Μετά την συνάντηση του με τον Πρόεδρο της Τουρκίας
Η Σύνοδος αυτή έχει εξελιχθεί σε ένα σημαντικό forum διαλόγου και συνεννόησης μεταξύ των συμμετεχόντων σχετικά με τις πιο σημαντικές προκλήσεις των καιρών μας.
Και δεν υπάρχει καταλληλότερος χώρος και συγκυρία για να συζητήσουμε σχετικά με τις ιστορικές στιγμές που βιώνουμε και τις συγκρούσεις, την αστάθεια και την αβεβαιότητα γύρω μας, σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και περισσότερο παγκοσμιοποιημένος.
Βρισκόμαστε σε έναν ιστορικό τόπο, την Κωνσταντινούπολη, που έχει διανύσει αιώνες αλλαγών, μετασχηματισμών, συγκρούσεων και αστάθειας. Έχει, όμως, καταφέρει να διατηρήσει τη μοναδική της ταυτότητα και να αποτελέσει πολιτικά, οικονομικά και πολιτισμικά πυλώνα σταθερότητας και πρότυπο προόδου στην περιοχή. Η Κωνσταντινούπολη αποτελεί παράδειγμα διαδραστικής πολιτισμικής πολυμορφίας.
Ζούμε σε ασταθείς καιρούς. Η παγκοσμιοποίηση προκαλεί μια αίσθηση μεταβλητότητας που φαίνεται κάποιες φορές μακρινή, αλλά και ταυτόχρονα πολύ κοντινή. Καθώς ο κόσμος έχει “μικρεινει”, οι πολίτες μας μπορούν σε πραγματικό χρόνο να βιώνουν ό, τι συμβαίνει σε ολόκληρο τον κόσμο, σαν να συνέβαινε στη γειτονιά τους. Παγκοσμία,, οι χώρες βιώνουν συγκρούσεις και αστάθεια, άμεσα η έμμεσα. Ορισμένες από τις χώρες αυτές εκπροσωπούνται στο σημερινό φόρουμ.
Στον σημερινό παγκοσμιοποιημένο και διασυνδεδεμένο κόσμο, η αστάθεια και οι αλλαγές σε γεωπολιτικό επίπεδο συνεχίζουν να μας επηρεάζουν όλους.
Πριν από λίγες ημέρες παρακολουθήσαμε τις τραγικές ειδήσεις για την αποτρόπαιη τρομοκρατική επίθεση στο Βόρειο Σινά της Αιγύπτου. Πρόκειται για μια φριχτή επίθεση κατά αθώων πιστών που είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια και την καταστροφή τόσων ζωών.
Η τρομοκρατία συνεχίζει να μας απειλεί όλους, ανεξαρτήτως εθνικότητας, περιοχής ή θρησκείας.
Δυστυχώς, οι διχαστικές ρητορικές συμβάλλουν μόνο στη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των κοινωνιών μας. Οφείλουμε όλοι μας να συνεργαστούμε, να χτίσουμε γέφυρες και να προωθήσουμε την αμοιβαία κατανόηση, και το σημαντικότερο, τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ των πολιτισμών. Γιατί από εκεί ξεκινούν όλα.
Ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντα που έχουμε αναλάβει σήμερα είναι η κοινή μας μάχη κατά της ξενοφοβικής και ισλαμοφοβικής ρητορικής.
Το Ισλάμ ως φιλοσοφία είναι μια θρησκεία ειρήνης, δημοκρατίας, ανοχής και αποδοχής. Επομένως, σε αυτό το πλαίσιο, το Ισλάμ συμβαδίζει ως θρησκεία και πολιτισμός με τις αξίες του Χριστιανισμού.
Μαζί με πολλούς από τους συμμετέχοντες σήμερα εδώ, από τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη, την Αφρική, την Ασία ή τη Νότια Αμερική, είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με τα διάφορα πρόσωπα της τρομοκρατίας εντός και εκτός των κοινωνιών μας.
Ανέφερα προηγουμένως την πρόσφατη επίθεση στην Αίγυπτο, όμως, η πόλη και η χώρα στην οποία βρισκόμαστε σήμερα έχουν επίσης υποστεί σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων τα τελευταία χρόνια.
Η Τυνησία και η Γαλλία, η Γερμανία και το Αφγανιστάν, το Μπαγκλαντές και οι Ηνωμένες Πολιτείες, είναι μερικές μόνο από τις χώρες που δέχθηκαν αντίστοιχες επιθέσεις τα τελευταία χρόνια. Αν κάτι μας διδάσκουν όμως , οι επιθέσεις αυτές, είναι ότι την τεράστια αυτή πρόκληση της τρομοκρατίας μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε μόνο από κοινού και ενωμένοι.
Οι τραγωδίες αυτές μας φέρνουν πιο κοντά, ανεξαρτήτως πολιτισμικών διαφορών, χτίζοντας μια ισχυρή συμμαχία κατά της τρομοκρατίας, σε παγκόσμιο επίπεδο. Στον κοινό μας αγώνα για την καταπολέμηση της πρέπει να συνεργαστούμε και να ανταλλάξουμε εμπειρίες και πληροφορίες. Κυρίως όμως πρέπει να δείξουμε εμπιστοσύνη στη διεθνή μας συνεργασία κατά του αποτρόπαιου αυτού φαινομένου.
Αυτή ήταν και η σημαντικότερη πρόκληση που έπρεπε τα τρία τελευταία χρόνια να αντιμετωπίσω ως Ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για τη μετανάστευση, τις Εσωτερικές Υποθέσεις και την Ιθαγένεια. Το έργο αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο. Πριν τρία χρόνια, όταν ανέλαβα τα καθήκοντά μου, δεν μπορούσα να φανταστώ ότι η μετανάστευση και η ασφάλεια θα βρίσκονταν, μετά από μόλις πέντε μήνες, στην κορυφή, όχι μόνο της Ευρωπαϊκής, αλλά και της παγκόσμιας ατζέντας.
Επομένως, μόνο μέσω κοινών δράσεων και σχέσεων αλληλοκατανόησης θα στεφθούν οι προσπάθειές μας με επιτυχία. Από πλευράς ΕΕ, χτίζουμε σταδιακά μια πραγματική και αποτελεσματική Ένωση Ασφάλειας.
Η ΕΕ λίγα χρόνια πριν βρέθηκε απροετοίμαστη απέναντι στις προκλήσεις τόσο της μετανάστευσης όσο και της ασφάλειας, καθώς μόνο ορισμένα κράτη είχαν εμπειρία στους τομείς αυτούς. Σήμερα, όμως, βρισκόμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση σε σύγκριση με 3 χρόνια πριν.
Περιορίζουμε τη δυνατότητα των τρομοκρατών να μετακινούνται, να εκπαιδεύονται ,να βρίσκουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση, όπλα και εκρηκτικά και ενισχύουμε τη διαχείριση των εξωτερικών μας συνόρων.
Έχουμε πλέον στην διάθεσή μας την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και σύντομα θα διαθέτουμε ένα Ευρωπαϊκό Σύστημα Εισόδου και Εξόδου, καθώς και το ETIAS που είναι αντίστοιχο του αμερικανικού συστήματος ESTA.
Σύντομα, επίσης, θα καταθέσουμε την πρότασή μας για τη διασύνδεση των βάσεων δεδομένων ασφαλείας που διαθέτουμε, ώστε να γνωρίζουμε ποιοι εξέρχονται και εισέρχονται στην ΕΕ.
Παράλληλα, εργαζόμαστε με σκοπό τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Μονάδας Πληροφοριών, η οποία θα διασφαλίζει ότι οι πληροφορίες σχετικά με τους τρομοκράτες θα είναι διαθέσιμες αυτόματα σε ολόκληρη την Ένωση, κάτι που προσωπικά έχω προτείνει εξαρχής.
Για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου, θα πρέπει να συνεχιστεί η οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη έχει καθοριστική σημασία για το κοινό μας μέλλον, τη σταθερότητα και την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας μας. Κάτι τέτοιο δεν είναι, όμως, εύκολο. Είναι δύσκολο να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεπτόμαστε. Και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το επονομαζόμενο βαθύ κράτος παραμένει βαθιά ριζωμένο και ανθίσταται.Πρωταρχικός στόχος του είναι η εθνική ασφάλεια. Όμως η εθνική ασφάλεια δεν υφίσταται χωρίς σταθερό και ασφαλές διεθνές περιβάλλον. Στις μέρες μας, εκτός από την οικονομία, η απειλή κατα της ασφαλειας έχει αποκτήσει παγκόσμιες διάστασεις.
Στην ΕΕ έχουμε πρόσφατα λάβει δράση για την καλύτερη υποστήριξη των κρατών μελών μας όσον αφορά στην προστασία των δημόσιων χώρων, στον περιορισμό της πρόσβασης των τρομοκρατών σε χρηματοδότηση και επικίνδυνες ύλες.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι τα εδάφη που ελέγχει η Da’esh στη Συρία και το Ιράκ περιορίζονται διαρκώς, η διαδικτυακή επίδραση των τρομοκρατών παραμένει σημαντική.
Οι τρομοκράτες συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται το Διαδίκτυο με στόχο τη ριζοσπαστικοποίηση, την στρατολόγηση νέων μελών, την προετοιμασία και την υποκίνηση επιθέσεων, καθώς και τη διάδοση των αποτρόπαιων πράξεών τους.
Για τον λόγο αυτό, έχουμε, για παράδειγμα, δημιουργήσει το Ευρωπαϊκό Διαδικτυακό Φόρουμ, στο πλαίσιο εθελοντικής συνεργασίας με τις εταιρείες του Διαδικτύου. Η επιτυχής συνεργασία έχει πλέον λάβει παγκόσμιες διαστάσεις. Πλέον, από κάποιες εταιρείες, αφαιρειται και διαγράφεται αυτόματα πάνω από το 95 % του τρομοκρατικού περιεχομένου.
Σε λίγες ημέρες, θα φιλοξενήσω στις Βρυξέλλες το τρίτο Ευρωπαϊκό Διαδικτυακό Φόρουμ και προσβλέπω στη συμμετοχή περισσότερων εταιρειών για την ενίσχυση της συνεργασίας μας.
Η δράση των τρομοκρατών ωστόσο δεν περιορίζεται στο Διαδίκτυο. Επιθέσεις εξακολουθούν να πραγματοποιούνται και εκτός του Διαδικτύου, στον πραγματικό κόσμο. Πρέπει να συνεχίσουμε την προληπτική δράση μας και να ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας για την ουσιαστικότερη κατανόηση των αιτίων της ριζοσπαστικοποίησης, σε διασυνοριακό επίπεδο. Για τον λόγο αυτό, το Δίκτυο μας για την Ευαισθητοποίηση σχετικά με τη Ριζοσπαστικοποίηση συνεργάζεται και με χώρες και εκτός Ευρώπης. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τις ίδιες προκλήσεις και μόνο ενωμένοι μπορούμε να καταπολεμήσουμε την ύπουλη αυτή απειλή για την συνοχή των κοινωνιών μας.
Το ίδιο ισχύει για την Europol, η οποία πλέον έχει ενισχυμένο ρόλο, καθώς αποτελεί τον βασικό πυλώνα των προσπαθειών μας κατά της τρομοκρατίας σε επίπεδο ΕΕ. Σκοπός μας είναι να διευκολυνθεί περαιτέρω και να ενισχυθεί η διεθνής συνεργασία με την Europol.
Δυστυχώς, οι συγκρούσεις και η αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή μας δεν θα σταματήσουν στο άμεσο μέλλον. Ασφαλώς αυτό που όλοι επιθυμούμε και για το οποίο όλοι εργαζόμαστε σκληρά είναι η αποκατάσταση της σταθερότητας και της ειρήνης σε χώρες όπως η Συρία, το Ιράκ, η Λιβύη και το Σουδάν.
Εν τω μεταξύ, όμως, πρέπει να συνεχίσουμε να προσφέρουμε βοήθεια σε όλους τους εκτοπισμένους ανθρώπους, που διέφυγαν από τους κινδύνους των συγκρούσεων αυτών. Πρέπει να εξάρουμε τη συμβολή των χωρών της περιοχής για τη σημαντική φιλοξενία που παρέχουν υποδεχόμενες εκατομμύρια πρόσφυγες και εκτοπισμένους ανθρώπους.
Η Ευρώπη έχει επίσης αναλάβει το μερίδιο της ευθύνης που της αναλογεί. Έυρωπαϊκές χωρες έχουν ήδη υποδεχθεί περισσότερους από ενάμισι εκατομμύριο ανθρώπους τα τρία τελευταία χρόνια, ενώ μόνο πέρσι προσφέραμε προστασία σε περισσότερα από 700,000 άτομα που έχουν ανάγκη.
Η Ευρώπη δεν είναι και δεν μπορεί να γίνει φρούριο. Θα παραμείνει ένας χώρος ανοικτός και φιλόξενος για όσους επιθυμούν να έρθουν. Έπρεπε όμως, να μπει τάξη .Και ήδη γίνεται.
Η διάσωση ζωών και η παροχή προστασίας σε όσους έχουν ανάγκη παραμένει θεμελιώδης αρχή μας.Αλλα και η επιστροφή στις χώρες τους εκείνων που δεν δικαιούνται.
Γνωρίζουμε, όμως, ότι δεν μπορούμε να επιτύχουμε τον στόχο αυτό μόνοι μας.
Επίσης οι εμπειρίες μας έχον διδάξει ότι η μετανάστευση δεν αποτελεί πρόκληση μόνο για την Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία ή τη Συρία. Αποτελεί παγκόσμια πρόκληση. Σήμερα, πάνω από 65 εκατομμύρια εκτοπισμένα άτομα και πάνω από 250 εκατομμύρια μετανάστες σε ολόκληρο τον κόσμο περιμένουν να δοθεί μια παγκόσμια λύση.
Το ίδιο ισχύει για την ευρύτερη γειτονιά μας. Πρέπει να συνεργαστούμε για την εξεύρεση κοινών λύσεων. Πριν δυο χρόνια πρότεινα στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να συγκαλέσει έκτακτη Γενική Συνέλευση στη Νέα Υόρκη για το ζήτημα της μετανάστευσης, η οποία και πραγματοποιήθηκε πριν ένα χρόνο. Ηγέτες από όλο τον κόσμο αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με το πως θα αντιμετωπίσουν το παγκόσμιο αυτό φαινόμενο.
Η συνεργασία μας με όλες τις γειτονικές χώρες και τους βασικούς μας εταίρους αποτελεί σημαντικό πυλώνα της ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής προσέγγισης για τη μετανάστευση. Τα αποτελέσματα της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας αποτελούν ένα σημαντικό παράδειγμα της προσέγγισης αυτής. Μέσω της κοινής μας προσπάθειας καταφέραμε να περιορίσουμε σημαντικά τις παράτυπες και επικίνδυνες διελεύσεις και την απώλεια ζώων.
Με την Τουρκία συνεργαζόμαστε για να εξασφαλισθεί η δυνατότητα σε Τούρκους πολίτες-κατόχους βιομετρικών διαβατηρίων να ταξιδεύουν χωρίς θεώρηση.
Επίσης, η ΕΕ συνεχίζει να στηρίζει την Τουρκία μέσω της του χρηματοδοτικού εργαλείου Διευκόλυνσης για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία, με προϋπολογισμό ύψους 3 δισ. ευρώ. Σχεδόν 500.000 παιδιά από τη Συρία έχουν πρόσβαση σε εκπαίδευση και περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη. Επιπλέον, ένα εκατομμύριο από τους πιο ευάλωτους πρόσφυγες λαμβάνουν πλέον μηνιαίες μέσω ηλεκτρονικής μεταφορές χρήματα για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών τους.
Θα ήθελα, για ακόμη μια φορά, να συγχαρώ εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την Τουρκία για την φιλοξενία και τον ανθρωπισμό που έχει επιδείξει προς τους απελπισμένους αυτούς ανθρώπους.
Με την Τουρκία συνεργαζόμαστε για να εξασφαλισθεί η δυνατότητα σε Τούρκους πολίτες-κατόχους βιομετρικών διαβατηρίων να ταξιδεύουν χωρίς θεώρηση. Απομένει πλέον το “τελευταίο χιλιόμετρο” και συνεργαζόμαστε στενά με τις τουρκικές αρχές για την εκπλήρωση όλων των προαπαιτούμενων. Θα μου δώσει ιδιαίτερη χαρά να ανακοινώσω πρώτος τα σημαντικά αυτά νέα για τη χώρα αυτή.
Η απελευθέρωση του καθεστώτος θεώρησης θα ενισχύσει την επικοινωνία μεταξύ των λαών και θα συμβάλλει περαιτέρω στην ενίσχυση της συνεργασίας και της προσέγγισης μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας.
Ταυτόχρονα, η ΕΕ εντείνει τη συνεργασία και στηρίζει πολλές χώρες παγκοσμίως που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το ζήτημα του εκτοπισμού. Η σημερινή κατάσταση στη Λιβύη είναι ιδιαιτέρως ανησυχητική.
Παρακολουθήσατε στις ειδήσεις τις φρικτές συνθήκες με οποίες βρίσκονται αντιμέτωπα εγκλωβισμένα ευάλωτα άτομα. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί. Είναι ντροπή για τον πολιτισμό μας. Είναι παγκόσμια ευθύνη, όχι μόνο να καταβάλλουμε αδιάκοπες προσπάθειες για την επίτευξη σταθερότητας, αλλά και να προσφέρουμε ανθρωπιστική στήριξη σε όλους τους απελπισμένους ανθρώπους που βρίσκονται εκεί, καθώς και να καταπολεμήσουμε τα εγκληματικά δίκτυα διακινητών και εμπόρων που τους εκμεταλλεύονται.
Μέσω της επανεγκατάστασης, η ΕΕ επιδιώκει να βοηθήσει τις χώρες που φιλοξενούν μεγάλους πληθυσμούς προσφύγων, όπως η Τουρκία, η Ιορδανία, ο Λίβανος, αλλά και χώρες της Αφρικής, και ιδιαίτερα κατά μήκος της διαδρομής της Κεντρικής Μεσογείου.
Περισσότερα από 23.000 άτομα έχουν ήδη επανεγκατασταθεί στην Ευρώπη τα τελευταία δύο χρόνια. Πρέπει, όμως, να γίνουν οπωσδήποτε πολλά περισσότερα.
Για το λόγο αυτό έχω καλέσει τα κράτη μέλη της ΕΕ να μετεγκαταστήσουν, μέσα στα επόμενα δυο χρόνια, επιπλέον 50.000 άτομα από την Τουρκία, την Ιορδανία, τον Λίβανο, καθώς και από τις χώρες που βρίσκονται κατά μήκος της διαδρομής της Κεντρικής Μεσογείου. Μέχρι στιγμής, η ανταπόκριση ήταν θετική.
Η επανεγκατάσταση θα πρέπει να γίνει η προτιμώμενη νόμιμη οδός όσων αναζητούν και χρήζουν προστασίας. Και αυτό αποτελεί επισης παγκόσμια ευθύνη.
Διότι ο περιορισμός των επικίνδυνων και παράτυπων μεταναστευτικών οδών δεν σημαίνει ότι μπορούμε να μην ανταποκρινόμαστε στις υποχρεώσεις μας σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα για την παροχή βοήθειας σε όσους έχουν ανάγκη.
Αυτό αποτελεί κοινό καθήκον της παγκόσμιας κοινότητας, των κυβερνήσεων, της κοινωνίας των πολιτών και της επιχειρηματικής κοινότητας. Όλοι μπορούν και πρέπει να συμβάλλουν.
Θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου για την επικείμενη επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στην Ελλάδα, η οποία θα είναι η πρώτη προεδρική επίσκεψη μετά από 65 χρόνια και πλέον χρόνια.
Ωστόσο, οι επισκέψεις αυτές θα έπρεπε να αποτελούν επισκέψεις ρουτίνας. Ελλάδα και Τουρκία, και πρωτίστως, Ευρώπη και Τουρκία έχουν μακραίωνη ιστορία, και έχουν μοιραστεί εποχές ειρηνικής συνύπαρξης, αλλά και συγκρούσεων. Το μέλλον μας εξακολουθεί να είναι αλληλένδετο.
Είμαι βέβαιος ότι η Τουρκία θα συνεχίσει την ευρωπαϊκή της πορεία και θα έρθει πιο κοντά στην Ευρώπη. Όχι μόνο γεωπολιτικά, αλλά και όσον αφορά στις θεμελιώδεις αρχές της. Οι αρχές αυτές είναι ήδη ενσωματωθεί στο Σύνταγμα της Τουρκίας.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι πολίτες χρειάζονται σταθερότητα ,ασφάλεια ,ειρηνη και ευημερία, που να βασίζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία και τους κανόνες του κράτους δικαίου. Πρόκειται για μια συνεχή μάχη που πρέπει να δώσουμε και να δίνουμε από κοινού. Τίποτα δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο.
Η σταθερότητα, η ευημερία, το κράτος δικαίου, η ελευθερία -ακρογωνιαίοι λίθοι των σύγχρονων δημοκρατιών μας- μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω συμμαχιών και συνεργασίας, σε διασυνοριακό επίπεδο και μεταξύ των εθνών.
Η αλήθεια είναι ότι όλοι έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλο για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των προκλήσεων της μετανάστευσης και της τρομοκρατίας, αλλά και για να υπάρξει ειρήνη και σταθερότητα παγκοσμίως.
Η γειτονιά αυτή της Ευρώπης έχει, εδώ και πολλούς αιώνες, υπάρξει πεδίο διαιρέσεων και αντιπαλότητας, πεδίο εθνικών και θρησκευτικών συγκρούσεων.
Σήμερα, απέναντι σε όλες αυτές τις προκλήσεις που προανέφερα, και με γνώμονα τις εμπειρίες που έχουμε συλλέξει μέσα από αυτή τη μακραίωνη πορεία, η γενιά μας καλείται να αποδείξει ότι έχει διδαχθεί από την ιστορία.
Με σύνεση και αίσθημα κοινής ευθύνης για το κοινό μας μέλλον και για τις μελλοντικές γενιές, μοιραζόμαστε ένα όραμα και είμαστε αποφασισμένοι να μετατρέψουμε αυτό το μέρος του κόσμου σε ένα παράδειγμα ειρήνης, σταθερότητας και προόδου για ολόκληρο τον κόσμο.
Το φόρουμ αυτό έχει τη δυνατότητα να στείλει ένα τέτοιο ηχηρό μήνυμα και όλοι σας μπορείτε να συμβάλλετε στην πραγματοποίηση του στόχου αυτού.
