Η καλή τύχη του Μπόρις Τζόνσον ίσως να τελειώνει

Της Rachel Sylvester (*)

O Ντόμινικ Κάμινγκς θαυμάζει τους στρατιωτικούς ηγέτες περισσότερο από τους πολιτικούς γκουρού. Του αρέσει να επικαλείται τον αρχαίο Κινέζο στρατηγό Σουν Τζου, που έλεγε ότι η «ανώτατη τέχνη του πολέμου είναι να υποτάσσεις τον εχθρό χωρίς μάχη». Ο τρόπος για να το πετύχεις, εξήγησε κάποτε ο ανώτατος σύμβουλος του Βρετανού πρωθυπουργού, είναι να μπερδέψεις τον αντίπαλο με αποπροσανατολιστικές κινήσεις και μπλόφες.

Αυτό ακριβώς κάνει ο Μπόρις Τζόνσον με την απόφασή του να αναστείλει το έργο του κοινοβουλίου και να απειλεί τους αντάρτες του κόμματός του με διαγραφή και εκλογές. Όμως η πολιτική δεν είναι πόλεμος. Η δημοκρατία έχει περισσότερο σχέση με την πειθώ απ’ ό,τι με την εξάλειψη του αντιπάλου και υπάρχουν κανόνες για την πολιτική σύγκρουση που δεν ισχύουν σε μια μάχη. Ο πρωθυπουργός φαίνεται να ξεχνάει ότι είναι «πρώτος μεταξύ ίσων» στο υπουργικό συμβούλιο και η εξουσία του εξαρτάται από τη Βουλή των Λόρδων. Η πολιτική της καμένης γης που ακολουθεί η Ντάουνινγκ Στριτ θα καταστήσει αδύνατη την ενότητα των Τόρις, πόσο μάλλον της χώρας, όταν τελειώσουν οι εχθροπραξίες.

Ο Τζόνσον έχει υιοθετήσει την τακτική Τραμπ σε μια προσπάθεια να ενεργοποιήσει τους υποστηρικτές του, αλλά έχει υπερτιμήσει τις δυνάμεις του. Η ανακοίνωση της αναστολής του έργου του κοινοβουλίου συσπείρωσε τη συμμαχία τουRemain και προσέδωσε επείγοντα χαρακτήρα στην προσπάθεια να εμποδιστεί το άτακτο Brexit. Οι αντάρτες του κόμματός του είναι αποφασισμένοι να τηρήσουν το τελευταίο μανιφέστο των Τόρις, που υπόσχεται ένα «οργανωμένο Brexit» με το «καλύτερο δυνατό deal».

Η εξουσία του Τζόνσον διαβρώνεται καθημερινά. Αρκετοί υπουργοί τού έστειλαν μήνυμα όπου εκφράζουν την ανησυχία τους για την αποπομπή των μετριοπαθών. «Είναι λάθος και μια μονόπλευρη κίνηση, που δεν προστατεύει το Συντηρητικό Κόμμα», μου είπε ένα μέλος του υπουργικού συμβουλίου. Ένα άλλο στέλεχος του κόμματος λέει ότι μεταξύ των φιλοευρωπαίων υπουργών υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση «τύψης του αγοραστή».

Όπως στον «Πελώριο Κροκόδειλο» του Ρόαλντ Νταλ, ο πρωθυπουργός και ο ανώτατος σύμβουλός του έχουν πολλά «μυστικά σχέδια και έξυπνα κόλπα», αλλά κινδυνεύουν να νικηθούν από αυτά. Παρόλο που ο Τζόνσον λέει ότι θέλει μια συμφωνία με την ΕΕ, ο τρόπος που μεταχειρίζεται τους βουλευτές έχει περιορίσει δραστικά τις πιθανότητες να επιτύχει κάτι τέτοιο. Ο Νόρμπερτ Ρότγκεν, πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του γερμανικού κοινοβουλίου, προειδοποίησε το Σαββατοκύριακο ότι η προσπάθεια της κυβέρνησης να περιθωριοποιήσει το κοινοβούλιο την απονομιμοποιεί στα μάτια των Ευρωπαίων.

Τώρα η Ντάουνινγκ Στριτ ετοιμάζεται για εκλογές με μια σειρά από λαϊκίστικα μέτρα. Ο Τζόνσον φαίνεται να υιοθετεί το σύνθημα «λαός εναντίον κοινοβουλίου», αλλά ένας υπουργός αναγνωρίζει ότι μια τέτοια εκστρατεία είναι πολύ ριψοκίνδυνη. Το Εργατικό Κόμμα έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα υποστηρίξει τις εκλογές αν σημαίνουν συντριβή της χώρας την 31η Οκτωβρίου.

Η κυβέρνηση φαίνεται τώρα να χρησιμοποιεί θέματα που παραπέμπουν σε έναν «πολιτισμικό πόλεμο», όπως τα δικαιώματα των διεμφυλικών, σε μια προσπάθεια να αρπάξει ψήφους από τους Εργατικούς στις εργατικές συνοικίες. Αυτό όμως μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα. «Η χώρα είναι σήμερα διχασμένη ανάμεσα στο Leave και το Remain, όχι τη Δεξιά και την Αριστερά, και κινδυνεύουμε να συντριβούμε», λέει ένας πρώην υπουργός.

Αυτό μπορεί να μην απασχολεί τον Κάμινγκς, που στο παρελθόν έχει εκφράσει την περιφρόνησή του για τους Τόρις, απασχολεί όμως το κόμμα. Ένας βουλευτής λέει ότι ο εξαναγκασμός των Συντηρητικών βουλευτών να υποστηρίξουν πρόωρες εκλογές αποτελεί το σύγχρονο πολιτικό ισοδύναμο των μαζικών αυτοκτονιών στο Τζόουνσταουν τη δεκαετία του 1970.

Η συμβουλή του Σουν Τζου στους πολεμιστές ήταν να δείχνουν αδύναμοι όταν είναι ισχυροί και ισχυροί όταν είναι αδύναμοι. Οι τακτικές τύπου «σοκ και δέος» του Μπόρις Τζόνσον προσπαθούν να συγκαλύψουν το πόσο αδύναμος είναι. «Θα αποδειχθεί ο πλέον βραχύβιος πρωθυπουργός στην ιστορία», προβλέπει ένας πρώην υπουργός. Ο Τζόνσον μπορεί να κέρδισε τη μάχη για την πρωθυπουργία, αλλά να χάσει τον πόλεμο.

(*) Η Ρέιτσελ Σιλβέστερ είναι αρθρογράφος των Times

(Πηγή: The Times- ΑΠΕ ΜΠΕ)