Του Μελέτη Ρεντούμη
Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της χρονιάς, αν όχι το σοβαρότερο, που εκτυλίχθηκε τα τελευταία εικοσιτετράωρα στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, δεν είναι άλλο από την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία εναντίον της εκλεγμένης κυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ήταν ένα αιφνιδιαστικό και συγκλονιστικό γεγονός καθώς από το βράδυ της 15ης Ιουλίου μέχρι τα ξημερώματα του Σαββάτου διαδραματιζόταν ένα ολονύχτιο θρίλερ, με μια μερίδα στρατιωτικών, μεσαίων αλλά και ανώτατων όπως φάνηκε στην πορεία, να προσπαθούν δια της βίας, με άρματα μάχης στου δρόμους, μαχητικά αεροπλάνα καθώς και κομάντος των ειδικών δυνάμεων, να καταλάβουν την εξουσία.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι πραξικοπηματίες, κατέλαβαν αρχικά το αεροδρόμιο Αττατούρκ της Κωνσταντινούπολης καθώς και το βασικό τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο, για να σταματήσουν κάθε ροή ενημέρωσης.
Μέχρι εκείνη την στιγμή, όλα έδειχναν πολύ καλά σχεδιασμένα και είχε ήδη ανακοινωθεί δημοσίως ότι ο στρατός είχε αναλάβει την εξουσία μέσω μάλιστα ενός Συμβουλίου Ειρήνης, το οποίο θα αποκαθιστούσε την δημοκρατία στη χώρα, καθώς και τις ελευθερίες των πολιτών, ανεξαρτήτως εθνικότητας, γλώσσας και θρησκείας.
Από κει και πέρα όμως, τα πράγματα ανατράπηκαν εις βάρος των πραξικοπηματιών και σε αυτό καταλυτικό ρόλο έπαιξαν οι νέες τεχνολογίες, βάσει των οποίων ο Ερντογάν κατάφερε και βγήκε στον αέρα σε τηλεοπτικό κανάλι μέσω εφαρμογής κινητού τηλεφώνου, προτρέποντας όλους τους υποστηρικτές του και γενικά τον λαό να κατέβει στους δρόμους, για να παρεμποδίσει το πραξικόπημα και να διαφυλάξει την δημοκρατία και την βούληση του εκλογικού σώματος.
Η συνέχεια είναι γνωστή, όπου τελικά μετά από σφοδρές μάχες στους δρόμους μεταξύ πολιτών και πραξικοπηματιών, απελευθερώθηκαν τόσο οι βασικές υποδομές της χώρας που είχαν προσωρινά καταληφθεί όσο και τα κανάλια που είχαν αποκλειστεί.
Το πραξικόπημα λοιπόν απετράπη και δεν είχαμε αλλαγή εξουσίας στην Τουρκία, όπου πέραν της κατάλυσης του πολιτεύματος και της δημοκρατίας, θα είχε απρόβλεπτες συνέπειες για το γεωπολιτικό σκηνικό, αλλά και για τις σχέσεις Τουρκίας Ελλάδας καθώς και ΕΕ Τουρκίας.
Να μην ξεχνάμε ότι η στρατιωτική ηγεσία στην Τουρκία, με κεμαλικό προσανατολισμό, θεωρεί διαχρονικά τα κατεχόμενα της Κύπρου, τουρκική επαρχία, χωρίς αναζήτηση βιώσιμης λύσης, ενώ προωθούν συστηματικά την λογική των γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο, με στόχο νέο θερμό επεισόδιο που θα φέρει τετελεσμένα στα σύνορά μας, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Επίσης το προσφυγικό, που είναι ένα θέμα κομβικής σημασίας για την ευρύτερη περιοχή, την Ελλάδα και την ΕΕ, δεν γνωρίζουμε πώς θα εξελισσόταν η όλη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, οι οποίες πιθανότατα θ’αυξάνονταν ραγδαία, υπό τον φόβο ενός απολυταρχικού διδακτορικού καθεστώτος.
Τέλος η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας προς την ΕΕ, θα σταματούσε βίαια, μέσω ενός πετυχημένου πραξικοπήματος, γεγονός που θα μετέτρεπε την Τουρκία, σε μία χώρα απομονωμένη, φοβική, χωρίς καμία προοπτική μεταρρύθμισης ή διαπραγμάτευσης με την ΕΕ, γεγονός που θα σηματοδοτούσε μια νέα εποχή έντασης με όλους τους γείτονές της.
Με βάση λοιπόν τους παραπάνω λόγους, η χώρα μας δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να βγει κερδισμένη, διπλωματικά και γεωπολιτικά από μία κυβέρνηση πραξικοπηματιών στην Τουρκία, καθώς θα ήταν αναγκασμένη για όλα τα σημαντικά εθνικά ζητήματα να συνδιαλέγεται με στρατιωτικούς χωρίς να γίνεται επί της ουσίας πολιτικός διάλογος ή διαπραγμάτευση επί των ανοιχτών θεμάτων.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι η επόμενη μέρα είναι και θα είναι δύσκολη για την Τουρκία, καθώς βρίσκει ένα λαό διχασμένο, επιρρεπή σε ακρότητες και φανατισμούς που τον απομακρύνουν από τις αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
Ο Ερντογάν, έχει να διαχειριστεί μια σύνθετη εγχώρια κρίση, με εκκαθαρίσεις στρατιωτικών και δικαστικών στα πλαίσια στοχοποίησης του φερόμενου ηθικού αυτουργού πίσω από το πραξικόπημα, δηλαδή του Φετουλάχ Γκιουλέν, ορκισμένου εχθρού του Τούρκου προέδρου, που ζει μόνιμα στις ΗΠΑ.
Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται αυτοσυγκράτηση από την τουρκική κυβέρνηση, στο να επικρατήσει τόσο η έννομη τάξη, αλλά και στο να δρομολογηθούν σοβαρές μεταρρυθμίσεις στη χώρα, ώστε να σταματήσει η υπερσυγκέντρωση εξουσιών, να προστατευθούν τ’ανθρώπινα δικαιώματα και να υπάρξει ισονομία και ισοπολιτεία για όλους.
Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός