Του Γ. Λακόπουλου
Όποιος διαβάζει πίσω από την επιφάνεια των πολιτικών εξελίξεων αυτή την περίοδο διαπιστώνει έντρομος ότι διαμορφώνονται όροι επιστροφής στις πιο φαιές περιόδους του νεώτερου πολιτικού βίου. Στήνεται μεθοδικά ένα σκηνικό σαν αυτό που οδήγησε στο λεγόμενο “βρόμικο 89”. Ένα ανελέητο παιχνίδι εξουσίας στο οποίο θα χρησιμοποιηθούν όλα τα θεμιτά και κυρίως αθέμιτα μέσα.
Ήδη κάποιες πολιτικές δυνάμεις από οργανικοί παράγοντες του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος παίζουν όλο και περισσότερο ρόλο εμπροσθοφυλακής συμφερόντων. Πίσω από τις πολιτικές επιλογές τους διακρίνεται εύκολα η προσφορά υπηρεσιών σε μεγάλα οικονομικά συστήματα.
Οι συμπεριφορές ενός μεγάλου αριθμού πολιτικών προσώπων, -από απλούς βουλευτές μέχρι αρχηγούς κομμάτων -υπαγορεύονται από βαρόνους της οικονομικής και μιντιακής εξουσίας , που θέλουν να διατηρήσουν την ασυδοσία και τα προνόμιά τους. Αλλά και από εκκολαπτόμενους διαδόχους τους της “άλλης πλευράς”.
Φυσικά σ’ αυτό παιχνίδι θα ισοπεδωθεί πάλι ο ρόλος των ΜΜΕ και η αξία της δημοσιογραφίας. Από κριτές και παρατηρητές γίνονται παράγοντες της σύγκρουσης και βαποράκια. Η ενημέρωση εκπίπτει σε προπαγάνδα. Η αυτονομία της πληροφόρησης, υποτάσσεται στις επικοινωνιακές στρατηγικές κομμάτων και ολιγαρχών. Τα σκυλιά γαυγίζουν για όποιον τα ταΐζει.
Από την έκβαση της πολιτικής διαμάχης θα κριθεί και ο καταμερισμός της οικονομικής εξουσίας. Ο θάνατός του ενός η ζωή του άλλου. Αρχίζει το ματς. Η μια πλευρά γίνεται χειρότερη από την άλλη.
Μόνο όποιος εθελοτυφλεί δεν βλέπει ότι έρχεται θύελλα. Η πολιτική σύγκρουση θα είναι χωρίς κανόνες και χωρίς προσχήματα. Ο δημόσιος βίος θα ξαναγίνει ζούγκλα και πολλοί προεκπαιδεύονται συνειδητά για να παίξουν το ρόλο τους.
Η σύγκρουση κυβέρνησης αντιπολίτευσης θα γίνει με τα πιο ακραία στοιχεία τους. Η πολιτική αντιπαράθεση από θεσμική κοινοβουλευτική λειτουργία θα μετατραπεί σε πόλεμο για τη διατήρηση της ανομίας, της διαπλοκής και της ατιμωρησίας. Με παλιά αλλά και καινούργια ονοματεπώνυμα στην ούγια.
Τα μίση και τα πάθη θα αναβιώσουν για να καλύψουν τα συμφέροντα και τις ιδιοτέλειες.
Μπροστά σ’ αυτή τη ζοφερή προοπτική –που θα καταστρέψει κάθε προοπτική της χώρας να βγει από την κρίση και να παραμείνει στην Ευρώπη- η μόνη άμυνα της κοινωνίας είναι η πολιτική. Μόνο δια της πολιτικής μπορεί να διασωθεί η πολιτική. Και μόνο η διάσωση της πολιτικής σώζει τη Δημοκρατία, που με τη σειρά τα διαμορφώνει τους όρους της ευημερίας. Η πολιτική είναι η θεσμική άμυνα της κοινωνίας απέναντι στη βία και τη αυθαιρεσία.
Αλλά η πολιτική πρωτίστως περνάει από τη βούληση των προσώπων. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος από τον οποίο κρίνεται ποιο δρόμο θα πάρουν εφεξής τα πράγματα είναι ο Πρωθυπουργός.
Είναι κανόνας της Δημοκρατίας: ο φορέας της λαϊκής εντολής έχει τον πρώτο λόγο -και την ευθύνη.
Συνεπώς ό,τι και αν μεσολάβησε ό,τι και προηγήθηκε, ό,τι και αν σχεδιάστηκε, ως τώρα ο Αλέξης Τσίπρας κρατάει αυτή τη στιγμή το κλειδί και μένει να αποδείξει ότι θα το βάλει στη σωστή κλειδαριά.
Όσα λάθη και αν έκανε, για ό,τι και αν τον κατηγορούν, σωστά η λάθος, μπορεί –ακόμη -να γίνει ο λυτρωτής. Αλλιώς θα γίνει ο νεκροθάφτης.
Αυτός είναι ο ‘κλήρος που του έλαχε”. Όχι να αεροβατεί με τους Podemos στην Ευρώπη και τους σαλεμένους του κόμματος του στην Αθήνα.
Οι πολίτες δεν τον ψηφίσαν “για το σοσιαλισμό” και για να γίνει υπουργός ο κάθε ιδεοληπτικός και άσχετος του κομματικού στερεώματος- ή τουλάχιστον δεν πρέπει να απευθύνεται σε τέτοιους πολίτες.
Τον ψήφισαν για να τα καταφέρει η Αριστερά με τον Τσίπρα εκεί που δεν τα κατάφερε η Κεντροαριστερά με τον Σημίτη και η Κεντροδεξιά με το Καραμανλή: στη βαθιά αλλαγή των τριτοκοσμικών παραμετρικών χαρακτηριστικών της χώρας και τον ουσιώδη εξευρωπαϊσμό της.
Η ήττα του Καραμανλή
Για να γίνουν κατανοητά όλα αυτά ας πάμε λίγο στα παλιά. Ο Κώστας Καραμανλής κέρδισε θριαμβευτικά τις εκλογές του 2004 απέναντι στο πολυδιαφημισμένο δίδυμο Παπανδρέου -Σημίτη, με δύο συν δύο συνθήματα.
Τα πρώτα δύο ήταν η καταπολέμηση τα διαφθοράς και η επανίδρυση του κράτους. Τα άλλα δύο ήταν η απομόνωση των νταβατζήδων της διαπλοκής από το δημόσιο βίο και το δημόσιο χρήμα και η αυτονόμηση της χώρας απέναντι στο αμερικανικό ιμπέριουμ.
Μετά από πέντε χρόνια παραδέχθηκε –εμμέσως -ότι ηττήθηκε. Τελικά κατέστη χλεύη των ηττημένων, επειδή έχασε στη μάχη σε τρία από τα τέσσερα μέτωπα.α
Ο Καραμανλής είναι ευφυής και ακέραιος άνθρωπος, αλλά και χαρισματικός πολιτικός. Ως κορυφαίος πολιτικός της γενιάς του που ανέδειξε θαρραλέα τις ρίζες της ελληνικής κακοδαιμονίας: την υποταγή του δημόσιου βίου στα οργανωμένα συμφέροντα βαρόνων και μεγάλων οικογενειών και την υποταγή των προσανατολισμών της χώρας στην περιοχή στις αμερικανικές υποδείξεις.
Για το τελευταίο έγραψε στο Βουκουρέστι μια από πιο αξιοπρεπείς και στρατηγικά επωφελείς σελίδες της μεταπολιτευτικής ιστορίας της χώρας , τινάζοντας στον αέρα την υπεροπτική δήλωση του Μπους ότι την επομένη τα Σκόπια θα γίνουν μέλος του ΝΑΤΟ.
Πολλοί λένε ότι το βέτο στα Σκόπια και η επιμονή να διαμορφώσει άξονα ενεργειακής συνεργασίας με τη Μόσχα και εμπορικών σχέσεων με το Πεκίνο του κόστισε. Αλλά αυτό είναι άλλη υπόθεση.
Στα υπόλοιπα θέματα όμως οι κυβερνήσεις Καραμανλή απέτυχαν. Ούτε το κράτος μεταρρυθμίστηκε, ούτε η προηγηθείσα διαφθορά τιμωρήθηκε, ούτε η συνέχειά της εμποδίστηκε, ούτε η διαπλοκή έχασε την πρόσβαση της στην πολιτική ζωή και τα κρατικά ταμεία. Αντίθετα αποθρασύνθηκε και έβαλε στο σημάδι τον ίδιο. Αρκεί να δει κανείς το “ποιόν” όσων τον πολέμησαν.
Εξηγήσεις υπάρχουν. Πχ λόγω της κρίσιμης φάσης στην οποία παρέλαβε το πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν υποχρεωμένος να αδρανήσει μέχρι τη λήξη τους και μετά ήταν πλέον αργά. Είχε ένα κόμμα-βαρίδι με προβλήματα ανεπάρκειας προσώπων και εξωπολιτικές εξαρτήσεις. Η υγιής επιλογή της απογραφής δεν συνοδεύτηκε από μέτρα και μεταρρυθμίσεις. Αλλά αυτά είναι πλέον ιστορία.
Ο Καραμανλής έκανε ταμείο και παρέδωσε όπως παραδίδουν οι πρωθυπουργοί: με εκλογές. Έκτοτε δεν ενεπλάκη σε ίντριγκες και ρεβανσισμούς , όπως άλλοι. Δεν προκάλεσε ζητήματα στη χώρα, στο δημόσιο βίο ή στο κόμμα του. Το αντίθετο. Ίσως το δημοψήφισμα να είχε άλλη τροπή αν δεν παρενέβαινε αρμοδίως ο Καραμανλής. Αλλά γι’ αυτό δεν είναι ώρα.
Η ουσία είναι ότι ως εν ενεργεία Πρωθυπουργός –με μικρονοϊκή αντιπολίτευση απέναντι – και ως πρώην πλέον –με ποικίλες ιστορίες συνωμοσίας στα ΜΜΕ- σηκώνει το σταυρό του μαρτυρίου του με ευθύνη- σιωπώντας. Εδώ τελειώνει η αναφορά στο παρελθόν.
Το στοίχημα του Τσίπρα
Από ένα καπρίτσιο της πολιτικής , ή ένα παιχνίδι της Ιστορίας, ό,τι δεν έκανε Καραμανλής, βρέθηκε υποχρεωμένος να το κάνει ο Τσίπρας.
Το πραγματικό ιστορικό στοίχημα για τον επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν ούτε να οδηγήσει στο σοσιαλισμό, ούτε να αλλάξει την Ευρώπη, όπως παπαγάλιζε μονότονα το κόμμα του και συντηρούσε ο ίδιος με τη ρητορική του.
Ήταν να δικαιώσει τον Καραμανλή. Όπως κατά κάποιο τρόπο και ο ρόλος του Καραμανλή ήταν να υλοποιήσει αυτά που πρέπει να κάνει σήμερα ο Τσίπρας: να δημιουργήσει σύγχρονο κράτος, να περιορίσει την υπερατλαντική επιρροή ενισχύοντας την ευρωπαϊκή ταυτότητα της χώρας και να διαμορφώσει προϋποθέσεις θεσμικής λειτουργίας και οικονομικής ανάπτυξης.
Για τον Τσίπρα είναι πιο δύσκολο καθώς η χώρα βρίσκεται υπό οικονομικό έλεγχο και όχι υπό την απόλυτη διεύθυνσή του.
Αλλά αυτό καθιστά πιο καθαρό και πιο επιτακτικό το κρίσιμο από τα διακυβεύματα της Πρωθυπουργία του: να απαλλάξει την οικονομία, το κράτος, την ενημέρωση και την κοινωνία από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό των νταβατζήδων και του ευρύτερου συστήματος διαπλοκής και διαφθοράς, ως προϋπόθεση για τα υπόλοιπα.
Να εκριζώσει όσους απομυζούν τους δημόσιους πόρους, χειραγωγούν την πολιτική και διαμορφώνουν την κατάσταση των πραγμάτων σε κάθε τομέα κατά τα συμφέροντά τους, καθηλώνοντας τη χώρα στην αδράνεια και την υστέρηση.
Χωρίς αυτονομία πολιτική δεν υπάρχει.
Με άλλα λόγια ο Τσίπρας καλείται να κάνει το 2016 ό,τι δεν έγινε το 2004, αλλά και το 1996: να εκκαθαρίσει τη διαφθορά και να θεμελιώσει νέο πολιτικό σύστημα κοινοβουλευτικής δημοκρατίας με απαράβατες θεσμικές λειτουργίες. Χωρίς αυτή την προϋπόθεση η έννοια της διακυβέρνησης είναι στον αέρα και η κρίση αντιπροσώπευσης επεκτείνεται και εκτρέφει φίδια.
Αν το πετύχει, γράφει ιστορία. Αν όχι , θα πρέπει να βρεθεί ο επόμενος-η Ιστορία δεν θα τελειώσει στους Συριζαίους. Τα υπόλοιπα είναι φούμαρα.
Ο “Μεταξάς της Αριστεράς”;
Για πολλούς πολιτικούς παρατηρητές υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα εξουσίας -και ο ετεροκλιτος συνεταίρος του στην κυβέρνηση,- έχουν άλλες επιδιώξεις .
Πολλοί θέτουν ένα ερώτημα: πού το πάει η κυβέρνηση; Αν πάρουμε τοις μετρητοίς όσα λένε τα στελέχη της θα φτάσουμε σε σχιζοφρενικές καταστάσεις. Στην πραγματικότητα αυτό που ενδιαφέρει είναι: που το πάει ο Τσίπρας.
Πυκνώνουν οι ισχυρισμοί ότι επιδίωξη του είναι η επικυριαρχία του. Οι αντίπαλοι του Πρωθυπουργού ισχυρίζονται ότι δεν επιδιώκει όσα προβάλλει, αλλά τα αντίθετα. Πχ:
Δεν θέλει να απομονώσει τους νταβατζήδες, αλλά να τους αντικαταστήσει με δικούς του.
Δεν θέλει να καταπολεμήσει τη διαπλοκή , αλλά να τη θέσει στην υπηρεσία του.
Δεν θέλει να αλλάξει το κράτος, αλλά να το καταστήσει κομματική του προέκταση.
Δεν θέλει να εξυγιάνει το σύστημα ενημέρωσης, αλλά να το θέσει υπό έλεγχο.
Δεν θέλει απεξάρτηση από τα εκείθεν του Ατλαντικού κέντρα, αλλά να τεθεί υπό την προστασία τους.
Πολλοί το πάνε παράμερα: ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να στήσει καθεστώς. Σα να λένε ότι ο Τσίπρας θέλει να γίνει κατά κάποιο τρόπο ο”Μεταξάς της Αριστεράς”, δια της διολίσθησης από τον κοινοβουλευτισμό στον αυταρχισμό.
Όλα αυτά είναι τα στοιχεία της αντιδημοκρατικής νοοτροπίας του Τσίπρα, ή τα δείγματα της αθλιότητας των αντιπάλων του;
Βρισκόμαστε στο σημείο στο όπου τίποτε από όλα αυτά δεν ισχύει και ταυτόχρονα όλα ισχύουν. Βρισκόμαστε δηλαδή στην ιστορική στιγμή στην όποια ο ίδιος ο Τσίπρας έχει την ευκαιρία να επιλέξει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Να αποδείξει τι είναι αλήθεια και τι όχι. Να ξεκαθαρίσει που το πάει.
Όποιες και αν ήταν ως τώρα οι κομματικές επιδιώξεις του, αυτό το καλοκαίρι –με το Μνημόνιο δρομολογημένο και την Ευρώπη δίπλα του -η εσωτερική τράπουλα μοιράζεται από την αρχή, από τον ίδιο προσωπικά.
Η ώρα της αλήθειας
Η πρωθυπουργία δεν είναι συλλογικός θεσμός, όπως έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Οι πολίτες ψήφισαν τον Τσίπρα , όχι την ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ και τον Καμμένο. Για τον ίδιο προσωπικά έφτασε η ώρα της αλήθειας.
Μέσα στην πολιτική ένταση που θα επακολουθήσει, με αντιπάλους χωρίς ιερό και όσιο και με οπαδούς ακόμη χειρότερους καλείται να αποδείξει ότι δεν έφτασε στην κυβέρνηση επειδή κατέρρευσαν οι αντίπαλοί του. Και ότι αφού έφτασε συνειδητοποιεί ποιος είναι ο ρόλος του. Ο Πρωθυπουργός είναι Πρωθυπουργός.
Θέλει να μείνει στην ιστορία ως θεμελιωτής της μεταπολιτευτικής Ελλάδας; Έχει όλη την εξουσία και όλες τις ευκαιρίες να το πετύχει. Αρχίζοντας από την αρχή με συγκεκριμένες κινήσεις. Π.χ.:
-Να απομονώσει πραγματικά τη διαπλοκή διαμορφώνοντας στη Βουλή το νομικό και περιβάλλον πού θα επιτρέψει στη Δικαιοσύνη να εντοπίσει και να αξιολογήσει ποινικά όλες τις περιπτώσεις διασπάθισης του δημόσιου χρήματος –χωρίς εξαίρεση.
-Να καθιερώσει αμερόληπτο και διαυγές σύστημα δημοσίων προμηθειών που θα περιορίσει μίζα και τη συναλλαγή, προτού μπουν στο κόλπο και οι δικοί του. “Αν είχαμε βάλει δυο δεξιούς στη φυλακή το 1981,δεν θα έβαζαν οι δικοί μας χέρι στο δημόσιο χρήμα” αποδίδεται στον Ανδρέα Παπανδρέου- στα στερνά του.
-Να ωθήσει στην εξυγίανση του δημόσιου βίου και του πολιτικού συστήματος με υγιείς θεσμικές μεταβολές, αφήνοντας στα λοιπά κόμματα την ευθύνη των επιλογών τους.
– Να αφήσει ανεπηρέαστο το πεδίο της ενημέρωσης ώστε να διαμορφωθεί μέσα σε πλαίσιο κανόνων ελευθερίας έκφρασης και πραγματικής επιχειρηματικότητας.
-Να αποσύρει τις κομματικές επιλογές από το κράτος και να διαμορφώσει αδιάβλητο σύστημα λειτουργίας του κρατικού μηχανισμού.
-Να αποκόψει το σύστημα Καμμένου από τη διακυβέρνηση και να αναζητήσει άλλον κυβερνητικό εταίρο.
-Να διαμορφώσει ένα νέο μοντέλο άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας αρχίζοντας από την συγκρότηση ενός νέου υπουργικού συμβουλίου σοβαρών ικανών και αξιοπρεπών προσώπων- όχι απαραιτήτως του κόμματός του.
-Να θεμελιώσει στο συνέδριο έναν νέο κομματικό οργανισμό σύγχρονης Αριστεράς, αποβάλλοντας τα υπόλοιπα των Λαφαζάνηδων και τους σαλταρισμένους που εδράζονται στην Κουμουνδούρου.
-Να συνεννοηθεί με όλες τις δυνάμεις της Δημοκρατικής Παράταξης, όπως ορίζεται παραδοσιακά, με πρώτο το ΠΑΣΟΚ και τη Φώφη Γεννηματά που εξ αντικειμένου είναι οι μελλοντικοί εταίροι του στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής Κεντροαριστεράς.
-Να απαλλαγεί από τις ιδεολογικές παρωπίδες και να ενταχθεί πλήρως στο ευρωπαϊκό κοινοτικό σύστημα και να υλοποιήσει το πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης και μεταρρυθμίσεων στα πλαίσια ενός ευρύτερου εθνικού προγράμματος εξόδου από την κρίση και τις παράλληλες κρίσεις που μαστίζουν τη χώρα.
Πάνω από όλα: να μιλήσει με ειλικρίνεια, αυτοκριτική διάθεση και ρεαλιστική γλώσσα στους πολίτες, υπερβαίνοντας τον εαυτό του , όπου χρειάζεται.
Είναι πολλά; Μπορεί. Υπόκεινται όμως όλα στα προνόμια του ως Πρωθυπουργού, έτσι όπως τα διαμορφώνει το Σύνταγμα, οι νόμοι και η λαϊκή εντολή.
Αν δεν θέλει ή δεν μπορεί να τα κάνει αυτά- η πολυ περισσότερο αν έχει κατά νου όσα του καταλογίζουν ως προθέσεις- αλίμονο στη χώρα – γιατί είναι ο νόμιμος εκλεγμένος πρωθυπουργός- αλλά αλίμονο και στον ιδιο ,πάλι γιατι είναι ο Πρωθυπουργος.
Αν τα κάνει όμως τα παίρνει όλα.
Στην πολιτική καταιγίδα που έρχεται η άμυνα του Τσίπρα δεν είναι η αναπαραγωγή όσων λαθών έκανε ως τώρα, αλλά οι τολμηρές πρωτοβουλίες υπέρβασης καταστάσεων και προσώπων
Είναι να ξηλώσει το προβληματικό τμήμα του κόμματος του, όχι να οχυρωθεί πίσω από αυτό. Να πολεμήσει όσους θέλουν να μην αλλάξει τίποτε, αλλάζοντας την ουσία , όχι πασαλείφοντας την επιφάνεια .
Στην πολιτική κόλαση που έρχεται πρέπει να βρει ενάρετους για να σταθούν δίπλα του, όχι κολασμένους με άλλο χρώμα.
Η αντιμετώπιση της διαπλοκής χρειάζεται ικανούς έντιμους και σύγχρονους πολιτικούς, όχι καθυστερημένους παπαγάλους κομματικών τσιτάτων και παρακμιακούς παραγοντίσκους άλλων εποχών, σαν κάποιους υπουργούς του.
Ιστορικά το μέτρο του είναι ο Καραμανλής και ο πήχης που έβαλε το 2004. Δεν είναι οι ασυναρτησίες των κομματικών αποφάσεων του Σ ΥΡΙΖΑ και οι ξεπερασμένες θεωρίες των κολλημένων στον μικρόκοσμό τους.
Αν συνειδητοποιήσει την ιστορική διάσταση της συγκυρίας θα προσφέρει περισσότερα από κάθε άλλον Πρωθυπουργό, μετά το Κωνσταντίνο Καραμανλή που έβαλε τη χώρα σε ευρωπαϊκή τροχιά- ερήμην της.
Αν δεν το συνειδητοποιεί, αν τον καθηλώνουν τα κομματικά βαρίδια – και πολύ περισσότερο αν είναι ο ίδιος ενορχήστρωσης των πρακτικών επικράτησης με κάθε μέσο – το τέλος του θα είναι οικτρό.
Η χώρα υπήρχε και πριν τον Τσίπρα και θα υπάρχει και μετά από αυτόν. Ο ίδιος όμως , ακριβώς γιατί είναι ο πρώτος Πρωθυπουργός της αριστεράς στην ιστορία, θα στιγματιστεί ανεξίτηλα -και από την Ιστορία και από την Αριστερά. Αν μελετήσει λίγο το παρελθόν θα καταλάβει…
