Καταπέλτης η Κομισιόν για προστασία whistleblowers και διώξεις δημοσιογράφων στην Ελλάδα

Η Κομισιόν έχει προειδοποιήσει την ελληνική κυβέρνηση ότι πρέπει να εφαρμόσει άμεσα την κοινοτική οδηγία για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος, σημειώνει στην απάντηση της η Ευρωπαία Επίτροπος Βέρα Γιούροβα, μετά από ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Στέλιου Κούλογλου, σχετικά με την μη εφαρμογή της οδηγίας.

Στο σκέλος δε της ερώτησης Κούλογλου για τις διώξεις των δημοσιογράφων που ερεύνησαν το σκάνδαλο Novartis, η Επίτροπος τονίζει ότι «οι ερευνητές δημοσιογράφοι διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της διαφθοράς και του εξτρεμισμού». Προσθέτει επίσης ότι προετοιμάζει πρωτοβουλία για την προστασία των δημοσιογράφων από καταχρηστικές ποινικές διώξεις.

Υπενθυμίζεται ότι η προθεσμία για την υποχρεωτική ενσωμάτωσή της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο ήταν η 17η Δεκεμβρίου 2021 και η οποία παρήλθε άκαρπη. Στις 14/01/2022 ο Στέλιος Κούλογλου υπέβαλε σχετική ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην οποία της ζητούσε διευκρινίσεις για το τι προτίθεται να πράξει ως προς την μη ενσωμάτωση της οδηγίας. Μετά από μια εβδομάδα η αρμόδια Επίτροπος Βέρα Γιούροβα, όπως υπενθυμίζει και στην απάντησή της, απηύθυνε προειδοποιητική επιστολή στην ελληνική κυβέρνηση για την μη ενσωμάτωση της οδηγίας.

Στις 10 Μαρτίου, στο Υπουργικό Συμβούλιο όπου παρουσιάστηκε σχετικό σχέδιο νόμου από τον υπουργό Δικαιοσύνης, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο Μάκης Βορίδης και ο Θάνος Πλεύρης  διαμαρτυρήθηκαν έντονα καθώς όπως υποστήριζαν με την ενσωμάτωση θα δικαιώνονταν οι προστατευόμενοι μάρτυρες του σκανδάλου Novartis. Ο υπουργός Δικαιοσύνης, κατά τις ίδιες πληροφορίες, είπε ότι δέχεται πιέσεις από τις Βρυξέλλες για την ενσωμάτωση της οδηγίας και υποσχέθηκε δικλείδες ασφαλείας εάν αποδειχθεί ότι οι μάρτυρες είπαν ψέματα. Στη συζήτηση φέρεται να παρενέβη και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παναγιώτης Πικραμμένος, ο οποίος είπε ότι θα είναι ντροπή αν προχωρήσει αυτή η ρύθμιση. Έπειτα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε από τον υπουργό Δικαιοσύνης να αποσύρει προσωρινά τη διάταξη.

Αναλυτικά, η κυρία Γιούροβα στην απάντησή της στην ερώτηση του Στ. Κούλογλου υπογραμμίζει ότι «η οδηγία (ΕΕ) 2019/1937[1] σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο και να εφαρμοστεί από όλα τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή, ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει την αποτελεσματική επιβολή της οδηγίας».

Η Επίτροπος στην απάντησή της επισημαίνει ακόμη ότι «η Επιτροπή κάλεσε τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τα μέτρα προστασίας για τους δημοσιογράφους και άλλους επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης που ασχολούνται με θέματα που σχετίζονται με το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά» καθώς «το έργο τους ενέχει ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο φυσικών απειλών και επιθέσεων, γεγονός που, στις πιο τραγικές περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει σε δολοφονίες, όπως έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη».

Ακόμη η κα Γιούροβα εξήγησε πως η Επιτροπή προετοιμάζει πρωτοβουλία για την προστασία των δημοσιογράφων και των υπερασπιστών των δικαιωμάτων από καταχρηστικές αγωγές και θα προτείνει ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης με σκοπό τη διασφάλιση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ.

Σχολιάζοντας την απάντηση της Επιτρόπου, ο ευρωβουλευτής Στ. Κούλογλου δήλωσε: «Η απάντηση Γιούροβα τα λέει όλα. Ο αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης φέρεται να χαρακτήρισε την ενσωμάτωση της οδηγίας ντροπή. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι η στάση της είναι που ντροπιάζει την Ελλάδα».

Ολόκληρη η απάντηση της Επιτρόπου Γιούροβα:

Η οδηγία (ΕΕ) 2019/1937[2] σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο και να εφαρμοστεί από όλα τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή, ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει την αποτελεσματική επιβολή της οδηγίας. Στις 28 Ιανουαρίου 2022 η Επιτροπή απηύθυνε προειδοποιητική επιστολή[3] στην Ελλάδα λόγω μη κοινοποίησης των μέτρων που έλαβε η τελευταία για τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο έως τη λήξη της προθεσμίας της 17ης Δεκεμβρίου 2021.

Οι ερευνητές δημοσιογράφοι διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της διαφθοράς και του εξτρεμισμού[4]. Το έργο τους ενέχει ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο φυσικών απειλών και επιθέσεων, γεγονός που, στις πιο τραγικές περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει σε δολοφονίες, όπως έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη. Η Επιτροπή κάλεσε τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τα μέτρα προστασίας για τους δημοσιογράφους και άλλους επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης που ασχολούνται με θέματα που σχετίζονται με το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά. Η Επιτροπή προετοιμάζει πρωτοβουλία για την προστασία των δημοσιογράφων και των υπερασπιστών των δικαιωμάτων από καταχρηστικές αγωγές και θα προτείνει ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης με σκοπό τη διασφάλιση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ. Όσον αφορά την υπόθεση των ερευνητών δημοσιογράφων που αναφέρατε, η Επιτροπή παρακολουθεί τις εξελίξεις, αλλά επισημαίνει ότι η απονομή της δικαιοσύνης εναπόκειται στα κράτη μέλη.

Η Επιτροπή παρακολουθεί τις εξελίξεις όσον αφορά την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης για το κράτος δικαίου και των επακόλουθων ενεργειών. Η έκθεση του 2022 για το κράτος δικαίου θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις εξελίξεις που αφορούν την ελευθερία του Τύπου και την ασφάλεια των δημοσιογράφων. Όπως ανακοίνωσε η πρόεδρος της Επιτροπής στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης το 2021[5], οι εκθέσεις για το κράτος δικαίου θα περιλαμβάνουν συγκεκριμένες συστάσεις προς τα κράτη μέλη.

Ολόκληρη η ερώτηση του Στ. Κούλογλου:

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-000182/2022
προς την Επιτροπή

Άρθρο 138 του Κανονισμού

Stelios Kouloglou (The Left)

Θέμα:Mη εφαρμογή της οδηγίας για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος από την ελληνική κυβέρνηση και διώξεις κατά δημοσιογράφων
Στις 17 Δεκεμβρίου 2021 έληξε για την Ελλάδα η προθεσμία για τη μεταφορά της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1937 σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ.

Η αρμόδια νομοπαρασκευαστική επιτροπή δεν έχει ολοκληρώσει το έργο της, η δε δημόσια διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών και τα ενδιαφερόμενα μέρη δεν έχει σημειώσει πρόοδο. Ένας συνασπισμός οργανώσεων υπέρ της διαφάνειας και κατά της διαφθοράς έχει καταγγείλει την πλήρη έλλειψη συνεργασίας κατά την κατάρτιση του σχετικού πλαισίου, ενώ 48 βουλευτές της αντιπολίτευσης έχουν υποβάλει ερώτηση στο κοινοβούλιο. Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κωνσταντίνος Τσιάρας, δήλωσε ότι για τις εργασίες της συντακτικής επιτροπής είχε δοθεί παράταση, η οποία επίσης έχει λήξει.

Όπως κατέδειξε το σκάνδαλο διαφθοράς της Novartis, οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος όχι μόνο δεν προστατεύονται στην Ελλάδα αλλά έχουν δεχθεί δημόσιες επιθέσεις. Προσπάθειες να αποκαλυφθεί η ταυτότητά τους έγιναν ακόμη και από υπουργό της κυβέρνησης που αποτελεί αντικείμενο έρευνας για το σκάνδαλο. Δύο δημοσιογράφοι που διερεύνησαν την υπόθεση αντιμετωπίζουν ποινικές κατηγορίες ότι είναι μέλη εγκληματικής οργάνωσης!

Ερωτάται η Επιτροπή:

  1. Τι προτίθεται να πράξει για να διασφαλίσει την εφαρμογή της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1937 από την ελληνική κυβέρνηση;
  2. Πώς κρίνει τη δίωξη ερευνητών δημοσιογράφων;

 
[1] ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 17.
[2] ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 17.
[3] https://ec.europa.eu/atwork/applying-eu-law/infringements-proceedings/infringement_decisions/?typeOfSearch=false&active_only=0&noncom=0&r_dossier=INFR%282022%290061&decision_date_from=&decision_date_to=&title=&submit=SearchLink%20to%20be%20added&lang_code=el
[4] Σύσταση (ΕΕ) 2021/1534 της Επιτροπής, της 16ης Σεπτεμβρίου 2021, σχετικά με τη διασφάλιση της προστασίας, της ασφάλειας και της ενίσχυσης της θέσης των δημοσιογράφων και άλλων επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [C/2021/6650] (ΕΕ L 331 της 20.9.2021, σ. 8).
[5] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/SPEECH_21_4701

ΑΠΟ ΤΟ TVXS