Του Νίκου Λακόπουλου
«Αυτός ο χάρτης δείχνει πολύ καθαρά, πολλά πράγματα. Εδώ γράφεται η ιστορία. Εδώ είναι η Κρήτη… Και τα σύνορά μας (εδώ επειδή είναι κόκκινο δεν φαίνεται καθαρά), εδώ, όπως βλέπετε, υπάρχει ένα μπλοκ και αυτό το μπλοκ είναι το σημείο, όπου ενωνόμαστε με τη Λιβύη”.
Ο Ερντογάν έχει ήδη αναγγείλει πως “μέχρι εδώ (ανοιχτά της Κρήτης), ως Τουρκία θα κάνουμε άνετα τις γεωτρήσεις μας. Νότια θα κάνει και η Λιβύη τις δικές της γεωτρήσεις.
Εκτός αυτού, κοιτάξτε. Τα σημεία H-G-F-E-D-C-B-A, η γραμμή που βλέπετε είναι τα όρια. Πριν δεν υπήρχαν δικά μας όρια. Αλλά τώρα όλη αυτή η υφαλοκρηπίδα πάνω από αυτή τη γραμμή ανήκει στην Τουρκία».
Η κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας είναι τραγελαφική κι όπως εξήγησε γελώντας ο Σουλτάνος “τα χέρια της Ελλάδας δέθηκαν από τη συμφωνία με τη Λιβύη κι αυτό την τρέλανε»”.
«Η Ελλάδα, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η ε/κ Διοίκηση της Νότιας Κύπρου δεν μπορούν να κάνουν κανένα βήμα χωρίς τη δική μας έγκριση».
Ο Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε κοινές έρευνες με τη Λιβύη και ότι η Τουρκία θα αγοράσει άλλο ένα γεωτρύπανο, ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να στείλει στρατό στη Λιβύη, “σε περίπτωση που το ζητήσει η κυβέρνηση της Τρίπολης”.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας στο μεταξύ δήλωσε πως “κανείς δεν μπορεί να κάνει εργασίες στην ‘’υφαλοκρηπίδα μας’’ χωρίς την άδειά μας. Αν μπουν στην υφαλοκρηπίδα μας θα τους εμποδίσουμε» απείλησε και πρόσθεσε με νόημα: “Η Τουρκία είναι έτοιμη να διαπραγματευθεί με την Ελλάδα. «Μπορούμε να καθίσουμε γύρω από ένα τραπέζι και να συζητήσουμε. Δεν είμαστε υπέρ των εντάσεων”!
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, μάλλον αιφνιδιασμένη, αντέδρασε με δυο επιστολές στον ΟΗΕ και την απέλαση του Λίβυου πρέσβη- μάλλον γιατί δεν μπορούσε να απελάσει τον …Τούρκο.
Προς στιγμήν θα διέκοπτε τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, αλλά επικράτησαν άλλες σκέψεις. Η προσπάθεια να τα ρίξει τον Αλέξη Τσίπρα κατέρρευσε αφού η αξιωματική αντιπολίτευση του παρέχει “αρραγές εθνικό μέτωπο” -ζητώντας όμως να πιέσει για να επιβληθούν στην Τουρκία κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Λονδίνο συνάντησε έναν Ερντογάν με χαμόγελο να τον ρωτάει τι κάνει ο …Κώστας Μπακογιάννης -που ήταν συμφοιτητής του γιου του. Είναι φανερό πως οι Τούρκοι γελάνε μαζί μας, αλλά εμείς -όπως πάντα πλην της εποχής Ανδρέα Παπανδρέου είμαστε αποφασιστικοί και “ψύχραιμοι”.
Όπως θα είμαστε όταν καταφτάσουν τα τουρκικά πλοία για να κάνουν έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα -άλλη μια επιστολή είναι βέβαιη και ο Ερντογάν θα υποστεί άλλη μια “διπλωματική ήττα”.
Η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν που… “κατέγραψε τις διαφωνίες που υπάρχουν” οδήγησε λίγες ώρες μετά τον Ερντογάν να ανακοινώσει πως αρχίζει έρευνες.
Μοιάζει λίγο παράλογο, αλλά έτσι είναι όταν σε κυνηγάει κάποιος με μαχαίρι και συ προσπαθείς να κρατήσεις “ανοιχτούς δίαυλους επικοινωνίας”.
Το “αρραγές εθνικό μέτωπο” είναι δεδομένο, αλλά εξωτερική πολιτική δεν υπάρχει παρά μόνο για εσωτερική κατανάλωση κι αυτό το έχουν αντιληφθεί οι Τούρκοι οι οποίοι μετατρέπουν τους στόχους τους σε τετελεσμένα γεγονότα. H Τουρκία ενεργεί και η Ελλάδα ακολουθεί -με δηλώσεις.
Διόλου τυχαία τα Ίμια προέκυψαν σε μια αλλαγή κυβέρνησης μετά την ασθένεια του Ανδρέα Παπανδρέου -ο οποίος μάλλον δεν είχε τόση πολλή “αποφασιστικότητα και ψυχραιμία”. Αυτή τη φορά η Τουρκία το πάει πιο μακρυά καθώς αντιλαμβάνεται πως στην Ελλάδα υπάρχει μια κυβέρνηση που δεν ξέρει καν τι της γίνεται και υποτάσσει τα εθνικά συμφέροντα -όπως έδειξε με τη Συμφωνία των Πρεσπών- στα κομματικά της οφέλη.
Από το Βυθίσατε το Χόρα ως την κρίση των Ιμίων ο Ανδρέας Παπανδρέου μιλούσε -έστω και μπλοφάροντας- για ένα πλοίο πριν έρθει. Αυτή τη στιγμή ένα τουρκικό πλοίο πλέει ήδη επί της κυπριακής υφαλοκρηπίδας και ένα άλλο ανακοινώθηκε πως θα αρχίσει έρευνες ανατολικά της Κρήτης.
Η Ελλάδα επιχειρεί να μετατρέψει το πρόβλημα σε πρόβλημα των συμμάχων της και όσων παίρνουν “ίσες αποστάσεις” ή μιλούν πεντακάθαρα για “συμφωνίες εξίσου επωφελείς για τα εμπλεκόμενα μέρη» που σημαίνει αυτό που έχει δρομολογηθεί ήδη: συνεκμετάλλευση του Αιγαίου κι όχι μόνο.
Με ένα άρθρο του στην Καθημερινή ο πρωθυπουργός των Ιμίων εξήγησε γιατί το περίφημο σύνθημα “Δώδεκα μίλια στο Αιγαίο” ποτέ δεν υλοποιήθηκε.
“Η δυνατή επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια θα καταστήσει σημαντικά τμήματα του Αιγαίου και νομικά ελληνική θάλασσα. Η ναυσιπλοΐα θα παραμείνει ελεύθερη αλλά ξένα πλοία, π.χ. τουρκικά ή άλλα που ανήκουν στις χώρες του Ευξείνου Πόντου (Ρωσία, Ρουμανία κ.λπ.), θα οφείλουν πλέον να υπακούουν στις οδηγίες των ελληνικών αρχών. Κατά της επέκτασης θα διαμαρτυρηθούν όχι μόνο η Τουρκία αλλά και η Ρωσία και οι άλλες χώρες του Ευξείνου Πόντου”.
Η Ελλάδα όχι μόνο δεν προχωρά στην ανακήρυξη της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, αλλά δεν έχει καταθέσει τις συντεταγμένες για τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στον ΟΗΕ. Η τελευταία προσπάθεια να μην …πρωτοκολληθεί η συμφωνία -αν και ο ΟΗΕ οφείλει να την πρωτοκολλήσει- δείχνει πως όχι μόνο δεν υπάρχει πολιτική βάθους, αλλά ούτε καν ένα σχέδιο τακτικής απέναντι στην Τουρκία.
“Οι Τούρκοι μας έκλεψαν ένα μεγάλο κομμάτι της ΑΟΖ μας και εμείς φωνάζουμε ότι μας κλέβουν την υφαλοκρηπίδα μας!” φωνάζει ο καθηγητής Θεόδωρος Καρυώτης, ο “πατέρας” της ελληνικής ΑΟΖ. ” Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν 139 παράκτια κράτη που έχουν ανακηρύξει ΑΟΖ και δεν βρέθηκε ούτε ένα άλλο κράτος να τους κηρύξει τον πόλεμο”.
Είναι επιτακτική ανάγκη να γίνει άμεσα η ανακήρυξη ΑΟΖ με προεδρικό διάταγμα, όπως έκαναν οι Αμερικανοί το 1983, χωρίς να περιμένουμε την έγκριση του Αμερικανού πρέσβη. Έτσι, μη παραξενευτείτε όταν ο Ερντογάν υποστηρίξει ότι η Τουρκία έχει θαλάσσια σύνορα με την Ιταλία”.
Η ελληνική υφαλοκρηπίδα εκτείνεται μέχρι την υφαλοκρηπίδα της Κύπρου, αλλά η Τουρκία πλέον δεν διεκδικεί απλώς ένα τμήμα, αλλά όπως φαίνεται το καταλαμβάνει αμφισβητώντας ότι η Κρήτη, όπως και τα Δωδεκάνησα έχουν υφαλοκρηπίδα.
Η Ελλάδα πλέον συζητά αν τα νησιά της έχουν υφαλοκρηπίδα και η Τουρκία είναι έτοιμη για …διάλογο. Πολλοί -όπως ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης μιλάνε με μισόλογα πως “ο κίνδυνος επεισοδίων με αρνητικές επιπτώσεις θα είναι υπαρκτός, εάν δεν προσπαθήσουμε να βρούμε λύσεις, όχι πάντα ευχάριστες ίσως, αλλά που κατοχυρώνουν την ειρήνη στην περιοχή”.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και αρχιτέκτονας της Συμφωνίας των Πρεσπών Νίκος Κοτζιάς με ένα άρθρο του επίσης στην Καθημερινή θέτει το ερώτημα γιατί οι ελληνικές κυβερνήσεις για δεκαετίες δεν προχώρησαν σε χάραξη ζωνών και “γιατί μετά την παραίτησή μου από το ΥΠΕΞ η προηγούμενη κυβέρνηση έκανε πίσω από τα ήδη προετοιμασμένα και συμφωνηθέντα;”.
Ίσως γιατί στην Ελλάδα κυριαρχεί στην πολιτική η φοβική εξωτερική πολιτική, πολιτική χωρίς όραμα, περιορισμένη σε τακτικισμούς απαντάει ο ίδιος. Από τα Τρίκαλα ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε πάντως την δική του απάντηση στο ερώτημα γιατί δεν προχώρησε η ανακήρυξη ΑΟΖ σημειώνοντας ότι “θα πρέπει να είναι κατόπιν συμφωνίας με το γειτονικό κράτος”:
«Μπορεί να προχωρήσει μία χώρα και μόνη της, ωστόσο ο μονομερής ορισμός της ΑΟΖ είναι δίκοπο μαχαίρι και μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικά αποτελέσματα. Η ελληνική εξωτερική πολιτική είναι προσανατολισμένη στις συναινετικές λύσεις. Γι’ αυτό και από τη δική μου κυβέρνηση ξεκινήσαμε τις διερευνητικές συνομιλίες για την αντιμετώπιση της διαφοράς για την υφαλοκρηπίδα».
Όπως φαίνεται -καθώς ο Ερντογάν δεν κρύβει τα γέλια του- η Ελλάδα οδηγείται σε τετελεσμένα και το ερώτημα είναι αν η “μη ευχάριστη” λύση θα δοθεί πριν ή μετά από ένα θερμό επεισόδιο. Κατά τα άλλα η εξωτερική πολιτική έχει αφεθεί στους συμμάχους, τον στρατηγό Χαφτάρ και τις εταιρείες κι αν ο μη γένοιτο κάτι πολύ κακό συμβεί μια επιστολή διαμαρτυρίας η κυβέρνηση θα την στείλει οπωσδήποτε.
Η Ελλάδα είναι πράγματι όπως έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου κυριολεκτικά ένα “ξέφραγο αμπέλι” κι όπως φαίνεται μια εθνική καταστροφή πλησιάζει καθώς η Τουρκία σε κάθε περίπτωση θα είναι κερδισμένη.
Το μόνο που διαπραγματεύεται -για να μην έχουμε πόλεμο- είναι το κομμάτι του αμπελιού που θα πάρει σε μια “δίκαιη” μοιρασιά όπου ο ένας συμβαλλόμενος είναι πιο ισχυρός κι άλλος ανίσχυρος και φοβισμένος.
Mάλλον το “αρραγές εθνικό μέτωπο” δεν φτάνει, αλλά χρειάζεται και μια αρραγής εθνική πολιτική με αίσθηση της εθνικής αδυναμίας, αλλά χωρίς το σύνδρομο της αποικίας -που διαπερνά την εξωτερική πολιτική από τα Ίμια και μετά όταν έγινε σαφές στους απέναντι πως λείπει ο Ανδρέας από το Αιγαίο.
Διόλου τυχαίο, όπως στα χρόνια του Βυζαντίου, ο αντίπαλος επιτίθεται όταν διαπιστώνει πολιτική και οικονομική κρίση και έλλειψη ηγεσίας. Κι όπως άλλοτε -αφού η ανασύσταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας που φαντασιώνεται ο Σουλτάνος περνάει όπως τώρα από μια επίθεση στην Ευρώπη.
Μένει να δούμε αν η Ευρώπη θα δει τον κίνδυνο και θα αντιδράσει έγκαιρα και δραστικά γιατί τα ψωροπερήφανα Μολών Λαβέ των “Καμμένων” μάλλον προκαλούν γέλια στον Ερντογάν που ακόμα κι αν υποχωρήσει δεν έχει να χάσει τίποτε.
