Η επανίδρυση του ΣΥΡΙΖΑ: Η Δεξιά νίκησε, αλλά η Αριστερά οφείλει να έρχεται από το μέλλον

Του Νίκου Λακόπουλου

Μετά την περίφημη “πρώτη φορά Αριστερά στην εξουσία” έχουμε πλέον και πρώτη φορά ένα αριστερό κόμμα στην αξιωματική αντιπολίτευση με ένα ποσοστό κοντά στο 32% -σημάδι πως ό,τι και να κάνει ο Μητσοτάκης οι εκλογές θα γίνουν κάποτε Με την φθορά της κυβέρνησης -που άρχισε ήδη- ο ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία θα επιστρέψει στην κυβέρνηση -αν δεν συμβούν σημεία και τέρατα με ένα ποσοστό πάνω από 40%- σε ένα δικό του 1981.

Ο παλιός ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει πια κι αυτό το ανακοίνωσε πρώτος ο Αλέξης Τσίπρας εδώ και καιρό περιγράφοντας ένα νέο κόμμα -σύγχρονο, μαζικό και αριστερό- που έχει κάνει ήδη της συμμαχίες του όχι μόνο με τον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας και της οικολογίας, αλλά και με δεξιές δυνάμεις -παρά την αποχώρηση του Πάνου Καμμένου από την κυβέρνηση.

Το βασικό λάθος του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν ακριβώς η συνεργασία του με τον Καμμένο -παρακάμπτοντας άλλες δυνάμεις, αλλά η αντιμνημονιακή στρατηγική του που τον οδήγησε και στο τέλος του με μια διάσπαση που τέλειωσε με νίκη του Αλέξη Τσίπρα στις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015. Με το ίδιο ποσοστό, αλλά λιγότερες δυνάμεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε ούτε στρατηγική ούτε πρόγραμμα για να κυβερνήσει.

Οι δραματικές μέρες του καλοκαιριού του 2015 που ενηλικίωσαν βίαια ένα κόμμα διαμαρτυρίας αποκάλυψαν το βαθύ χάσμα στο εσωτερικό του, αφού το μισό κόμμα είχε ξεκάθαρα αντιευρωπαϊκό προσανατολισμό με λογικές της Αριστεράς του περασμένου αιώνα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα πλέον -κι όχι του Λαφαζάνη – που δεν ηττήθηκε απλώς αλλά εξαφανίστηκε από το προσκήνιο μαζί με μια παλαιολιθική Αριστερά της “δραχμής”- αντιμετώπισε το πρώτο υπαρξιακό του δίλημμα με την απάντηση πως μένουμε στην Ευρώπη -κάνοντας ένα συμβιβασμό που πολλοί θεώρησαν ήττα.

 

Ήταν η ιδρυτική πράξη ενός νέου κόμματος που θάπρεπε να αντιμετωπίσει μαζί με το δικό του ταπεινωτικό μνημόνιο της αλήθειας την κατάρρευση πολλών μύθων της Αριστεράς και το νέο δίλημμα αν μπορεί ένα αριστερό κόμμα να συναινεί σε ιδιωτικοποιήσεις. Να είναι φιλοαμερικάνικο(!) περισσότερο και από τον …Καραμανλή και να εφαρμόζει πολιτικές λιτότητας -αντιλαϊκές, όσο “φιλολαϊκές” ήταν οι πολιτικές που οδήγησαν στην χρεοκοπία.

Το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αν ήταν ένα κομμουνιστικό κόμμα που γίνεται σοσιαλδημοκρατικό -σε μια εποχή που η σοσιαλδημοκρατία έχει τελειώσει μαζί με τον ιστορικό της αντίπαλο τα “τριτοδιεθνιστικά” κόμματα. Το πρόβλημα του νέου ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι καν αν είναι αριστερό κόμμα, αλλά τι σημαίνει αριστερό κόμμα σήμερα, ποιο είναι το πρόγραμμά του -σε τι θεό πιστεύει.

Με απλά λόγια η κυβερνώσα Αριστερά καλείται να αποδείξει αν μπορεί να είναι και κυβερνώσα και Αριστερά και η βάση της ιδεολογικής ήττας δεν είναι ο συμβιβασμός με το μνημόνιο, αλλά η απουσία ενός προγράμματος πέρα από τον λαϊκισμό της λίστας δώρων που να παρεμβαίνει στην οικονομία κι όχι στις εκλογές με προεκλογικά επιδόματα.

Η αποτυχία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ήταν η αδυναμία της να αλλάξει τα δεδομένα της καθημερινής οικονομίας, να προτείνει ένα σχέδιο, λύσεις στις ζωές των ανθρώπων και να κάνει ριζοσπαστικές τομές -πέρα από το σύμφωνο συμβίωσης και την κατάργηση του πεντάευρου στα νοσοκομεία!

Η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πρώτα ιδεολογική και γι΄αυτό κομπάζει η Νέα Δημοκρατία που εμφανίστηκε στα μάτια των ψηφοφόρων ως ανανεωτική και εκσυγχρονιστική δύναμη απέναντι σε μια Αριστερά με ξεπερασμένα μοντέλα και σκουριασμένες αντιλήψεις.

Ατυχώς όλη η πολιτική του “ηθικού πλεονεκτήματος” υποκρύπτει ένα αίσθημα ανωτερότητας σε μια εποχή που όχι μόνο η Αριστερά έχει χάσει το ηρωικό στοιχείο της, αλλά η απενοχοποιημένη Δεξιά επιχειρεί να θέσει κανόνες με στόχο την δική της “ανωτερότητα” σε ένα επίπεδο ηθικής. Με τις στέρεες αξίες “πατρίδα- θρησκεία-οικογένεια” που επιστρέφουν ως η ιδεολογία γιάπηδων, τεχνοκρατών που όπως πάντα μισούν τους κομμουνιστές και τους …μπάφους -που μύριζε επί ΣΥΡΙΖΑ το …Μέγαρο Μαξίμου.

Είναι θρήσκοι, φοράνε γραβάτες, πάνε Εκκλησία, αγαπούν την τάξη, τον νόμο, μισούν το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους και φοράνε ζώνες και κράνη ή τουλάχιστον έτσι λένε. Η δύναμή τους είναι η αποτυχία της Αριστεράς και όλοι αυτοί οι …πτυχιούχοι μπουνταλάδες θα σώσουν την χώρα, θα καταργήσουν την γραφειοκρατία και θα φέρουν την ψηφιακή επανάσταση.

Πάλι ατυχώς απέναντί τους είχαν τον Πολάκη, την πολιτική σκέψη του Πάνου Σκουρλέτη, απόψεις πως τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι κρατικά -ένας μύθος που δεν καταρρέει με τίποτα. Είναι θέμα αρχής μιας Αριστεράς που δεν μπορεί να αποβάλλει το κρατικό -σοβιετικό μοντέλο και πίστεψε πως η Οκτωβριανή Επανάσταση άρχισε στην Ελλάδα το ….2015.

Αυτή η Αριστερά ηττήθηκε. Στην πραγματικότητα η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πτώση του ΠΑΣΟΚ, ενός άλλοτε αριστερού κόμματος που μετατράπηκε σε εθνικό κρατικό κόμμα απροσδιορίστου ιδεολογίας και χρεοκόπησε πολύ πριν καταρρεύσει. Από αυτή την πλευρά το ερώτημα δεν είναι γιατί έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά γιατί και πως έφτασε στην κυβέρνηση -χωρίς πρόγραμμα, χωρίς να ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει.

Πάντα η στροφή στα δεξιά ωφελεί την Δεξιά και η Αριστερά συγκροτήθηκε σε δύσκολες εποχές συντηρητισμού ως απάντηση κι όχι ως εναλλακτική κυβερνητική λύση. Το πολιτικό κιτς της αριστεροδεξιάς κυβέρνησης με τον Καμμένο συγκυβερνήτη ήταν αναπόφευκτο να μας οδηγήσει σ΄αυτή την εθνική τραγωδία ενός καραδεξιού πολιτικού κιτς -χειρότερου και από τις στυλιστικές επιλογές της Μαρέβας Μητσοτάκη.

Η ευκαιρία ωστόσο είναι λαμπρή για μια νέα ριζοσπαστικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας και μια νέα Αριστερά που δεν θα ασχολείται αν είναι κομμουνιστική ή σοσιαλδημοκρατική και ιδεολογίες του περασμένου αιώνα. Μόνο που όλα αυτά δεν θα τα καθορίσει ούτε ο Σκουρλέτης, ούτε ο Φλαμπουράρης καθώς οι σημαντικές εξελίξεις γίνονται στα έγκατα της κοινωνίας και τα πιο σημαντικά δεν τα καταγράφουν οι εξελίξεις.

Μάλλον από κει πρέπει να ξεκινήσει ο ΣΥΡΙΖΑ αν θέλει να γίνει πράγματι μαζικό και αριστερό, αλλά και σύγχρονο κόμμα. Μπορεί να περιμένει βέβαια στη γωνία τις επόμενες εκλογές και να τις κερδίσει κιόλας. Αλλά το ερώτημα δεν είναι αν είναι κυβερνητικό κόμμα -κόμμα εξουσίας, αλλά αν είναι ριζοσπαστικό κόμμα.

Άλλωστε και η γριά σοσιαλδημοκρατία που παραμένει ελκυστική παρά τα γεράματά της, αν έπαιξε ένα ιστορικό ρόλο ήταν γιατί είχε -όταν είχε- μια Αριστερά ριζοσπαστική, αλλά όχι αποστεωμένη ως βασικό πυλώνα της. Παρά την επικράτηση στις εκλογές -με μεγάλα ποσοστά στο σύνολό της- η Δεξιά σε απαρτία η λύση δεν είναι ποτέ δεξιά.

Η λύση είναι πάντα μια Αριστερά χωρίς δογματισμούς, αγκυλώσεις και ιδεολογικό πουριτανισμό που όμως πρέπει να έρχεται από το μέλλον κι όχι από το παρελθόν με νέες ιδέες -και νέα κόμματα. Που αν δεν υπάρχει θα πρέπει κάποιοι να την εφεύρουν, να την φανταστούν, να την επινοήσουν -όχι απλώς αλλάζοντας ονόματα και βάφοντας πράσινες τις κόκκινες σημαίες.