Του Περικλή Κοροβέση
Πέρασαν πέντε χρόνια από τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ (Πρώτη φορά Αριστερά) και οι ΑΝ.ΕΛΛ. (Πρώτη φορά Ακροδεξιά) συμμάχησαν για να πάρουν την κυβερνητική εξουσία. Και κυβέρνησαν σχεδόν για μια πενταετία. Οι ΑΝ.ΕΛΛ. πλήρωσαν αυτήν την επιλογή τους, έμειναν εκτός Βουλής και είναι υπό διάλυση. Αντίθετα, ο μεγάλος εταίρος ΣΥΡΙΖΑ, για την ίδια πολιτική που διάλυσε το συνεταιράκι του, ανταμείφθηκε πλουσιοπάροχα. Καλύτερα δεν μπορούσε να πάει, σύμφωνα με τη λογική της πιάτσας.
Εγινε ο δεύτερος πόλος του δικομματικού συστήματος. Και προς το παρόν καμία πολιτική δύναμη δεν φαίνεται στον ορίζοντα που να μπορεί, έστω και δυνητικά, να απειλήσει την ηγεμονία του. Αντίθετα, οι όμοροι χώροι μεταναστεύουν μαζικά προς τον έτερο πόλο εξουσίας, χωρίς ιδιαίτερες ιδεολογικές αξιώσεις και απαιτήσεις. Μια θεσούλα, ένα οφίτσιο και ένα παραθυράκι στην τηλεόραση καλύπτουν όλα τα ιδανικά τους.
Σίγουρα υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, άνθρωποι με λαμπρό δείγμα γραφής τόσο στην Προοδευτική Συμμαχία όσο και στον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι τα λεγόμενα βαρίδια που θέλουν μια «ιδεολογική καθαρότητα» και να μετασχηματίσουν το υπάρχον κόμμα εξουσίας σε κόμμα διαμαρτυρίας και να το οδηγήσουν σε κάποιο μονοψήφιο εκλογικό ποσοστό.
Το δίλημμα που μπαίνει εκ των πραγμάτων είναι: Κόμμα που να εκφράζει την κρατική μηχανή και τον καπιταλισμό με ό,τι αυτό συνεπάγεται (φτώχεια, καταστροφή του πλανήτη, πόλεμος, φυσικές καταστροφές, επιδημίες) ή κόμμα που να εκφράζει την κοινωνία και τα συμφέροντα των πολλών που τα διεκδικούν μέσα και από το δικό τους Κοινοβούλιο; Τους δρόμους και τις πλατείες. Και εδώ πια είναι η πολιτική.
Σχεδόν σε κάθε ήπειρο έχουμε μια σειρά από χώρες που παλεύουν καθημερινά στους δρόμους (Χιλή, Αλγερία, Βολιβία, Κολομβία, Ισημερινός). Ακόμα και στην καρδιά της Ευρώπης, της Γαλλίας κ.α., ο κόσμος είναι μόνιμα στους δρόμους, αν και δέχεται την κτηνώδη και απροκάλυπτη βία του κράτους. Τα δείγματα καταστολής που έχουμε από τη νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση δεν είναι κάποιες, έστω και φειδωλές, παραχωρήσεις, αλλά ανοιχτή και κτηνώδης φασιστική βία. Στη Χιλή έχουμε 11.000 τραυματίες, 200 τυφλούς και 26 νεκρούς.
Και εδώ πια, στις πλατείες και στους δρόμους, έχει εγκατασταθεί η Αριστερά παγκοσμίως, αυθόρμητα, χωρίς οργάνωση, λειτουργεί με συνελεύσεις χωρίς κεντρική εκπροσώπηση ή στρατηγική. Τα παραδοσιακά κόμματα της Αριστεράς έχουν αναλάβει εργολαβίες από τον νεοφιλελευθερισμό, ενάντια στο Κοινοβούλιο του δρόμου.
Εξι μήνες μετά την παράδοση της εξουσίας στη Ν.Δ., περιμέναμε από τον ΣΥΡΙΖΑ κάποιον απολογισμό, κάποια ανάλυση, κάποια αποτίμηση. Μέχρι τώρα τίποτα. Περιμένουμε ακόμα. Μεμονωμένες αναλύσεις έχουν δημοσιευτεί. Λίγες όμως έχουν αγγίξει το πρόβλημα στο βάθος.
Οι περισσότερες εντάσσονται στη σταλινική παράδοση, όπου κυριαρχεί η στερεότυπη διαπίστωση που ισχύει για κάθε περίπτωση και κάθε εποχή. «Παρά τα λάθη μας και τις παραλείψεις μας, πετύχαμε μια σειρά από θετικά επιτεύγματα» – και αρχίζει η απαρίθμησή τους. Και αν δεν υπάρχουν, επινοούνται. Και όλα βγαίνουν ρόδινα. Ο πάπας και το κόμμα δεν κάνουν ποτέ λάθος, γιατί είναι εντολοδόχοι μιας υπέρτερης δύναμης.
Ο Θεός δεν μπορεί να κάνει λάθος, γιατί δεν υπάρχει άλλο κριτήριο του σωστού και του αληθινού. Το κόμμα, σαν εκκλησία μιας επίγειας θρησκείας-επιστήμης, έχει ένα ακόμα πλεονέκτημα. Αυτά που λέει μπορεί να τα αποδείξει, παραποιώντας την πραγματικότητα μέχρι εκείνου του σημείου που επαληθεύει τη θεωρία στις αναλύσεις του.
Αλλά μπορεί να μην είχαμε μέχρι σήμερα, έξι μήνες μετά τη λήξη της κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ, έναν τεκμηριωμένο απολογισμό για τα πεπραγμένα του κόμματος, για να δούμε τι κατάλαβε το κόμμα από αυτήν του την εμπειρία, αλλά είχαμε μια πεντασέλιδη συνέντευξη του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης («Εφ.Συν.», 25-26/1/2020», στους Τάσο Παππά και Μάριο Χριστοδούλου), που απάντησε σε κάποιες ερωτήσεις με χαρακτηριστικά απολογισμού.
Ο λόγος του αρχηγού εδώ γίνεται εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ. Και, δεδομένου του αρχηγικού χαρακτήρα του κόμματος, την έλλειψη λειτουργίας οργάνων και την απουσία κάθε συλλογικότητας, μπορούμε να πούμε πως έχουμε έναν αυθεντικό απολογισμό ενός πολιτικού μορφώματος που χρησιμοποίησε τις κρατικές δομές στις κομματικές οργανώσεις. Δηλαδή, την κλασική πολιτική της Δεξιάς που θεωρεί κανονικότητα την ιδιοκτησία του κράτους.
Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, η κανονικότητα γίνεται αριστερή ιδιοκτησία με μια σιγουριά διάρκειας χρόνων και δεν χρειάζεται να πολυσκοτιζόμαστε με το κόμμα και τα βαρίδιά του. Ο αρχηγός είναι εγγύηση για όλα και το «εγώ» του, που ακολουθεί το «εμείς των άλλων», του κόμματος δηλαδή, είναι μια επιφοίτηση ενός εγχώριου βαλκανικού Αγίου Πνεύματος που ακόμα φωτίζει πολλούς.
Και, με δεδομένη τη φθορά του κυβερνώντος κόμματος, δεν αποκλείεται να φωτίσει και μια νέα τετραετία τον ΣΥΡΙΖΑ σύμφωνα με την πιο αισιόδοξη εκδοχή. Γιατί, βέβαια, υπάρχει και ο δρόμος που χάραξε το ΠΑΣΟΚ και είναι η «Οδός Προοδευτικής Συμμαχίας», που καταλήγει στην εξαφάνιση της όποιας Αριστεράς έχει μείνει στον ΣΥΡΙΖΑ, όπου «[…] μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα [προσμένουν] ίσως κάποιο θάμα». Καμιά φινετσάτη μαρξιστική ανάλυση, όσο σωστή και να είναι, δεν μπορεί να ανατρέψει ένα ιδιόκτητο 32,5% που ανήκει στον αρχηγό και που έχει αποκτήσει τόσους «προοδευτικούς συμμάχους».
Από ’δώ και πέρα, να προετοιμαστούμε για να δούμε σημεία και τέρατα που θα εμπεδώσουν αυτό το αρχηγικό καθεστώς, χωρίς όργανα και συλλογικές διεργασίες, ενταγμένο πλήρως στον νεοφιλελευθερισμό.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ