Του Βασίλη Μαστρογιάννη
Έχουμε πλέον εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ και τα συμπεράσματα είναι πολλά αν και όχι πολύ ξεκάθαρα για το μήνυμα που έδωσαν στον κόσμο.
Για ένα όμως είμαστε πλέον βέβαιοι, ότι στη Δύση γενικά έχει ριζώσει βαθειά η λογική του λαϊκισμού και του δήθεν αντισυστημισμού ( φαινόμενο Τράμπ, Brexit κλπ).
Ο προηγούμενος ( αν δεν υπάρξουν εκπλήξεις δικαστικού χαρακτήρα ) πρόεδρος των ΗΠΑ, σύμφωνα με τα αποτελέσματα απέδειξε ότι έχει μεγαλύτερη αποδοχή από ότι φαινόταν σε όλες τις δημοσκοπήσεις.
Η αναρρίχησή του και η εκλογή του στηρίχτηκε στον λαϊκίστικο και αντισυστημικό του λόγο. Θα πει κάποιος, είναι δυνατόν να περάσει για αντισυστημικός ο πολυεκατομμυριούχος Τραμπ; Κι όμως αυτά συμβαίνουν σήμερα στην παγκόσμια πολιτική σκηνή κι όχι μόνο στην Αμερική.
Στην ουσία η επικοινωνία και η εικόνα παίζουν κυρίαρχο ρόλο για το πώς διαμορφώνεται η άποψη της κοινής γνώμης για τα πρόσωπα και τις πολιτικές. Στην ουσία ο καθένας πλέον είναι ότι δηλώσει κι ότι καταφέρει να προβάλει μέσω των ΜΜΕ.
Ο Τραμπ εκμεταλλεύτηκε ευαισθησίες που έχουν βαθειά ριζωθεί πλέον στον μέσο πολίτη της Δύσης ( το βλέπουμε και στην Ευρώπη) όπως η επιφύλαξη για τους μετανάστες, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία.
Έτσι παρατηρείται το γεγονός, σε μία χώρα που δημιουργήθηκε από μετανάστες, από λάθος πολιτικές εφαρμογές, να διογκωθεί ο εθνικισμός, η θρησκοληψία και ο ανορθολογισμός.
Ένας εθνικισμός όμως που έχει και οικονομική παράμετρο καθότι δεν είναι καθόλου τυχαίος ο “πόλεμος” που έχει ξεσπάσει μεταξύ Αμερικής και Κίνας.
Σε αυτή τη λογική του “οικονομικού πατριωτισμού” πρέπει να επισημάνουμε ότι λίγοι διαφωνούν πια στην Αμερική.
Στην εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ η εκλογή Μπάιντεν φαίνεται πως θα φέρει διαφορετική από την ισχύουσα πολιτική. Ζητήματα όπως το υγειονομικό πρόγραμμα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των μειονοτήτων, σαφώς μπαίνουν σε μια πιο προοδευτική τροχιά.
Στα διεθνή θέματα η ανακοίνωση ότι οι ΗΠΑ επανέρχονται στη Συνθήκη του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, είναι ελπιδοφόρο μήνυμα, όπως και η καλύτερη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Γενικά όμως μην έχουμε την ελπίδα ότι οι ΗΠΑ θα λύσουν με μαγικό τρόπο όλα τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί στην ευρύτερη περιοχή που μας αφορά.
Μια μικρή ιστορική αναδρομή θα μας πείσει για το εντελώς αντίθετο. Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και οι εμφύλιοι που ξέσπασαν στην γειτονιά μας με τα χιλιάδες θύματα, η διάλυση του Ιράκ, της Συρίας ( με τη δημιουργία και στήριξη του ισλαμιστικού φονταμενταλισμού), της Λιβύης κ.α.( που δημιούργησαν και το τεράστιο μεταναστευτικό κύμα που έπληξε κυρίως τη Χώρα μας), είναι μερικά από τα έργα της πρόσφατης Αμερικανικής περιφερειακής εξωτερικής πολιτικής.
Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί κανείς να επιχειρηματολογήσει υπέρ αυτής της απαθούς και ΄”ουδέτερης;” πολιτικής Τραμπ στην περιοχή, δια της οποίας γιγαντώθηκε η Τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, στο Αιγαίο και αλλού, όπου οι ισλαμιστές του πάλαι ποτέ ισλαμικού κράτους, αποτελούν τους βασικούς μαχητές στα περιφερειακά μέτωπα που συμμετέχει ( ή έχει ανοίξει) η Τουρκία ( Λιβύη, Ναγκόρνο Καραμπάχ).
Κατά συνέπεια η, θετική σαφέστατα, εκλογή Μπάιντεν, δεν πρέπει να μας δημιουργήσει υπερβολικές ελπίδες και υπέρμετρη αισιοδοξία ότι οι σχέσεις μας με την Τουρκία θα εξομαλυνθούν άμεσα.
Η χώρα μας θα πρέπει να εκμεταλλευτεί τη θέση ισχύος που κατέχει ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι είναι πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή και βήμα- βήμα με σοβαρότητα, σχέδιο και αποφασιστικότητα να επιλύει με διπλωματικό τρόπο και ισχυρές συμμαχίες τα προβλήματα με τους γείτονές της.