Έρευνα της Kαπα Research για την διασπορά: «Είμαστε περήφανοι ως Έλληνες»

Ένας συμπαγής και φανταστικά ανθεκτικός μύθος ενώνει τους Έλληνες. Ο Παρθενώνας με τη Θάλασσα και τον Οδυσσέα, η Θρησκεία με την Οικογένεια τους Ήρωες και τη Φιλοσοφία, συγκροτούν έναν ταυτόχρονα υψηλό ΚΑΙ λαϊκό ελληνικό πολιτισμό. Μια άτρωτη «κάψουλα» που ταξιδεύει στους αιώνες.

Έρευνα πάνω στην ταυτότητα και τις αντιλήψεις των Ελλήνων της Διασποράς δημοσίευσε το Καπα Research σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ από την Ουάσινγκτον.  Η συλλογή των στοιχείων έγινε βάση της προηγούμενης αντίστοιχης έρευνας πάνω στον Ελληνισμό και σε ερωτηματολόγια από κοινότητες με μεγάλη μεταναστευτική ελληνική παρουσία σε όλο τον κόσμο μέσω τηλεφώνου, και πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.

Το ερωτηματολόγιο περιείχε 200 ερωτήσεις σε διάφορες γλώσσες και έγινε σε 2 στάδια με συνολική διάρκεια ενάμιση χρόνου πάνω σε 12.000 άτομα ελληνικής καταγωγής (4.000 άτομα στην Ελλάδα και 8.000 Έλληνες της Διασποράς) Για να κατηγοριοποιηθεί η έρευνα κατατάχτηκε σε 3 κατηγορίες.

Τα ευρήματα που παρουσιάστηκαν έχουν να κάνουν με το προφίλ των Ελλήνων της Διασποράς, τι τους ενώνει και ποιες αντιλήψεις είναι διαδεδομένες ανάμεσα τους οι οποίες όμως αμφισβητούνται από τα δεδομένα.

Το προφίλ των Ελλήνων της Διασποράς

Οι Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό είναι οικονομικά ενεργοί, μεσαίας και ανώτερης τάξης, εύρωστοι οικονομικά και τεχνολογικά καταρτισμένοι. Επικρατεί η ικανοποίηση από την ζωή τους και η αισιοδοξία για το μέλλον τους. Παρουσιάζονται θρησκευόμενοι και σχετικά κοντά στην Εκκλησία, όπως επίσης και νομοταγείς, δείχνοντας υψηλή εμπιστοσύνη στους θεσμούς της χώρας διαμονής τους.

«Το τελευταίο κύμα μετανάστευσης Ελλήνων στο εξωτερικό (2010-2017) αποτελεί εθνική καταστροφή» Ο ίδιος ο όρος brain-drainυπονοεί «πληγή ανοιχτή» Υποτιμάται έτσι το γεγονός ότι η ελληνική ιστορία είναι στενά συνυφασμένη με το φαινόμενο της διασποράς: η έμφυτη ανάγκη του έθνους για επιβίωση  – ατομική και συλλογική – δημιουργεί διασπορά. Ακόμη και εκείνοι που έφυγαν από τη χώρα μετά το 2010 παραμένουν περήφανοι Έλληνες, αισιόδοξοι, προσαρμοστικοί, ανταγωνιστικοί, σέβονται και συνδιαλέγονται με τους τοπικούς πληθυσμούς – διατηρώντας ωστόσο τη μοναδική εθνική τους ταυτότητα.

Τι ενώνει τους Έλληνες ανά τον κόσμο;

Σύμφωνα πάντα με την έρευνα οι Έλληνες δεσμεύονται από την Πολιτιστική τους κληρονομιά, Ιστορία και φυσική ομορφιά. Τους διακατέχει η εθνική υπερηφάνεια και ένα βαθύ αίσθημα του ανήκειν στον Ελληνισμό, ενώ η συχνή χρήση της Ελληνικής γλώσσας είναι κοινό στοιχείο.

Η Οικογένεια είναι σημαντικό χαρακτηριστικό των Ελλήνων αφού η διατήρηση της γλώσσας, της Ιστορίας και της ελληνικής κουλτούρας ανάμεσα στις γενιές είναι δεδομένη. Η Ορθοδοξία και η ελληνική κουζίνα τους ενώνει αφού είναι κοινός στοιχείο της ελληνικής κοινωνίας.

Η λέξη που έρχεται πρώτη στο μυαλό των ομογενών μας, στο άκουσμα της λέξης «Ελλάδα», το 62% απαντά «περηφάνεια», ένα 10% «ευθύνη», ένα 7% «ελπίδα», ενώ χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι το 11% απαντά με τη λέξη «απογοήτευση».

Ένα ακόμα αποτέλεσμα της έρευνας είναι η επανάσταση στην τεχνολογία και την επικοινωνία, στα πλαίσια της νέας εποχής. Τέλος η ελληνική οικονομική κρίση επηρεάζει όλους τους Έλληνες πράγμα που φαίνεται από το αίσθημα ανησυχίας και ευθύνης να βοηθήσουν.

Ο Ελληνισμός έχει ίσως την πιο πλούσια γλώσσα στον κόσμο χωρίς αμφισβήτηση με χιλιάδες λέξεις και φράσεις. Μερικές από αυτές που χρησιμοποιούνται για να τον χαρακτηρίσουν είναι Θεοί, ήρωες, φιλόσοφοι, ποιητές, μέρη, μουσικές, και αξίες που ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα, τις χρονικές περιόδους, τα πολιτικά, κοινωνικά, και οικονομικά συστήματα.

Η έρευνα απαντάει στο πρώτο ελληνικό πράγμα που σκέφτεται κάποιος σε διάφορες κοινωνικές κατηγορίες όπως αθλητισμός, Φιλοσοφία, πολιτική, οικονομία, νησιά και πολλές άλλες.

Διαδεδομένες αντιλήψεις που αμφισβητούνται από τα στοιχεία:

Η έρευνα συνεχίζει αναφέροντας ότι σε μία συζήτηση για την Ελλάδα εμφανίζονται κάποιες απόψεις που μπορούν να συζητηθούν βάση των στοιχείων που υπάρχουν.

1. «Ο Ελληνισμός έχει αποδυναμωθεί από την οικονομική κρίση»

Στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα είναι από τα πιο δυνατά brand name στον κόσμο, με τεράστια αντοχή που βρίσκεται πάνω από κρίσεις οικονομικών και πολιτικών συστημάτων.

Ένας συμπαγής και φανταστικά ανθεκτικός μύθος ενώνει τους Έλληνες. Ο Παρθενώνας με τη Θάλασσα και τον Οδυσσέα, η Θρησκεία με την Οικογένεια τους Ήρωες και τη Φιλοσοφία, συγκροτούν έναν ταυτόχρονα υψηλό ΚΑΙ λαϊκό ελληνικό πολιτισμό. Μια άτρωτη «κάψουλα» που ταξιδεύει στους αιώνες.

2. «Το τελευταίο κύμα μετανάστευσης Ελλήνων στο εξωτερικό (2010-2017) αποτελεί εθνική καταστροφή»

Οι Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό είναι οικονομικά ενεργοί, μεσαίας και ανώτερης τάξης, εύρωστοι οικονομικά και τεχνολογικά καταρτισμένοι. Επικρατεί η ικανοποίηση από την ζωή τους και η αισιοδοξία για το μέλλον τους.
Παρουσιάζονται θρησκευόμενοι και σχετικά κοντά στην Εκκλησία, όπως επίσης και νομοταγείς, δείχνοντας υψηλή εμπιστοσύνη στους θεσμούς της χώρας διαμονής τους.

Ο ορισμός brain-drain υπονοεί ένα ανυπόφορο τραύμα; Αυτή η πεποίθηση υποτιμά το γεγονός ότι η Ελληνική ιστορία καθορίζεται από το φαινόμενο της διασποράς και υπάρχει μία έμφυτη ανάγκη για το κράτος να επιβιώσει τόσο προσωπικά αλλά και συλλογικά, με αποτέλεσμα την έκρηξη πολλών κυμάτων μετανάστευσης.

Ακόμα και αυτοί που έχουν φύγει από την χώρα πρόσφατα είναι ακόμα περήφανοι που είναι Έλληνες παραμένοντας αισιόδοξοι, προσαρμοστικοί, ανταγωνιστικοί, σέβονται και συνδιαλέγονται με τους τοπικούς πληθυσμούς – διατηρώντας ωστόσο τη μοναδική εθνική τους ταυτότητα.

Θα μπορούσαν οι τωρινοί πυλώνες και αρχές του ελληνικού κράτους να φιλοξενήσουν τις δεξιότητες και τις μελόντικες προσεγγίσεις τους;

3. «Η παγκοσμιοποίηση διαβρώνει την εθνική ταυτότητα»

Η τεχνολογική ανάπτυξη, η επανάσταση στις επικοινωνίες και τις μεταφορές – όλα εν πολλοίς αποτελέσματα των παγκοσμιοποιημένων οικονομιών – παίζουν ρόλο στην επικράτηση της πολιτική ταυτότητας ανεξαίρετου πολιτικών συνόρων.

 

Η οικογένεια, αυτό που τους λείπει περισσότερο Στο ερώτημα σχετικά με το τι λείπει περισσότερο από τους Έλληνες ομογενείς, το 46% απαντά η οικογένειά τους, ενώ το 32% ο ήλιος της χώρας. Σε ποσοστό 32% επίσης οι Έλληνες της διασποράς επισημαίνουν πως τους λείπει το καλοκαίρι ενώ το 19% απαντά πως η μεγαλύτερη απώλεια είναι οι φίλοι τους.

RESEARCH

Ένα ακόμα συμπέρασμα της έρευνας που αξίζει να επισημανθεί είναι το γεγονός πως οι Έλληνες ομογενείς δηλώνουν πως πιστεύουν στο Θεό σε ποσοστό 66% ενώ το 25% αυτών εξηγούν πως δεν έχουν καμία σχέση με τη θρησκεία.

Ποια στοιχεία διατηρούν ζωντανή την ελληνική ταυτότητα

Ο Ελληνισμός, ένα από τα πιο δυνατά brandname στον κόσμο, με τεράστια αντοχή σαν να είναι πάνω από κρίσεις και οικονομικών και πολιτικών συστημάτων. Ταλαιπωρείται από βάσανα αλλά δεν κινδυνεύει από αφανισμό και καταστροφή.

Με βάση τα συμπεράσματα της μελέτης, αναφορικά με τα στοιχεία που μπορούν να διατηρήσουν ζωντανή την ελληνική ταυτότητα, το 60% των Ελλήνων της Διασποράς εκτιμά πως είναι η χρήση της ελληνικής γλώσσας στην καθημερινή μεταξύ τους επικοινωνία, ενώ αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός πως πάνω από πέντε στους δέκα ομογενείς απαντούν πως τα παιδιά τους μιλούν αρκετά καλά ή πολύ καλά την ελληνική γλώσσα.

Οι Έλληνες στο εξωτερικό φαίνεται πως τρέφουν και ιδιαίτερο σεβασμό για την ιστορία των προγόνων τους. Στο ερώτημα «Έχετε διδαχθεί ποτέ αρχαία τραγωδία και μυθολογία;» σχεδόν πέντε στους δέκα απαντούν θετικά και δείχνουν να θυμούνται τον Οδυσσέα, την Αντιγόνη, τον Οιδίποδα και την Ιφιγένεια, τους 12 άθλους του Ηρακλή, τον Τρωικό Πόλεμο, αλλά και την Αργοναυτική Εκστρατεία.

Όσον αφορά στις χώρες που έχουν κυρίως μεταναστεύσει οι Έλληνες είναι οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Γερμανία, η Βρετανία, το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Γαλλία.

Το 79% των ομογενών νιώθουν πολύ κοντά στην Ελλάδα ειδικά τα χρόνια της κρίσης, ενώ το 65% αυτών νιώθει τεράστια απογοήτευση για τα όσα περνά η χώρα.

Oι ομογενείς νιώθουν περήφανοι που ανήκουν στον Ελληνισμό

 Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, οι Έλληνες σε ποσοστό 82% δηλώνουν περήφανοι για την καταγωγή τους, σε ποσοστό 68% αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους πρώτα σαν Έλληνες και μετά σαν πολίτες της χώρας στην οποία κατοικούν, ενώ το 85% αυτών απαντά θετικά στη φράση «Έχει βαθύτερο νόημα για μένα ότι ανήκω στον Ελληνισμό».

Το προφίλ των Ελλήνων της Διασποράς

  • Οικονομικά ενεργοί, μεσαίας και ανώτερης τάξης, οικονομικά εύρωστοι, και τεχνολογικά καταρτισμένοι
  • Ικανοποιημένοι από τη ζωή τους και αισιόδοξοι για το μέλλον
  • Θρησκευόμενοι και σχετικά κοντά στην Εκκλησία
  • Υπέρ της Δύσης (ΗΠΑ-ΝΑΤΟ), της ελεύθερης αγοράς, κεντρώοι και κοινωνικά φιλελεύθεροι
  • Νομοταγείς πολίτες, δείχνοντας υψηλή εμπιστοσύνη στους θεσμούς της χώρας διαμονής τους 

Τι  ενώνει τους Έλληνες ανά τον κόσμο;

  • Πολιτιστική κληρονομιά, Ιστορία, και φυσική ομορφιά
  • Εθνική υπερηφάνεια & ένα βαθύ αίσθημα του ανήκειν στον Ελληνισμό
  • Η γλώσσα – συχνή χρήση των ελληνικών
  • Οικογένεια – διατήρηση της γλώσσας, της Ιστορίας και της ελληνικής κουλτούρας ανάμεσα στις γενιές
  • Ορθοδοξία
  • Επανάσταση στην τεχνολογία και την επικοινωνία
  • Ελληνική κουζίνα
  • Η ελληνική οικονομική κρίση – αίσθημα ανησυχίας και ευθύνης να βοηθήσουν