Του Γ. Λακόπουλου
Πρώτα λίγη ιστορία: Το 1971 όσοι είχαν σχέση με τη Γαλλική Αριστερά και Κεντροαριστερά είχαν το βλέμμα τους στραμμένο στο Επινέ -μια λαϊκή συνοικία στις βόρειες παρυφές του Παρισιού. Στο συνέδριο ανασύστασης του ευρύτερου προοδευτικού χώρου, με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Γραμματέας του αναδείχθηκε ο Φρανσουά Μιτεράν που υιοθέτησε τη στρατηγική του Κοινού Προγράμματος της Αριστεράς, – ήτοι Σοσιαλιστές και Κομμουνιστικό Κόμματος Γαλλίας – με τη Σοβιετική Ένωση στην ακμή της ακόμη.
Τρία χρόνια αργότερα ο Μιτεράν έχασε οριακά από τον Ζισκάρ Ντ’ Εστέν. Αλλά η κινητήρια δύναμη του Επινέ δεν εκτονώθηκε και οδήγησε στο θρίαμβο του 1981.
Στα καθ’ ημάς τώρα. Στην Ελλάδα δεν χρειάστηκε ένα αντίστοιχο συνέδριο για να συμπαραταχθεί η βάση Αριστεράς και Κεντροαριστεράς.
Συνέβη “εκ των πραγμάτων”, μια φορά το 1964 με την Ένωση Κέντρου – της οποίας τα ψηφοδέλτια στήριξε κατά περιοχή η ΕΔΑ. Και το 1981 με το ΠΑΣΟΚ, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου εξέφρασε πρωταγωνιστικά τον ίδιο χώρο, τον ένωσε και παραμέρισε την καραμανλική ΝΔ από την κυβέρνηση.
Έκτοτε η ώσμωση των εσωτερικών φορέων της Δημοκρατικής Παράταξης έγινε προβληματική.
Ο Γ. Παπανδρέου, αλλοίωσε τις ιδεολογικές παραμέτρους του ΠΑΣΟΚ και το απομάκρυνε από την Αριστερά. Στη συνέχεια ο Β. Βενιζέλος και η Φώφη Γεννηματά το έστρεψαν μετωπικά εναντίον της- καταλύοντας και την παραδοσιακή συνεργασία στους μαζικούς χώρους, την Αυτοδιοίκηση και τον συνδικαλισμό.
Μετά την αποκαθήλωση το ΠΑΣΟΚ από τη θέση του ενός από τους δυο κυρίαρχους πόλους του πολιτικού συστήματος έγινε πολλές φορές λόγος για ένα ελληνικό Επινέ, όπως το εννοούσε ο καθένας.
Οι πιο διορατικοί πάντως αναζητούσαν διαδικασία που θα αμβλύνει τις διαφορές ανάμεσα στις δυνάμεις που αντιτίθεται στη Δεξιά.
Παρά την αποσύνθεση του ΠΑΣΟΚ, λόγω της πολιτικής που ακολούθησαν οι μετά τον Σημίτη ηγεσίες του, κάποια στελέχη του συντήρησαν αυτή τη συζήτηση.
Μέχρι τις ημέρες της Γεννηματά, παρότι η ίδια δεν γοητεύτηκε ποτέ από την ιδέα για μια διαδικασία ευρύτερων συγκλίσεων αντιλαμβανόμενη ότι την εξαιρούσε από τη διεκδίκηση της ηγεσίας- και περιορίσθηκε στο ΚΙΝΑΛ.
Η συζήτηση μετατοπίστηκε όταν πήρε τα πάνω του ο Αλέξης Τσίπρας – αλλά αφού έκλεισε τον κυβερνητικό κύκλο του με την ήττα του 2019.- και την “εκκαθάριση” του 2015.
Ωστόσο το κόμμα της Κουμουνδούρου δεν άντεχε μια τόσο βαθιά μετεξέλιξη που θα έδινε επανεκκίνηση στο τρένο, αλλά χωρίς τις αποσκευές μιας Αριστεράς που τρέφεται περισσότερο από το “ηρωικό” παρελθόν, παρά από το απαιτητικό μέλλον.
Η πρόσκληση του Αλέξη Τσίπρα
Στην αξιωματική αντιπολίτευση σήμερα δεν μπορεί να μιλάει κανείς για Επινέ. Με την έννοια της συνολικής επανίδρυσης ενός ενιαίου φορέα Αριστεράς -Κεντροαριστεράς. Παρότι επί της ουσίας αυτό έπρεπε να είναι η εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Μπορεί όμως να γίνει μια συζήτηση για το πνεύμα του Επινέ. Ως φόντο στην πρόσκληση του Αλέξη Τσίπρα προς ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ και ΜέΡΑ25 να συνεννοηθούν μπροστά στην τραγωδία που διαμορφώνουν οι κυβερνητικοί χειρισμοί στην πανδημία. Επεκτεινόμενη στα παραδοσιακά μέτωπα των εξωτερικών σχέσεων, της οικονομίας και της κοινωνικής πολιτικής.
Οι συναντήσεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ με τις ηγεσίες αυτών των κομμάτων έχουν ένα πλεονέκτημα, που σπανίως προβάλλεται στο δημόσιο διάλογο: η Δημοκρατική Παράταξη ιστορικά πλειοψηφεί έναντι της Δεξιάς.
Αυτό συνεχίζεται. Με βάση τις εκλογές του 2019 αθροιστικά οι επιδόσεις των τεσσάρων κομμάτων πλησιάζουν το 50% και μαζί με την εκτός Βουλής Αριστερά το υπερβαίνουν.
Οι συσχετισμοί για προοδευτική κυβέρνηση
Μετά από πολλά χρόνια η διασπασμένη Δημοκρατική Παράταξη είναι σε θέση να αμφισβητήσει με την συμπόρευσή της την κυριαρχία της Δεξιάς, όπως έγινε το 1964 και το 1981.
Το πραγματικό ζητούμενο στις επαφές Τσίπρα με τις άλλες ηγεσίες, δεν είναι αυτό που προβάλλεται: “Μίνιμουμ” συναίνεση για την πανδημία”.
Θα έχει αξία αν εξελιχθεί στις νέες συνθήκες σε συναίνεση για εκλογική νίκη που θα διαμορφώσει τους συσχετισμούς για προοδευτική κυβέρνηση.
Οι ηγεσίες δεν έχουν παρά να ανοίξουν τον δρόμο για ένα οιονεί ελληνικό Επινέ- μισό αιώνα από τότε που οι Γάλλοι προοδευτικοί ηγέτες θεμελίωσαν την κυριαρχία τους και σαράντα χρόνια από το επίτευγμα του Ανδρέα Παπανδρέου.
Την εσωτερική κατανομή δυνάμεων και ρόλων θα την αποφασίσουν οι πολίτες στις κάλπες.
