Δύσκολο, αλλά πρέπει να μάθουμε να ζούμε με την Τουρκία

Toυ Νίκου -Αλέξανδρου Λάκκα

Ο Ερντογάν προκάλεσε και πάλι μέσα στην Αγιά Σοφιά- που πρέπει να ξαναγίνει τζαμί, είπε- την ώρα που ο πρωθυπουργός του θύμισε στους Έλληνες την 9η Σεπτεμβρίου 1922- δηλαδή την Μικρασιατική Καταστροφή. Ταυτόχρονα ο “Σουλτάνος” έκανε σαφές πως έχει στα χέρια του δυο “αιχμαλώτους” για τους οποίους θα αποφασίσει η -ανεξάρτητη!- τούρκικη δικαιοσύνη. “Όταν εγώ ζήτησα αυτούς που πήγαν να με σκοτώσουν, δεν τους έδωσαν” είπε- φορώντας τώρα στρατιωτική στολή παραλλαγής.

«Ξέρετε, κάποιοι προσπάθησαν να με σκοτώσουν και διέφυγαν στην Ελλάδα με ελικόπτερο. Τότε ο Τσίπρας μου είχε πει πει ότι “σε 10 – 15 μέρες θα το κανονίσω”. Πέρασαν μήνες και χρόνια και ακόμη να το κανονίσει. Και τώρα ψάχνουν να τους προστατεύσουν».

Ο Ερντογάν προσωποποίησε ένα θέμα με την ίδια συναισθηματική φόρτιση που έχει όταν μιλάει για τα “σύνορα της καρδιά τους” ή όταν λέει ότι είναι έτοιμος  να δώσει τη ζωή του -αφού “θα πάρουμε αν χρειαστεί ζωές”.  Αυτή τη φορά φόρεσε τη στολή σε ομιλία του σε στελέχη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στη μεθοριακή περιοχή Χατάι και έκανε με νόημα το σήμα των Αδελφών Μοσουλμάνων, όπως πρόσφατα χαιρέτισε με το σήμα των Γκρίζων Λύκων με τους οποίους θα συνεργασθεί στις εκλογές.

Η πρώτη ανάγνωση είναι πως πρόκειται για ένα προεκλογικό παιχνίδι χτυπώντας ίσια στην καρδιά των ψηφοφόρων του κατασκευάζοντας ένα εχθρό- που άλλοτε λέει Γκιαούρη κι άλλοτε τον απειλεί ότι θα τον κάνει “παστά ψάρια”- όπως τότε στον Σαγγάριο- πάλι το 1922. Την ίδια στιγμή βγάζει τη στολή, ξεχνά το αίμα και πάει στη Βάρνα με ευρωπαϊκό κοστούμι να ζητήσει τελωνειακή ένωση, βίζα κι ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση- την οποία απειλεί ότι θα στείλει τζιχαντιστές και “δεν θα ξέρει που να κρυφτεί”, αλλά παραπονείται ότι η ένταξη καθυστερεί από το…1963!

Η άνεση με την οποία η μυστική του αστυνομία συνέλαβε σε ξένη χώρα υπόπτους “γκιουλενιστές” και το παιχνίδι του με την Αλβανία, τα Σκόπια μαζί με την εισβολή στη Συρία δείχνει πως ο Σουλτάνος ζει την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ο Ερντογάν αφότου αντί για φιλελευθεροποίηση απέναντι στους Κούρδους κέρδισε 10% επιπλέον όταν άρχισε να σφάζει και να ισοπεδώνει χωριά των Κούρδων γνωρίζει καλά ένα πράγμα: ένα πολεμικό κλίμα και ένα επεισόδιο στο Αιγαίο μπορεί να τον κάνουν να κερδίσει τις εκλογές.

Η ελληνική κυβέρνηση σήκωσε αυτή τη φορά το γάντι για να του πει πως “η Ελλάδα είναι κράτος Δικαίου και έχει Πρωθυπουργό που σέβεται και γνωρίζει τις διαδικασίες τις ελληνικής δικαιοσύνης και όχι Σουλτάνο”. «Αν επιθυμεί να είναι επικεφαλής ενός ευνομούμενου κράτους, οφείλει να δώσει εξηγήσεις για το λόγο που η Τουρκία κρατά ακόμη φυλακισμένους δυο Έλληνες στρατιωτικούς που δεν έκαναν τίποτα παραπάνω από το περάσουν ορισμένα μέτρα στο Τουρκικό έδαφος, την ώρα που ερευνούσαν για παράνομες διελεύσεις”.

Στο μεταξύ όλοι- με πρώτο τον αμερικάνο πρέσβη- περιμένουν ένα “ατύχημα” -μια σύγκρουση αεροσκαφών, ένα “συμβάν” στα νησιά, μια νέα πρόκληση στην Κύπρο, κάτι που μπορεί να έχει σχεδιασθεί ήδη. Το παιχνίδι του Ερντογάν πάει πέρα από την εποχή που η Ελλάδα, υπό την απειλή πολέμου της Τουρκίας, ξέχασε τα δώδεκα μίλια ή δέχτηκε στα Ίμια τη λογική των ΗΠΑ- να κατεβάσει τη σημαία της. Μια προσεκτική ματιά δείχνει πως η Τουρκία- αν και κατασκευάζει φυλάκιο απέναντι διεκδικεί νησιά, αλλά δεν τα καταλαμβάνει.

Η Άγκυρα έχει ένα σαφές σχέδιο να συντηρεί όλα τα θέματα ανοιχτά, να απειλεί για τις διεκδικήσεις της, αλλά να κινείται μέσα στα πλαίσια του -δικού- της “διεθνούς δικαίου”. Κατηγορεί την Ελλάδα ως “πειρατή” που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, διεκδικεί μερίδιο στα κοιτάσματα, αλλά για τους Τουρκοκύπριους, απειλεί την Γαλλία ή την Γερμανία και ταυτόχρονα κάθεται στο τραπέζι να συζητήσει πόσα θα πάρει.

Αυτή τη φορά κατηγόρησε το Ισραήλ ως “τρομοκράτη” –«δεν έχουμε την ντροπή του εισβολέα πάνω μας, ε. Νετανιάχου! Είσαι ένας εισβολέας και αυτή τη στιγμή υπάρχεις σε αυτά τα εδάφη ως εισβολέας. Την ίδια στιγμή, είσαι τρομοκράτης». Για να πάρει την απάντηση “ο Ερντογάν δεν είναι συνηθισμένος να του αντιμιλούν, θα πρέπει να αρχίσει να το συνηθίζει. Αυτός που κατέλαβε τη Βόρεια Κύπρο και τις κουρδικές περιοχές και σφάζει πολίτες στο Αφρίν” από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό.

Όλα αυτά αν δεν είναι προπολεμικό κλίμα τι είναι; Η μία απάντηση είναι πως είναι προεκλογικό κλίμα- που θα τελειώσει με τις τουρκικές εκλογές. Η Τουρκία εισέβαλε στο Αφρίν, αλλά θα το παραδώσει στους ιδιοκτήτες του -λέει- αν και πολλοί υποψιάζονται πως εννοεί την ίδια. Μια τουρκική ακταιωρός εμβόλισε ένα πλοίο της ελληνικής ακτοφυλακής, αλλά ο Τούρκος πρωθυπουργός τηλεφώνησε στον Αλέξη Τσίπρα, λέγοντάς του ότι το συμβάν ήταν αδεξιότητα και όχι πρόκληση. Κι η σύλληψη των δυο στρατιωτικών έγινε νόμιμα -αφού πέρασαν τα σύνορα- και θα αποφανθεί η δικαιοσύνη.

Μετά την επίσκεψη στην Ελλάδα- και τη Θράκη- πολλοί πρόσεξαν πως ο Ερντογάν δεν αμφισβήτησε τα σύνορα, αλλά περιορίστηκε στο θέμα του μουφτή και έθεσε ένα πλαίσιο για “συζήτηση”: «Στο Αιγαίο υπάρχουν αποστάσεις μεταξύ των νησιών που είναι αρκετά προβληματικές. Θεωρώ ότι αυτά τα προβλήματα μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν. Έχουμε θέματα στην οριοθέτηση του εναέριου χώρου και των θαλάσσιων συνόρων, αλλά και στον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας. Αυτά τα θέματα μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν και να ανακουφιστούν οι δύο χώρες.  Και στον εναέριο χώρο υπάρχουν ορισμένες δυσκολίες κατά καιρούς και πραγματικά μπορούμε να τις ξεπεράσουμε. Τα μαχητικά μας αεροσκάφη δεν πρέπει να αποτελούν απειλή το ένα για το άλλο».

“Η Τουρκία έχει βαλθεί να θεωρεί κάθε βραχάκι, που εξέχει από τη θάλασσα και δεν αναφέρεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάννης, δική της επικράτεια- γι’ αυτό και οι πολλές παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου και των χωρικών υδάτων” έγραψε πρόφατα οι Die Weilt- παρατηρώντας ότι “εξοπλιστικά, οι δύο στρατοί είναι περίπου το ίδιο ισχυροί. Τα πεζοπόρα τμήματά τους έχουν μαζί περισσότερη δύναμη πυρός από την υπόλοιπη Ευρώπη: 830 τεθωρακισμένα, 2.500 άλλα πολεμικά τροχοφόρα. Οι δύο πολεμικές αεροπορίες διαθέτουν συνολικά 450 μαχητικά αεροσκάφη. Σε περίπτωση πολέμου αυτό το οπλοστάσιο θα μπορούσε σε ελάχιστο χρόνο να επιφέρει μεγάλες καταστροφές. Θα μπορούσε να γίνει ένας τέτοιος πόλεμος, αυτή τη στιγμή βέβαια περισσότερο τυχαία παρά από πρόθεση”.

Προφανώς κανένας δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις ή τι κρύβει το μυαλό ενός ηγέτη που πρόσφατα μίλησε για τρίτο παγκόσμιο πόλεμο και συνεχώς εξοπλίζεται. Άρα, πρέπει να μάθουμε να ζούμε με την Τουρκία και τις απειλές της.