Toυ Γ. Λακόπουλου
Για να είσαι ηγέτης πρέπει να είσαι ηγετικός. Κανείς δεν μπόρεσε ως τώρα να ισχυριστεί κάτι τέτοιο για τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Είναι ο πρόεδρος της ΝΔ, αλλά δεν είναι ο ηγέτης της παράταξης. Ένα το κρατούμενο.
Πάμε παρακάτω. Για να γίνεις Πρωθυπουργός πρέπει να είσαι πρωθυπουργήσιμος. Ο Κυριάκος το πάλεψε -επικοινωνιακά κυρίως -αλλά δεν του βγαίνει. «Δεν κάνει το παιδί» που έλεγε ο πατέρας του, για τον Γ. Παπανδρέου.
Για τους περισσότερους στη συντηρητική παράταξη ο σημερινός επικεφαλής της ΝΔ είτε δεν μπορεί να γίνει πρωθυπουργός, είτε αν γίνει θα είναι κακός πρωθυπουργός. Εκτός από αυτούς που δεν θέλουν να γίνει. Θυμούνται την περίπτωση του πατρός Μητσοτάκη, τον οποίο «αγωνίσθηκαν να κάνουν Πρωθυπουργό, αλλά απογοητεύθηκαν και του τράβηξαν το χαλί δια του Σαμαρά.
Μετά τον εναγκαλισμό των ακραίων του ΛΑΟΣ και την εθνικιστική στάση του Μητσοτάκη στο Μακεδονικό -με απεμπόληση της εθνικής γραμμής που είχε διαμορφώσει ο Καραμανλής -η τελευταία εμφάνιση του Κυριάκου στη Βουλή -με την οποία αξίωσε από βουλευτή να «περάσει έξω» και από τον πρόεδρο του σώματος «να κατεβεί κάτω» για να «επιβάλω εγώ την τάξη»- σοκάρισε τον πολιτικό κόσμο και προκάλεσε νέους προβληματισμούς για τη δημόσια παρουσία, τον χαρακτήρα και τις πραγματικές επιδιώξεις του.
«Ο Κυριάκος δεν τραβάει»
Οι σχεδιασμοί και το προφίλ του προέδρου της ΝΔ δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη σε παράγοντες που σχετίζονται παραδοσιακά με τη ΝΔ ή κινούνται ανέκαθεν στο παρασκήνιο για να έχουν λόγο στην πορεία της. Στις διαβουλεύσεις μεταξύ τους συμπίπτουν στην εκτίμηση ότι «δεν τραβάει». Δεν ενοποιεί το χώρο- αλλά αντίθετα μετακινείται όλο και πιο δεξιά– και με όλο και μεγαλύτερη βεβαιότητα προβλέπουν ότι από το βράδυ των εκλογών κιόλας θα πρέπει να αναζητηθεί νέα ηγεσία.
Οι ίδιοι παράγοντες της οικονομίας και των ΜΜΕ μετά την απόσυρση του του Κώστα Μητσοτάκη το 1993, είχαν στραφεί στον Κώστα Σημίτη και κατάφεραν να τον κάνουν πρωθυπουργό -με δέλεαρ τον «εκσυγχρονισμό». Αλλά η συνέχεια δεν ήταν αυτή που περίμεναν. Ο Κώστας Καραμανλής αρνήθηκε να συμμορφωθεί στις υποδείξεις τους και τους υπέδειξε ως «νταβατζήδες». Στράφηκαν στον τρίτο των Παπανδρέου, αλλά απογοητεύτηκαν με τις επιλογές και τις επιδόσεις του. Το ίδιο συνέβη στη συνέχεια με τον Αντώνη Σαμαρά.
Η αποτυχημένη απόπειρα να προσεταιριστούν τον Αλέξη Τσίπρα – δια της «γάτας Ιμαλαϊων»- προκάλεσε ρήγματα, αλλά και ανησυχία σ’ αυτούς τους κύκλους. Όταν ο σημερινός Πρωθυπουργός άντεξε και εμβληματικά πρόσωπα της διαπλοκής κατεδαφίσθηκαν, επένδυσαν στον Κυριάκο Μητσοτάκη -που επέβαλαν κυρίως δυο εκδοτικά συγκροτήματα, παρότι το ένα δεν έχει πραγματικούς δεσμούς μαζί του.
Η κρίσιμη κίνηση
Αλλά ο νέος εκλεκτός αυτού του συστήματος, δείχνει αδυναμίες που δεν καλύπτονται με την υπερβάλλουσα μιντιακή στήριξη που του παρέχουν. Επιπλέον η βουλιμία του έχει θέσει όλες των εσωτερικές συνιστώσες της ΝΔ σε εγρήγορση: ο νεότερος Μητσοτάκης εξελίσσεται σε αυταρχικό παίκτη που επιχειρεί να παραμερίσει όλους τους άλλους.
Παρά την πλουσιοπάροχη δημοσκοπική προβολή του, ως βέβαιου νικητή των εκλογών, οι παλιές καραβάνες της παράταξης πιστεύουν ότι το αποτέλεσμα θα είναι απογοητευτικό, ακόμη και αν καταφέρει να πάρει τη πρώτη θέση στις εκλογές. Σ’ αυτή την περίπτωση διακρίνουν ήδη την προσπάθεια του Αντώνη Σαμαρά να καλύψει το κενό που αφήνει ο Κυριάκος και δεν σκοπεύουν να το επιτρέψουν.
Ήδη πυκνώνουν οι διασταυρούμενες συζητήσεις για την κρίσιμη κίνηση: τη δημιουργία νέου κεντροδεξιού φορέα με νέα ηγεσία- αλλά με τις βασικές αρχές της ΝΔ στην προμετωπίδα. Ουσιαστικά μιλούν για νέο κόμμα που θα αντικαταστήσει τη ΝΔ κατά το πρότυπο όσων έγιναν στο ΠΑΣΟΚ.
Ως πιθανότερος επικεφαλής του νέου κεντροδεξιού κόμματος στη θέση της ΝΔ προβάλλει ο -πρώην εκλεκτός της Κεντροαριστεράς!- Βαγγέλης Βενιζέλος. Σ’ αυτόν επενδύουν πλέον όλες οι δυνάμεις του κατεστημένου, που σχεδιάζουν να παραμερίσουν τον νεώτερο Μητσοτάκη.
Η D-day αυτών των σχεδιασμών τοποθετείται αυτή τη στιγμή το ίδιο το βράδυ των εκλογών, καθώς δεν κρίνεται σκόπιμη η ανατροπή του πριν τις εκλογές. Είναι σίγουροι όμως ότι οι επιδόσεις της ΝΔ θα είναι κατώτερες των προσδοκιών που καλλιεργεί το «σύστημα του Κυριάκου»-ενδεχομένως θα φροντίσουν και οι ίδιοι -και αυτό θα εξελιχθεί σε μπούμερανγκ.
Κατά τις εκτιμήσεις τους ακόμη και αν η ΝΔ αναδειχθεί πρώτο κόμμα -όπως πιθανολογούν αυτή τη στιγμή- τα ποσοστά της θα διευκολύνουν την απομάκρυνση του σημερινού επικεφαλής της.
Ο ίδιος πάντως καλλιεργεί επίμονα την ψευδαίσθηση της «αυτοδυναμίας» προφανώς για αναχαιτίσει αυτούς τους σχεδιασμούς- και να δυσχεράνει την ανασύνταξη της συντηρητικής παράταξης σε νέο φορέα, που θα μετάσχει σε κυβέρνηση συνεργασίας των δυο πρώτων κομμάτων ή θα δώσει τη μάχη στις ενδεχόμενες επαναληπτικές εκλογές με νέο όνομα και νέα σύμβολα. Ασφαλώς και με νέα ηγεσία.
Βενιζέλος α λα Κώστα Μητσοτάκη
Ο Βαγγέλης Βενιζέλος έχει πάρει στα σοβαρά το ρόλο του επερχόμενου «λυτρωτή» της ευρύτερης Κεντροδεξιάς κατά τρόπο που παραπέμπει στην περίπτωση του -προερχόμενου από το Κέντρο- Κώστα Μητσοτάκη. Οι τότε ισχυροί του κατεστημένου επέβαλαν ως επικεφαλής της Κεντροδεξιάς για την εκπόρθηση του Ανδρέα Παπανδρέου.
Η αναδοχή του ρόλου από τον Βενιζέλο προκύπτει από τις στοχευμένες δημόσιες τοποθετήσεις του: οριοθετεί τον χώρο απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, διαμορφώνει τα μέτωπα, ορίζει τους στόχους και καταθέτει χρονοδιαγράμματα, ενώ διακηρύσσει ευθέως: «Εγώ είμαι ο αντίπαλος του Τσίπρα».
Η επιμονή του για “στρατηγική ήττα” του ΣΥΡΙΖΑ, η προεξόφληση συγκυβέρνησης με υπέρβαση της προεδρικής εκλογής του 2020 και οι ειδικοί στόχοι που θέτει για τη σημερινή αντιπολίτευση, αναδεικνύουν τις επιδιώξεις της νέας Kεντροδεξιάς που θα ενσωματώσει και ολίγην από τη σημιτική συνιστώσα του παλαιού «εκσυγχρονισμού».
Οι αποστάσεις του Καραμανλή
Με αυτό το σκηνικό υπό διαμόρφωση πολλοί άρχισαν να εξετάζουν το ενδεχόμενο «πρόσκλησης» στον Κώστα Καραμανλή για να μαζέψει τα σπασμένα των περιόδων Σαμαρά και Μητσοτάκη. Αλλά ο πρώην Πρωθυπουργός διατηρεί τις αποστάσεις του και έχει αποσαφηνίσει ότι δεν ενδιαφέρεται να αναλάβει ρόλο. Ειδικά σε σχήματα που διαμορφώνουν οι δυνάμεις με τις οποίες συγκρούσθηκε στο παρελθόν.
Ο Καραμανλής δεν αναμειγνύεται στα εσωκομματικα. Σε όλους λέει ” ο Μητσοτάκης βγήκε ,με αυτόν θα πάμε στις εκλογές.”. Ωστόσοη τελευταία δημόσια παρέμβαση του εξελήφθη ως χρησμός από τον οποίο προκύπτει ότι δεν αντιτίθεται στον παραμερισμό Μητσοτάκη μετεκλογικά. Απλως δεν θα εμπλακεί για να τον σωσει.
Κυριολεκτικά προ των πυλών του συνεδρίου τη ΝΔ ο Καραμανλής είπε:
« Στόχος μας είναι μία ευρύτατη κοινωνική πλειοψηφία για κυβέρνηση ισχυρή και σταθερή με ορίζοντα τετραετίας. Κυβέρνηση που θα υπηρετεί και θα υπερασπιστεί τα εθνικά συμφέροντα αποτελεσματικά σε ένα ολοένα και πιο αβέβαιο διεθνές περιβάλλον… Την προοπτική αυτή μόνο η δική μας παράταξη μπορεί να εξασφαλίσει. Και σε αυτό το μεγάλο αγώνα όλοι είμαστε στην πρώτη γραμμή».
Οι διορατικοί πρόσεξαν ότι απέφυγε να αναφερθεί ονομαστικά στον Μητσοτάκη και αναφέρθηκε σε «ισχυρή κυβέρνηση με ορίζοντα τετραετίας» χωρίς να την ταυτίζει απαραίτητα με τη σημερινή ΝΔ. Υπονόησε την ανάγκη ευρύτερο σχήμα που θα υπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα και τους κοινωνικά ασθενέστερους.
Αυτή η προσέγγιση απέχει από την ουσία της ρητορικής Μητσοτάκη και των επαγγελιών Σαμαρά. Άλλωστε στον Καραμανλή αποδίδεται η άποψη ότι η ανασύνταξη της Κεντροαριστεράς υπό τον Τσίπρα θα οδηγήσει και στην ανασύνταξη της Κεντροδεξιάς και αυτό θα είναι κέρδος για το πολιτικό σύστημα, αλλά και για την παράταξή του.
