Δημογραφικό πρόβλημα και ανάπτυξη

Του Μελέτη Ρεντούμη

 Ένα από τα σοβαρότερα και κρισιμότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες είναι το δημογραφικό. Δυστυχώς πρόκειται για ένα θέμα που διαχρονικά οι κυβερνήσεις από την μεταπολίτευση και μετά αντιμετωπίζουν με χαλαρότητα και με διάθεση αναβολής για το μέλλον χωρίς κάποια ουσιαστική επίλυση, με αποτέλεσμα να φθάσουμε στην σημερινή τραγική αλλά και επικίνδυνη πραγματικότητα για την ελληνική οικονομία και κοινωνία.

Το πρόβλημα σίγουρα δεν είναι μόνο ελληνικό, καθώς και η ίδια η ΕΕ αντιμετωπίζει το πρόβλημα της ταχύτερης γήρανσης του πληθυσμού σε σχέση με το παραγωγικό εργατικό δυναμικό, αλλά η κατάσταση στην Ελλάδα έχει οξυνθεί σε μεγάλο βαθμό.

Οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση, είναι σαφώς η πτώση της γεννητικότητας κυρίως τα τελευταία 30 χρόνια, όπου το να έχει πλέον μία οικογένεια 2 παιδιά, θεωρείται πολυτέλεια και όχι μία κοινή πραγματικότητα όπως στο παρελθόν.

Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας σίγουρα συνετέλεσε σε αυτή την εξέλιξη καθώς επιβράδυνε την οικονομική ανάπτυξη και ανέστειλε σημαντικά την άσκηση αξιοσημείωτης κοινωνικής πολιτικής κυρίως για την στήριξη της ελληνικής οικογένειας.

Παρόλα αυτά ένα από τα βασικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας που σχετίζεται άμεσα με το δημογραφικό, είναι η ανταγωνιστικότητα και η εξωστρέφεια.

Το γεγονός ότι στην Ελλάδα κυριάρχησαν κυρίως οι επιδοματικές πολιτικές με στόχο την αύξηση της γεννητικότητας οδήγησε στην ταχεία μείωση των γεννήσεων, μόλις επήλθε η σταδιακή μείωση των παροχών και οι οριζόντιες περικοπές μισθών και συντάξεων.

Η χώρα δεν είχε και δεν έχει τις δομές για να στηρίξει ευέλικτες μορφές εργασίας ενταγμένες όμως άρτια στο οικονομικό σύστημα, με σύμμαχο την τεχνολογία,την γνώση και την καινοτομία με στόχο την αύξηση της απασχόλησης των γυναικών και μάλιστα σε εντάσεως γνώσης εργασίες, με τον απαραίτητο ελεύθερο χρόνο για την διαπαιδαγώγηση των παιδιών.

Δεν πρέπει βέβαια να παραλείψουμε ότι μία σημαντική παράμετρος του δημογραφικού είναι η μετανάστευση λόγω και της συμμετοχής στην ΕΕ, αλλά και η ένταση του προσφυγικού προβλήματος τα τελευταία χρόνια.

Θα μπορούσε η χώρα μας, με ένα συνεκτικό σχέδιο και με τα απαραίτητα κονδύλια, να απορροφήσει ένα σημαντικό ποσοστό προσφύγων οι οποίοι θα ήταν μία δυνητική λύση στο πρόβλημα του δημογραφικού, ώστε να κρατηθεί ζωντανός ο παραγωγικός ιστός της χώρας και να αμβλυνθεί η διαφορά μεταξύ εργαζόμενων και συνταξιούχων.

Είναι εντυπωσιακό ότι τα τελευταία 5 χρόνια έχουν χαθεί πάνω από 100.000 γεννήσεις στην χώρα, ενώ το ισοζύγιο γεννήσεων θανάτων είναι μόνιμα αρνητικό, με αποτέλεσμα αν συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός, ο πληθυσμός της χώρας σε 30 χρόνια ενδέχεται να αριθμεί 6 εκατομμύρια που σημαίνει δραματική συρρίκνωση με απρόβλεπτες συνέπειες.

Σε κάθε περίπτωση, όλα τα παραπάνω πέρα από τις αδιαμφισβήτητες διαπιστώσεις, απαιτούν πολιτική βούληση και ένα στρατηγικό αναπτυξιακό μακροχρόνιο σχέδιο αύξησης του πληθυσμού της χώρας, γεγονός που θα μπορέσει να ενδυναμώσει το εργατικό δυναμικό αλλά και την αύξηση τόσο των υπηρεσιών όσο και της βιομηχανίας.

Η χώρα μας δεν έχει ανάγκη από κοντόφθαλμες και επικοινωνιακές πολιτικές, ούτε από τον συνεχή λαϊκισμό περί κοινωνικής πολιτικής που τελικά με το πρώτο στραβοπάτημα της ελληνικής οικονομίας καταρρέει.

Αντιθέτως, χρειάζεται δομικές μεταρρυθμίσεις, μέσω των οποίων το κάθε ελληνικό νοικοκυριό θα νιώθει τις θετικές προοπτικές αύξησης των μελών του, μέσα από προγράμματα εγγυημένης κοινωνικής συνοχής, ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας καθώς και ίσων ευκαιριών για όλους.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός.