Του Μιχάλη Ψύλου
Δεκάδες φορτηγάκια με σημαίες και πλακάτ του Ντόναλντ Τραμπ να στήνουν ενέδρα με απειλητικές διαθέσεις σε λεωφορείο της εκστρατείας του Τζο Μπάιντεν που κατευθυνόταν από το Σαν Αντόνιο στην πρωτεύουσα Ωστιν του Τέξας για μία προεκλογική ομιλία. Στο λεωφορείο επέβαιναν υψηλόβαθμα στελέχη της ομάδας Μπάιντεν, γερουσιαστές και βουλευτές, που τα χρειάστηκαν!
“Οι υποστηρικτές του Τραμπ, πολλοί από τους οποίους ήταν οπλισμένοι, περικύκλωσαν το λεωφορείο στον αυτοκινητόδρομο και προσπάθησαν να το βγάλουν από το δρόμο” έγραψε στο Twitter ένας εκ των επιβαινόντων μελών του Κογκρέσσου.
«Τελικά κατάφεραν να χτυπήσουν ένα συνοδευτικό όχημα και μάλιστα μπροστά στα μάτια των αστυνομικών ,που αρνήθηκαν να βοηθήσουν το λεωφορείο της ομάδας Μπάιντεν , υποστηρίζοντας ότι ήταν εκτός της δικαιοδοσίας τους. Ενας αστυνομικός φορούσε μάλιστα κασκόλ του Τραμπ και κατά του κινήματος Black Lives Matter” λέει άλλο στέλεχος της εκστρατείας Μπάιντεν που μαγνητοσκόπησε μάλιστα τη σκηνή!
Εικόνες που θυμίζουν εμπόλεμη κατάσταση και που είχε δεκαετίες να δει η Αμερική στη διάρκεια προεκλογικής εκστρατείας. Παραμονή των προεδρικών εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες και το κλίμα είναι πιο πολωμένο από ποτέ.
Οι Αμερικανοί πολωμένοι και διχασμένοι – συναισθηματικά, πολιτικά, οικονομικά, ιδεολογικά-όσο λίγες φορές στην ιστορία τους. Το 40% των ψηφοφόρων και στα δύο στρατόπεδα δεν κατανοούν πλέον την άλλη πλευρά. Όλοι οι δείκτες μιας φυσιολογικής προεκλογικής δράσης και αντίδρασης είναι στα …τάρταρα. « Μία υποτίθεται πολιτισμένη αναμέτρηση ανάμεσα στου «κόκκινους» του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και τους «μπλέ» του Δημοκρατικού διεκδικητή της προεδρίας, Τζο Μπάιντεν έχει μετατραπεί σε έναν ακραίο αγώνα για όλα ή τίποτα στις Ηνωμένες Πολιτείες» γράφει η γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung. Και αυτό δεν οφείλεται μόνο στον Ντόναλντ Τραμπ. Και από την πλευρά των Δημοκρατικών όλα θυμίζουν εμπλοκή σε εμφύλιο πόλεμο.
Ο Τραμπ έβαλε επίσης και τον «εξωτερικό παράγοντα» στην εξίσωση των εκλογών ,λέγοντας ότι πολλές χώρες θέλουν να τον δουν να χάνει στις εκλογές της Τρίτης – συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας. «Η Κίνα θέλει να με ξεφορτωθεί. Το Ιράν θέλει να με ξεφορτωθεί. Η Γερμανία θέλει να με ξεφορτωθεί “, ισχυρίστηκε ο Τραμπ το Σάββατο κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του στο Ρέντινγκ της Πενσυλβάνια.
Ενας Ομογενής αναγνώστης της «δημοκρατίας» στις Ηνωμένες Πολιτείες που διάβασε το άρθρο μας για το «τι θα αλλάξει στα ελληνοτουρκικά αν εκλεγεί ο Μπάιντεν ή αν παραμείνει ο Τραμπ στο Λευκό Οίκο» μου έστειλε το εξής email, ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί : «Εδω υπάρχει σοβαρό πρόβλημα, άρχισαν νοθείες με επιστολικές ψήφους και με δικαστές διορισμένους από τον πρόεδρο Τραμπ. Υπάρχει 50% πιθανότητα να έχουμε ένοπλες συγκρούσεις μετά την 3η Νοεμβρίου.
Και εσείς ασχολείστε με τον «γεροξεκούτη Τζο», που θα είναι δήθεν ”φιλικός” με την Ελλάδα… Αντε αρχίστε να βαράτε και καμπάνες, πανηγυρικά. Εχετε εντυπωσιακά ελάχιστη εικόνα για το τι γίνεται πραγματικά στις Ηνωμένες Πολιτείες και πως λειτουργεί το σύστημα. Βρισκόμαστε παραμονές ενός ιδιότυπου εμφυλίου πολέμου»! γράφει στο email ο Ομογενής ,που μου ζήτησε να μην κατονομαστεί .
Πώς έχουν τα πράγματα λίγες ώρες πριν να ανοίξουν οι πρώτες κάλπες:
Ο Μπάιντεν προηγείται σε όλες τις εθνικές δημοσκοπήσεις εδώ και μήνες. Οι αναλυτές δεδομένων του αμερικανικού ιστότοπου «FiveThirtyEight» που συλλέγουν τα αποτελέσματα των πολυάριθμων ινστιτούτων ερευνών και τα σταθμίζουν βάσει της στατιστικής τους ποιότητας, εκτιμούν ότι το προβάδισμα του Μπάιντεν έναντι του Τραμπ είναι πάνω από έξι ποσοστιαίες μονάδες .Το φαινομενικά παράδοξο είναι βέβαια ότι και ο Μπάιντεν δεν εμπνέει και τόσο πολλούς Δημοκρατικούς Αμερικανούς λόγω και της κατάστασης της υγείας του, αλλά τον επιλέγουν ως το μη χείρον βέλτιστον. Ο Μπάιντεν προσπάθησε μάλιστα τις τελευταίες ημέρες να κερδίσει πόντους αξιοποιώντας τον παράγοντα Ομπάμα: Το Σάββατο εμφανίστηκε δύο φορές με τον πρώην πρόεδρο στην αμφισβητούμενη πολιτεία του Μίσιγκαν.
Ο Τραμπ αν και βρίσκεται πίσω από τον Μπάιντεν στις δημοσκοπήσεις τόσο σε εθνικό όσο και σε αρκετές κρίσιμες πολιτείες ,η επανεκλογή του δεν πρέπει να αποκλειστεί ,καθώς το εκλογικό σύστημα με τους εκλέκτορες σημαίνει ότι ο υποψήφιος με τις περισσότερες ψήφους μπορεί επίσης να χάσει.
Αυτό συνέβη στο πρόσφατο παρελθόν με τον Δημοκρατικό Αλ Γκορ που έχασε από τον Τζορτζ Μπους και πριν τέσσερα χρόνια με τη Χίλαρι Κλίντον και τον Τραμπ, αν και οι δύο Δημοκρατικοί υποψήφιοι είχαν αποσπάσει εκατομμύρια ψήφους περισσότερους από τους Ρεπουμπλικάνους. Και αυτό γιατί οι Αμερικανοί δεν εκλέγουν τον πρόεδρό τους άμεσα, αλλά μέσω του Εκλεκτορικού σώματος που αποτελείται από 538 εκλέκτορες.
Κάθε πολιτεία εκλέγει από τρεις έως 55 εκλέκτορες ανάλογα με τον πληθυσμό της. Σχεδόν σε όλες τις πολιτείες ισχύει μάλιστα η αρχή ότι ο νικητής παίρνει όλους τους εκλέκτορες. Δεν έχει σημασία αν η πλειοψηφία στην πολιτεία είναι τεράστια ή οριακή!
Σε πολλές πολιτείες, η εκλογή θεωρείται ότι έχει ήδη αποφασιστεί επειδή εκεί οι πολίτες παραδοσιακά ψηφίζουν με σαφή πλειοψηφία για τον υποψήφιο του ενός ή του άλλου κόμματος. Για παράδειγμα, ο Μπάιντεν προηγείται στις πολυπληθείς πολιτείες της Καλιφόρνια (55 εκλέκτορες) και στη Νέα Υόρκη (29), όπου οι Δημοκρατικοί κερδίζουν συνήθως τις εκλογές. Ο Τραμπ είναι πολύ μπροστά στις πολιτείες του Τενεσί (11 εκλέκτορες), της Αλαμπάμα (9) και του Κεντάκι (9).
Η προεδρική εκλογή κρίνεται πολλές φορές από τις αμφίρροπες πολιτείες (swing states) ,όπως η Φλόριντα (29 εκλέκτορες) και το Οχάιο (18) . Στις τελευταίες έξι προεδρικές εκλογές, ο Δημοκρατικός υποψήφιος νίκησε σε αυτές τις πολιτείες τρεις φορές και ισάριθμες ο Ρεπουμπλικανός. Και στην αυριανή αναμέτρηση ,επίσης, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα οριακό αποτέλεσμα.
Το Τέξας (38 εκλέκτορες ), η Τζόρτζια (16), η Βόρεια Καρολίνα (15) και η Αριζόνα (11) αποτελούν προπύργια των Ρεπουμπλικάνων για μεγάλο χρονικό διάστημα Αυτή τη φορά όμως η νίκη του Μπάιντεν δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Το 2016, ο Τραμπ κέρδισε επίσης για πρώτη φορά εδώ από τη δεκαετία του 1980 στις τρεις βιομηχανικές πολιτείες της Πενσυλβάνιας (20 εκλέκτορες), του Μίσιγκαν (16) και του Ουισκόνσιν (10) .Σήμερα όμως οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα προβάδισμα για τον Μπάιντεν
Το εντυπωσιακά καινούριο φαινόμενο στις φετινές εκλογές είναι πάντως ότι πάνω από 90 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν ήδη ασκήσει το εκλογικό τους δικαίωμα με επιστολική ψήφο και σύμφωνα με τους αναλυτές στην πλειοψηφία τους στηρίζουν τον Μπάιντεν. Οπως γράφει η Washington Post:
«Η προσέλευση αυτή υποδηλώνει την έντονη επιθυμία των εκλογέων να ακουστούν σε μια εκλογική διαδικασία που χαρακτηρίζεται διχαστική και παρά τις προκλήσεις που θέτει η πανδημία ως προς την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Η μαζική προσέλευση αφορά στο 65% των 139 εκατομμυρίων ψήφων που καταμετρήθηκαν το 2016 και δείχνει πως, η πλειοψηφία των εκλογέων θα έχει ήδη ψηφίσει πριν την 3η Νοεμβρίου. Η συμμετοχή αναμένεται να κυμανθεί σε ύψος ρεκόρ και αν οι εκλογείς συνεχίζουν να ψηφίζουν με τον τρέχοντα ρυθμό, πάνω από 100 εκατομμύρια εκλογείς θα έχουν ψηφίσει πριν ανοίξουν αύριο οι κάλπες» τονίζει η αμερικανική εφημερίδα.
Είναι ενδεικτικό ότι ο πρόεδρος Τραμπ εκφράζει έντονες αμφιβολίες για τις επιστολικές ψήφους. Ισχυρίστηκε ότι υπάρχει τεράστια δυνατότητα νοθείας μέσω των επιστολικών ψήφων. Προϊδέασε μάλιστα τους υποστηρικτές του ότι ίσως χρειαστεί να περιμένουν αρκετές εβδομάδες για το αποτέλεσμα των εκλογών “Όλος ο κόσμος και η χώρα μας θα περιμένουν πολύ για να μάθουν ποιος κέρδισε.Θα περιμένετε για εβδομάδες”, δήλωσε ο Τραμπ το Σάββατο κατά τη διάρκεια μιας προεκλογικής συγκέντρωσης στο Νιούτον της Πενσυλβάνια. “Η 3η Νοεμβρίου θα έρθει και θα παρέλθει και δεν θα ξέρουμε το αποτέλεσμα .Και θα υπάρξει … χάος στη χώρα μας.”
Οι Ρεπουμπλικάνοι του Τραμπ προσπάθησαν μάλιστα να αποτρέψουν νομικά την παράταση της προθεσμίας για την καταμέτρηση των επιστολικών ψήφων στην Πενσυλβάνια, αλλά το Aνώτατο Δικαστήριο δεν έκανε δεκτό το αίτημά τους. Ο Τραμπ εξοργίστηκε τόσο πολύ με αυτή την απόφαση ώστε έφτασε στο σημείο να προειδοποιήσει ότι “πολύ άσχημα και επικίνδυνα” πράγματα θα μπορούσαν να συμβούν.
Οι επιστολικές ψήφοι που θα έχουν έγκαιρη σφραγίδα από το ταχυδρομείο θα πρέπει επομένως να καταμετρηθούν, ακόμη και αν φτάσουν τρεις ημέρες μετά τις εκλογές. Η Πενσυλβάνια είναι άλλωστε μία από τις αμφίρροπες πολιτείες στις οποίες η κούρσα μεταξύ του Τραμπ και του Μπάιντεν είναι πολύ στενή. Και το αποτέλεσμα στην Πενσυλβάνια θα μπορούσε να κρίνει ακόμη και την προεδρική εκλογή .Οπως και η Φλόριντα ,από την οποία το αποτέλεσμα της αναμέτρησης μπορεί και να κρίνει την πολιτική μοίρα της Αμερικής. Μια πολιτεία στην οποία υπερτερούν οι συνταξιούχοι και οι μετανάστες από την Κούβα.
Στην Φλόριντα επίσης το κλίμα είναι εμφυλιοπολεμικό! Ένας οπαδός του Τραμπ έκλεψε μια μπουλντόζα, ισοπέδωσε φράκτες σπιτιών σε μια γειτονιά όπου κατοικούν κυρίως μαύροι ,κοντά στο Ορλάντο . Και όλα αυτά για να καταστρέψει πινακίδες υπέρ του Μπάιντεν που κοσμούσαν τις μπροστινές αυλές!
Το πολωτικό, εμφυλιοπολεμικό αυτό κλίμα καθιστά και επισφαλείς όλες τις προβλέψεις. Ιδιαίτερα μάλιστα καθώς οι δημοσκοπήσεις είχαν πέσει έξω στις προηγούμενες εκλογές, αφού στην Πενσυλβάνια ,για παράδειγμα, προέβλεπαν νίκη της Χίλαρι Κλίντον με 3,9 ποσοστιαίες μονάδες και τελικά κέρδισε ο Τραμπ με διαφορά 2,1%. Στο Ουϊσκόνσιν, επίσης προέβλεπαν νίκη της Κλίντον με διαφορά 5,4 μονάδων και τελικά νίκησε οριακά ο Τραμπ.
Στη Φλόριντα οι περισσότεροι ειδικοί βλέπουν σήμερα τον Μπάιντεν να έχει ένα μικρό προβάδισμα. Αν τελικά ο Δημοκρατικός υποψήφιος τα καταφέρει στη Φλόριντα ,ο Τραμπ δεν θα έχει καμία τύχη. Ωστόσο, η Φλόριντα ήταν μια από τις λίγες πολιτείες όπου οι δημοσκοπήσεις βγήκαν λάθος το 2016 και επίσης στις εκλογές του Κογκρέσου το 2018!
Μπορεί να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο αύριο; Τα ινστιτούτα δημοσκοπήσεων είδαν τη φήμη τους να καταρρέει στις εκλογές του 2016 γιατί απλά οι έρευνές τους ήταν προκατειλημμένες υπέρ της Χίλαρι Κλίντον. Στη συνέχεια διαπίστωσαν ότι οι ψηφοφόροι του Τραμπ δεν έλεγαν στις δημοσκοπήσεις ότι θα τον ψηφίσουν με τον φόβο αρνητικών αντιδράσεων.
Αυτά τα «δημοσκοπικά λάθη» έχουν εξαλειφθεί εντελώς; Σίγουρα όχι, εκτιμούν αρκετοί αναλυτές. Οι Financial Times δίνουν βέβαια στον Μπάιντεν 87% πιθανότητα νίκης και ο Economist ακόμη και 95%.
Ωστόσο, πρόκειται για πιθανότητες, όχι για βεβαιότητες. Η πιθανότητα νίκης του Τραμπ είναι 12%, μικρή αλλά ακόμη υπαρκτή…
