Αν εννοεί ότι λυπάται τη χώρα επειδή έχει αυτή την κυβέρνηση, τι να κάνουμε, ας περιμένει ως τις εκλογές να δούμε και πόσοι ακόμη λυπούνται.
Ως τότε θα μπορούσε να λυπάται για την εμφάνιση του πρώην Πρωθυπουργού του στη Βουλή και δυο συνάδελφων του πρώην υπουργών. Ή για το χάλι της κυβέρνησης στη οποία μετείχε, η οποία αποδοκιμάσθηκε ηχηρά από τους πολίτες. Γιατί -αν δεν περνάει από το μυαλό του- δεν είναι όλοι διοριζόμενοι στην κοινοβουλευτική δημοκρατία. Υπάρχει και ο ξενοδόχος που κάνει πάντα το λογαριασμό…. Η λαϊκή κυριαρχία, αν έχει ακουστά.
Ο Γιάννης Στουρνάρας με αυτή την απαξιωτική διατύπωση βάζει τον εαυτό του σε μια συζήτηση που μάλλον θα έπρεπε να αποφεύγει. Όταν λέει ότι “λυπάμαι για αυτή τη χώρα”- χωρίς να εννοεί ότι λυπάται πως την κατάντησαν τα κόμματα που υπηρέτησε- θα ήταν καλύτερα να αναλογιστεί ότι μπορεί να υπάρχουν και κάποιοι που λυπούνται τη χώρα γι’ αυτόν, ή εξ αιτίας του. Π.χ. δεν είναι να λυπάται κανείς μια χώρα στην οποία ο υπουργός Οικονομικών αντί να επιβραβεύει τον επιτυχημένο διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας -τον Γιώργο Προβόπουλο, εν προκειμένω- του… παίρνει τη θέση;
Εν πάση περίπτωση και αυτό είναι δικαίωμα του. Μπορεί να “λυπάται γι’ αυτή τη χώρα”, όσο θέλει. Του διαφεύγει κάτι όμως: η χώρα υπήρχε και πριν από αυτόν και θα υπάρχει και μετά από αυτόν.