Η χαμένη τιμή της Ευρώπης στην Τουρκία του Ερντογάν

Του Μιχάλη Ψύλου

Να μια θαυμάσια ευκαιρία για την  Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον Σαρλ  Μισέλ που μεταβαίνουν  αύριο στην Αγκυρα για να συναντήσουν τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: Η Πρόεδρος της Κομισιόν και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα μπορούσαν να ζητήσουν από τον Ερντογάν να επισκεφθούν στις … φυλακές τον βουλευτή του φιλο-Κουρδικού HDP Ομέρ  Φαρούκ Γκεργκερλίογλου . Πρόκειται για τον βουλευτή του HDP που έχει καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης δυόμισι ετών και στερήθηκε της βουλευτικής του ιδιότητας πριν δύο εβδομάδες για ένα tweet που είχε κάνει το 2016 υπέρ της ειρήνης με τους Κούρδους!

Ο Γκεργκερλίογλου είχε αρνηθεί να μεταβεί εκουσίως στις φυλακές και έτσι το βράδυ της περασμένης Παρασκευής η αστυνομία τον συνέλαβε στο  σπίτι του. «Δεν τον άφησαν να φορέσει ούτε τα παπούτσια του» κατήγγειλε ο γιός του βουλευτή. Στο βίντεο που κυκλοφόρησε στα κοινωνικά δίκτυα φαίνονται οι αστυνομικοί να σπρώχνουν και να απομακρύνουν τον βουλευτή. Δεν τον άφησαν φυσικά να κάνει δήλωση στην κάμερα αλλά του επέτρεψαν να κάνει την προσευχή του. «Αυτή είναι η δεύτερη πράξη της ντροπής στο κοινοβούλιο» πρόλαβε να πει ο Γκεργκερλίογλου στους αστυνομικούς καθώς τον έσπρωχναν έξω από το διαμέρισμά του.

Η βίαιη σύλληψη προκάλεσε οξείς πόνους στον θώρακα και στο στήθος στον βουλευτή  γεγονός που ανάγκασε τους αστυνομικούς να κάνουν μια …προσωρινή στάση σε νοσοκομείο της Αγκυρας για να υποβληθεί ο Γκεργκερλίογλου σε αγγειογραφία. Και φυσικά μετά « η μεταφορά του κατάδικου στη φυλακή» όπως ανακοίνωσε η εισαγγελία στην Αγκυρα.  «Οι πραξικοπηματίες δουλεύουν» ανακοίνωσε το HDP. «Ο βουλευτής Ομέρ Φαρούκ Γκεργκερλίογλου η βουλευτική ιδιότητα του οποίου αφαιρέθηκε  παράνομα αντίθετα με τη βούληση του λαού φυλακίστηκε. Δεν μπορούν όμως να βάλουν χειροπέδες στη βούληση του λαού.  Μπορείτε να μας συλλάβετε αλλά δεν θα παραδοθούμε. Ο Γκεργκερλίογλου είναι βουλευτής  αυτού του λαού!» αναφέρεται στην ανακοίνωση του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος στην Τουρκία  με έξι εκατομμύρια ψήφους και 55 βουλευτές-μέχρι στιγμής. Το HDP προσπαθεί εναγωνίως να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη για την τραγωδία  του αυταρχισμού που εκτυλίσσεται στην Τουρκία.

Οι αντίπαλοι στον «γύψο»

Η ανακοίνωση του HDP έφτασε και στην έδρα της Κομισιόν στις Βρυξέλλες. Ισως βέβαια  λόγω της αργίας για το Πάσχα των Καθολικών η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Σαρλ Μισέλ μπορεί να μην την είδαν.  Θα  πρέπει να ενημερώθηκαν όμως σήμερα και σίγουρα πριν μπουν αύριο στο αεροπλάνο για την Αγκυρα. Οι απλοί Ευρωπαίοι πολίτες που αγωνιούν για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία ελπίζουν ότι οι δύο ηγέτες της ΕΕ έστω και την τελευταία στιγμή θα προβούν σε μια κίνηση συμβολική έστω. Αν όχι για να αποκαταστήσουν την χαμένη παντελώς τιμή της πολιτισμένης Ευρώπης στο θέμα της Τουρκίας να το κάνουν φιλανθρωπικά για χάρη της Ανάστασης του Θεανθρώπου βρε αδελφέ. Γιατί μπορεί να είναι μουσουλμάνος ο Γκεργκερλίογλου αλλά ο Θεός είναι για όλους!  Γι` αυτό και κάποιοι αθεράπευτα «άρρωστοι» με τις ιδέες του Διαφωτισμού και του Ευρωπαϊκού Ιδέωδους  σκέφτηκαν να προτείνουν την επίσκεψη στις τουρκικές φυλακές. Όχι μόνο για τον Γκεργκερλίογλου αλλά και τους χιλιάδες άλλους πολιτικούς κρατούμενους του Ερντογάν. Μήπως και γίνει το «θαύμα»και ειπωθεί δημοσίως κάποια λέξη για την ωμή καταπάτηση των ελευθεριών στην Τουρκία από το καθεστώς Ερντογάν . `Η να καταγγελθεί δημοσίως η προσπάθεια να τεθεί εκτός νόμου το HDP ή η απόσυρση της Αγκυρας από την ευρωπαϊκή Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για τα Δικαιώματα των Γυναικών. Οχι σε κλειστές αίθουσεςαλλά μπροστά στις κάμερες…

Από τον Μάρτιο του 2019 όταν το HDP κέρδισε 65 δήμους στις τοπικές εκλογές τουλάχιστον 51 δήμαρχοι -οπαδοί του κόμματος απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους με διάφορες σαθρές κατηγορίες και αντικαταστάθηκαν από διορισμένους κομματικούς φίλους της κυβέρνησης. Οι περισσότεροι από αυτούς αντιμετωπίζουν κατηγορίες για … τρομοκρατία και πολλοί συνελήφθησαν. Οι δύο πρώην συμπρόεδροι του κόμματος- ο  Σελαχατίν Ντεμιρτάς και η Φιγκέν Γιουκσεκντάγκ βρίσκονται στη φυλακή από το Νοέμβριο του 2016. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατήγγειλε ότι η φυλάκιση του Ντεμιρτάς έχει « πολιτικά κίνητρα » και αξίωσε την άμεση απελευθέρωσή του. Αλλά η τουρκική δικαιοσύνη  αρνήθηκε να συμμορφωθεί με την απόφαση του ΕΔΑΔ. Στις Βρυξέλλες όμως φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Μόνο κάποιοι ψίθυροι. Για τα μάτια του κόσμου. Γιατί δυστυχώς για την ΕΕ και κυρίως την κυρίαρχη δύναμη -τη Γερμανία-προέχουν τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα στην Τουρκία. Παρά το γεγονός ότι «ο Ερντογάν βρίσκεται μεταξύ πανικού και πολιτικών ελιγμών» όπως γράφει η εφημερίδα Weser Kurier της Βρέμης. «Τη στιγμή που μεγάλο μέρος του κόσμου ασχολείται με την καταπολέμηση της πανδημίας ο Τούρκος πρόεδρος βάζει  στο…γύψο τους πολιτικούς του αντιπάλους στη χώρα του»

Οι δύο «μάγοι» με τα δώρα στον Ερντογάν

Αν και δεν είναι Χριστούγεννα αλλά Τρίτη του Πάσχα των Καθολικών αύριο η φον ντερ Λάιεν και ο Μισέλ  πηγαίνουν  δυστυχώς ως δύο …Μάγοι δώρα στον Ερντογάν. Στόχος της επίσκεψης είναι «να δελεάσουν τον  Ερντογάν με μια νέα προσφορά» γράφει στην ιστοσελίδα του το γερμανικό δίκτυο “n-tv”. Σαν ιδιοκτήτες …σούπερ μάρκετ με άλλα λόγια. Εξηγεί το γερμανικό δίκτυο: «Για πρώτη φορά μετά από έναν χρόνο θα πραγματοποιηθεί  μια άμεση συνάντηση μεταξύ ηγετών της ΕΕ και του Τούρκου προέδρου Ερντογάν . Στις αποσκευές τους οι δύο ηγέτες  έχουν μια ολοκληρωμένη προσφορά για την επανεκκίνηση της σχέσης με τον δύσκολο εταίρο που είναι απαραίτητος για την ΕΕ στη μεταναστευτική πολιτική».

Ποια είναι τα δώρα της ΕΕ ;  Επέκταση της τελωνειακής ένωσης στον τομέα του εμπορίου και  εκσυγχρονισμός της προσφυγικής συμφωνίας του 2016.

«Υπάρχει μια νέα προσφορά για επέκταση της εμπορικής συμφωνίας αλλά και τη χορήγηση κι άλλων δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίθαλψη των 37 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων» γράφει το n-tv. 

Η ΕΕ είχε υποσχεθεί στον Ερντογάν  έξι δισεκατομμύρια ευρώ στην προσφυγική συμφωνία του 2016. Σύμφωνα με την Επιτροπή της ΕΕ έως τώρα έχουν καταβληθεί 41 δισεκατομμύρια ευρώ και τα υπόλοιπα κονδύλια έχουν ήδη προγραμματιστεί.  «Οι ηγέτες της ΕΕ είναι έτοιμοι να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση…Αλλωστε  η σύνοδος κορυφής της ΕΕ στα τέλη Μαρτίου έδωσε μια θετική εκτίμηση για το γεγονός ότι η Άγκυρα είναι τώρα έτοιμη για συνομιλίες στη διαμάχη για το φυσικό αέριο καθώς και στη σύγκρουση για τη διχοτομημένη Κύπρο» τονίζει χαρακτηριστικά το γερμανικό δίκτυο.

Για να είμαστε βέβαια δίκαιοι στην τελική  δήλωση της συνόδου κορυφής οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων επέκριναν την προσπάθεια να τεθεί εκτός νόμου το φιλο-κουρδικό HDP αλλά και την απόσυρση από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την προστασία των γυναικών από τη βία. Ωστόσο οι δύο αυτές απαράδεκτες για τα ευρωπαϊκά δεδομένα κινήσεις της Αγκυρας  δεν κατονομάστηκαν ρητά ως προϋποθέσεις για τη νέα προσέγγιση ΕΕ-Τουρκίας.

«Ο Ερντογάν ληστεύει το μέλλον της χώρας του»

«Η ΕΕ εκφράζει τη λύπη της για την καταστολή στην Τουρκία αλλά προωθεί  θετικά κίνητρα όπως η επέκταση της τελωνειακής ένωσης. Είναι αυτός ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης της Άγκυρας;» Το ερώτημα θέτει η γερμανική εφημερίδα Die Zeit στον πρώην πρεσβευτή της Γερμανίας στην  Τουρκία Μάρτιν Έρντμαν. Καταπέλτης η  απάντηση του 66χρονου Γερμανού διπλωμάτη που ήταν πρεσβευτής στην Αγκυρα από το 2015 ως το 2020:« Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι μέσω των κυρώσεων πολύ στοχευμένων κυρώσεων εναντίον των φορέων του καθεστώτος να υπερασπιστούμε τις αξίες μας ενάντια στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και να πούμε στην Αγκυρα: Αυτές είναι οι δημοκρατικές ράγες για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσα από τις  οποίες βλέπουμε τη σχέση μας. Και αν εσείς η τουρκική κυβέρνηση δεν σέβεστε αυτές τις ράγες  τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για business as usual. Ο αυτοσεβασμός της ΕΕ απαιτεί να διασφαλιστεί η τήρηση αυτών των παραμέτρων. Και εάν αυτό δεν συμβαίνει τότε πρέπει να τιμωρηθούν οι  υπεύθυνοι» λέει ο Γερμανός διπλωμάτης. Και προσθέτει χωρίς δισταγμό: «Το μέλλον της Τουρκίας ληστεύεται από την αυταρχική πολιτική  του προέδρου της χώρας και  αρχηγού του κόμματος του AKP Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Υπάρχουν όλο και λιγότερες ελευθερίες σε πολλούς τομείς στην πραγματικότητα  δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου ελευθερίες. Εχουμε να κάνουμε με μια συνταγματική μοναρχία…Για πολύ καιρό είχα την άποψη ότι είναι σωστό να περιμένουμε πριν την επιβολή κυρώσεων  γιατί μπορεί να έχουν ανεπιθύμητες παρενέργειες. Ωστόσο οι εξελίξεις στην Τουρκία δείχνουν ότι η χώρα έχει απομακρυνθεί τόσο πολύ από τα κριτήρια της Κοπεγχάγης τους τελευταίους δώδεκα μήνες ώστε δεν μπορούμε πλέον να τα αγνοήσουμε γιατί αποτελούν βάση για όλες τις υποψήφιες χώρες προς ένταξη στην ΕΕ. Κατά την άποψή μου τα κριτήρια της Κοπεγχάγης δεν είναι … στολίδια που κρεμάμε  στο χριστουγεννιάτικο δέντρο και στη συνέχεια τα βγάζουμε. Τα κριτήρια ένταξης πρέπει να τηρούνται. Και αν δεν συμβαίνει αυτό πρέπει να υπάρχουν συνέπειες» λέει ο πρώην πρεσβευτής της  Γερμανίας στην Αγκυρα.

Ο Γερμανός διπλωμάτης συνταξιούχος σήμερα  τονίζει ότι δεν είναι υπέρ  της διακοπής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία καθώς βλέπει ότι έχει ανοίξει πλέον ο δρόμος για την μετά Ερντογάν πορεία της χώρας. «Πρέπει να κοιτάξουμε την επόμενη μέρα – την ημέρα που το σύστημα Ερντογάν δεν θα μπορεί να ανασάνει πολιτικά. Όλα τα σημάδια δείχνουν ότι η διατήρηση της εξουσίας εξαντλείται αργά αλλά σταθερά . Η λαϊκή υποστήριξη και η στήριξη των ψηφοφόρων εξασθενεί όλο και περισσότερο. Πιστεύω ότι αυτόν τον παράγοντα τον παραβλέπουν κάποιοι  και πιθανά πιστεύουν ότι το σύστημα Ερντογάν θα είναι στην εξουσία για πολλά ακόμη χρόνια. Υπάρχουν τόσα πολλά σημάδια της διάβρωσης του συστήματος Ερντογάν: ίδρυση νέων κομμάτων από πρώην συνεργάτες του δυσαρέσκεια στον πληθυσμό και δημοσκοπική κατάρρευση”…

Ο Μάρτιν Ερντμαν τονίζει ότι “πρέπει να χτίσουμε μια γέφυρα για το μέλλον. Πώς θα το κάνουμε αυτό; Με το να μην βλέπουμε μονόπλευρα το κυβερνητικό τραπέζι στην Αγκυρα αλλά να προσεγγίσουμε την αντιπολίτευση πολύ περισσότερο να δημιουργήσουμε επαφές με την αντιπολίτευση μια σχέση εμπιστοσύνης ανθρώπινα δίκτυα με την αντιπολίτευση και την κοινωνία των πολιτών – έτσι ώστε την επόμενη μέρα να προχωρήσουμε στο μέλλον με νέα ηγεσία».

«Πέφτει από τη σέλα της εξουσίας»

Ο Τούρκος πρόεδρος «κάνει επίδειξη δύναμης αλλά  δεν είναι κάθεται τόσο σταθερά στη …σέλα όσο φαίνεται» τονίζει η Waser Kurier. «Παρά τις πολυάριθμες εξουσίες του τις οποίες συγκέντρωσε μεταξύ άλλων εισάγοντας ένα προεδρικό σύστημα πριν από τρία χρόνια εξαρτάται από την υποστήριξη του υπερεθνικιστικού MHP του Ντεβλέτ Μπαχτσελί στη βουλή. Αλλά ακόμη και με αυτόν τον εταίρο  σύμφωνα με τις τρέχουσες έρευνες δεν θα έχει την απόλυτη πλειοψηφία. Οι επόμενες εκλογές δεν έχουν προγραμματιστεί έως το 2023 αλλά υπάρχουν εικασίες ότι ενδέχεται να προκηρυχθούν πρόωρα» εκτιμά η εφημερίδα της Βρέμης. Όπως λέει ο Γκίντερ Ζέφερτ επικεφαλής του Κέντρου Εφαρμοσμένων Τουρκικών Σπουδών στο Βερολίνο« ο Ερντογάν έχει ήδη χάσει τους ψηφοφόρους που δεν στηρίζουν το AKP. Το πρόβλημά του είναι τώρα να διατηρήσει τους ψηφοφόρους που εξακολουθούν να ορκίζονται σ` αυτόν».

Στο πλαίσιο αυτό ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί να αποδυναμώσει την αντιπολίτευση η οποία επί του παρόντος εξακολουθεί να συνεργάζεται. «Βάζει σκόπιμα… δυναμίτη κάτω από τις παραδοσιακές γραμμές της τουρκικής κοινωνίας αναφορικά με το κουρδικό ζήτημα και τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους» λέει ο Ζέφερτ.

Με την πολιτική του ο Ερντογάν θέλει επίσης να προκαλέσει αναταραχή στην αντιπολίτευση λέει ο Μουσταφά Γιενόρογλου ο οποίος ήταν στέλεχος  του ΑΚΡ εδώ και πολλά χρόνια και πρώην έμπιστος του Ερντογάν αλλά τώρα ακολουθεί το αντιπολιτευόμενο κόμμα Δημοκρατίας και Προόδου (DEVA) του πρώην υπουργού Εξωτερικών Αλί Μπαμπατζάν. «Ο Ερντογάν προσπαθεί να υποκινήσει έναν “πολιτικό πόλεμο” και να διχάσει την κοινωνία» σημειώνει ο Γιενέρογλου και προσθέτει: « Ο Τούρκος πρόεδρος  βρίσκεται πίσω από την κίνηση να τεθεί εκτός νόμου το HDP. Τίποτα δεν λειτουργεί χωρίς τη συγκατάθεσή του»…