Οι ευρωεκλογές θα αποτυπώσουν τον νέο πολιτικό και εκλογικό χάρτη και θα υποδείξουν το ποιος θα πάρει κατά προτεραιότητα πολιτικές πρωτοβουλίες, ώστε να υπερβούμε την πολυδιάσπαση, το σύνδρομο του «αιωνίως δευτερότριτου» και να χαραχθεί πλειοψηφική αντιπαραθετική στρατηγική στο σημερινό status quo.
Έφτασε η ώρα. Σε 50 μέρες έχουμε ευρωπαϊκές εκλογές. Συμπληρώνονται πέντε χρόνια από την εκλογική νίκη του 2019 για την ΝΔ, αλλά και ένας χρόνος από τη δεύτερη νίκη στις διπλές εκλογές του 2023.
Είναι η πρώτη φορά εδώ και χρόνια που η ΝΔ βρίσκεται σε μεγάλη δημοκοπική, αλλά και κοινωνική κάμψη. Είναι σαφές ότι ο μεγάλος ηττημένος των ευρωεκλογών θα είναι ο κ. Μητσοτάκης, θα απωλέσει με βάση τις μετρήσεις από 20% ως 30% της εκλογικής δύναμης που είχε ένα χρόνο πριν. Στις ευρωεκλογές δεν κρίνεται η κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή, κρίνεται όμως η πολιτική ισχύς και γι’ αυτό είναι μια μεγάλη μάχη και μια μεγάλη ευκαιρία να τελειώσουμε με την αλαζονεία του 41%, με την ανισορροπία του πολιτικού συστήματος, να αποδώσουμε λογαριασμό στον κ. Μητσοτάκη και να χαραχτεί ξανά η προοπτική της ελπίδας μέσα από την ανάκαμψη της Δημοκρατικής Παράταξης. Μια προοπτική που θα κριθεί στις επόμενες εθνικές εκλογές, όμως η πλειοψηφική της δυναμική θα φανεί από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών.
Σήμερα, λιγότερο από δύο μήνες πριν τις ευρωεκλογές, δεν είναι σαφές το πού κατευθύνεται ο κόσμος που αποδεσμεύεται μαζικά από τη ΝΔ. Το μεγάλο στοίχημα είναι αυτός ο κόσμος να μην κατευθυνθεί προς την ακροδεξιά ή δορυφορικούς πολιτικούς σχηματισμούς στη ΝΔ, αλλά να εμπνευστεί από ένα εναλλακτικό και αντιπαραθετικό στο σημερινό μοντέλο διακυβέρνησης πολιτικά – προγραμματικά – ιδεολογικά. Είναι η πρώτη φορά στα 50 χρόνια της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας που είναι ορατός ο κίνδυνος η εκτός της ΝΔ ακροδεξιά να αθροίσει ποσοστό περί το 20%.
Πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτό τον κίνδυνο; Η ευρεία Κεντροαριστερά και Αριστερά πρέπει να επαναπροσεγγίσει τα οράματα και τις αξίες της πολιτικής, να δώσει νόημα στην πολιτική και όχι μόνο στην επικοινωνία και κυρίως, να αντιμετωπίσει το κρίσιμο αίσθημα της ανασφάλειας και του φόβου επαναπατρίζοντας την έννοια της ασφάλειας. Δεν μπορούμε να χαρίσουμε την έννοια της ασφάλειας στη δεξιά και την ακροδεξιά.
Ήρθε η ώρα να ισορροπήσει το πολιτικό σύστημα. Το πολιτικό σύστημα με ένα πανίσχυρο κόμμα, ένα μεσαίο, ένα μικρομεσαίο και πολλά μικρά αποδεικνύεται βλαπτικό για την καθημερινότητα των πολιτών και τη θεσμική λειτουργεία της χώρας. Η ΝΔ πληρώνει ετεροχρονισμένα την παρατεταμένη ακρίβεια, την αποτυχία να βελτιώσει την υγεία, την παιδεία, την πρόνοια, τη συγκάλυψη του εγκλήματος των Τεμπών, την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για το σκάνδαλο των υποκλοπών, τις παρακολουθήσεις και με predator, τις παρεμβάσεις του Ευρωκοινοβουλίου και άλλων θεσμών για την κατάσταση του κράτους δικαίου στη χώρα.
Οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης που καταγράφονται στη χώρα δεν διαχέονται στην ελληνική κοινωνία με βάση τις ανάγκες των πολιτών. Οι ανισότητες διευρύνονται, το κοινωνικό κράτος δεν στηρίζεται, η πράσινη μετάβαση στον βαθμό που συντελείται αφήνει πίσω τους ασθενέστερους οικονομικά συμπολίτες μας, στην ψηφιακή μετάβαση είμαστε ουραγός στην ΕΕ. Η χώρα αντί να καλύψει την απόσταση που τη χωρίζει από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, τη διατηρεί σταθερή ή την αυξάνει.
Πρέπει να μιλήσουμε και για τα μεγάλα ζητήματα της Ευρώπης. Οι ευρωεκλογές δεν είναι ένα δημοψήφισμα για την εσωτερική πολιτική κατάσταση στη χώρα. Πρέπει να μιλήσουμε για την Ευρώπη στο σήμερα και στο αύριο. Η Ευρώπη εκ των πραγμάτων δεν μπορεί παρά να είναι συνυφασμένη με την έννοια του κράτους δικαίου, της ειρήνης και της σταθερότητας. Αυτό εκπέμπει αξιακά η Ευρωπαϊκή Ένωση. Να μιλήσουμε για την ειρήνη και τη διπλωματία, ώστε να σταματήσει η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, να υπάρξει εκεχειρία στη Γάζα, να αποτραπεί μια μεγάλη περιφερειακή σύγκρουση με το Ιράν. Να επαναφέρουμε το Κυπριακό και την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ στην πρώτη γραμμή της συζήτησης.
Πλησιάζει η ώρα της κάλπης. Είναι σαφές ότι η συζήτηση για τον δεύτερο που έχει αναγάγει ως αυτοσκοπό η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ δεν αφορά κανέναν, ούτε τους πιο φανατικούς της εκλογικής βάσης των κομμάτων. Είναι μια μίζερη αποδοχή την παντοτινής πρωτιάς και κυριαρχίας του κ. Μητσοτάκη και της συντηρητικής παράταξης. Γι’ αυτό ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία δεν μπορεί να είναι η επικράτηση έναντι του τρίτου, τέταρτου, πέμπτου των εκλογών, αλλά να πλησιάσει σε απόσταση αναπνοής τον πρώτο και να γίνει ο βασικός χώρoς υποδοχής της δυσαρέσκειας από τον πρώτο. Έτσι μπορεί να αλλάξει ο πολιτικός χάρτης στη χώρα.
Ιστορικά έχει αποδειχτεί. Την περίοδο της παντοδυναμίας του ΠΑΣΟΚ ουδέποτε κατόρθωσε να αφομοιώσει και να καταπιεί τον ΣΥΝ και τον μικρό τότε ΣΥΡΙΖΑ. Την περίοδο του ισχυρού ΣΥΡΙΖΑ ουδέποτε κατόρθωσε να ενσωματώσει το μικρότερο τότε ΚΙΝΑΛ, Δημοκρατική Συμπαράταξη κ.ο.κ.. Η θεώρηση ότι το ένα κόμμα είναι μαζικός χώρος και δεξαμενή για το άλλο έχει κλείσει τον ιστορικό της κύκλο και έχει εξαντλήσει τα όριά της. Σήμερα ο εμφύλιος στην κεντροαριστερά σταθεροποιεί τη Δεξιά και ενισχύει την ακροδεξιά. Φτάνει πια. Είναι σαφές, κανένας δεν μπορεί από μόνος του.
«Πριν από τις εκλογές και μετά τις εκλογές μεσολαβεί ένα γεγονός που αλλάζει τα πάντα. Και αυτό δεν είναι άλλο από τις εκλογές», συνήθιζε να επαναλαμβάνει ο Φρανσουά Μιτεράν. Η συζήτηση για τη συσπείρωση του προοδευτικού και δημοκρατικού κόσμου της χώρας, ώστε να ανακτηθεί η κυβερνητική προοπτική, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Οι ευρωεκλογές θα αποτυπώσουν τον νέο πολιτικό και εκλογικό χάρτη και θα υποδείξουν το ποιος θα πάρει κατά προτεραιότητα πολιτικές πρωτοβουλίες, ώστε να υπερβούμε την πολυδιάσπαση, το σύνδρομο του «αιωνίως δευτερότριτου» και να χαραχθεί πλειοψηφική αντιπαραθετική στρατηγική στο σημερινό status quo. Απαιτείται ωριμότητα, ψυχραιμία, πολιτική διορατικότητα, ανοιχτή καρδιά, ανοιχτά μυαλά και τεράστια υπομονή. Μπορούμε, το πετύχαμε στον Δήμο Αθηναίων, εκεί που δεν το περίμενε κανείς.
(Ο Κώστας Ζαχαριάδης είναι μέλος της ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, επικεφαλής της Ανοιχτής Πόλης)
ΑΠΟ ΤΟ DNEWS