Γιατί λέμε “Kαλό βόλι!”

Του Α. Δ. Παπαγιαννίδη

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ

 

Έχει ο Έλληνας – έχουμε όλοι μας ακόμη και οι πιο Δυτικοί/ορθολογικοποιημένοι – μια ψυχαναλυτική σχέση με την κάλπη. Την χρησιμοποιούμε σαν (σκοτεινότερο ή φωτεινότερο) αντικείμενο του πόθου, σαν μηχανισμό εκτόνωσης. Περνάμε απο μέσα της επιθυμίες και θυμούς, βρίσκουμε σ’ αυτήν παρηγοριά και ευκαιρίες εκτόνωσης. Θεωρούμε ότι μας περιμένει, εμάς ειδικά, προκειμένου να μορφοποιήσει τον έξω κόσμο με βάση τις οδηγίες/εντολές/πόθους μας. Και ούτω καθεξής. Με λίγες μόλις ώρες απόσταση από τις κάλπες της 20ης Σεπτεμβρίου, τις οποίες οι περισσότεροι σπεύσαμε να χαρακτηρίσουμε “κρίσιμες”, “αποφασιστικές”, ακόμη και “επικίνδυνες”, πιο έντονα παρά ποτέ στην Μεταπολίτευση, θα προτείναμε στον αναγνώστη να αναστοχασθεί προς στιγμήν γιατί πορευόμενοι στην κάλπη οι παλιοί εύχονταν (;) “Καλό βόλι!”. Έχει επιβιώσει η ευχή, αν δηλαδή αποτελεί ευχή, και στις νεότερες γενιές – αν και μάλλον σιγά-σιγά θα σβήσει όσο η συνειδητή, η τσαντισμένη, η μπαφιασμένη αποχή των νεότερων ηλικιών θα ανεβαίνει.

Λοιπόν: νόμιζαν πολλοί ότι το “Καλό βόλι!” έχει κάτι το μαχητικό πάνω του, κάτι από  Κλέφτες και Αρματωλούς, ας πούμε. Ότι πάει να συμβολίσει την κοινή μάχη. Ή πάλι την αποδοχή του κινδύνου, της διακινδύνευσης – αυτήν ειδικά την φορά, που η κάλπη όντως μπορεί να οδηγήσει σε περίεργες ατραπούς και (κυρίως) σε περίεργες απολήξεις, η ευχή “Καλό βόλι!” θα μπορούσε να πάει και προς την κυριολεξία…

Όμως, απογοήτευση! Η προέλευση είναι απο αλλού. Είναι από την εποχή της ψηφοφορίας “δια σφαιριδίου”. Απο την ίδια εποχή, άλλωστε, προήλθε και το “θα τους μαυρίσω όλους!” , το “τον μαύρισα αυτήν την φορά”. Υπήρχε, τότε, αντί για κάλπη μια σειρά απο ψηφοδόχους/κουτιά με δυο στόμια το καθένα. Προσήρχετο ο ψηφοφόρος και, σε κάθε ένα κουτί με το όνομα κόμματος (καλύτερα: υποψηφίου) έριχνε ένα σφαιρίδιο/ένα βόλι. Τα άσπρα σήμαιναν “υπέρ”, τα μαύρα “κατά” (όθεν άλλωστε και το μαύρισμα). Το “Καλό βόλι!” σε αυτήν ακριβώς την λογική ψήφου παρέπεμπε: λογική αποδοχής ή τιμωρίας. Κάθε υποψηφίου, κάθε επιλογής!

Μακριές σκιές έχει η ιστορία σ’ ετούτο τον τόπο.