Του Παναγιώτη Τζανετή
Το τρίτο κύμα είναι βέβαιο ότι θα αποδράμει και δεν θα ανακάμψει, όπως απειλήθηκε κατά το 20ήμερο μετά το Πάσχα, όταν η κινητικότητα ανέκοψε την πτωτική πορεία. Όμως στις αρχές του λοκντάουν, όταν ο Πρωθυπουργός μιλούσε ακόμη για το «τελευταίο πράσινο μίλι», είχαμε κάτω από 1000 κρούσματα (7ήμερος Μέσος Όρος στις 18/2), που κορυφώθηκε κατά τις πρώτες μέρες του Απριλίου (πάνω 3.000, και δεν έχει ακόμη επιστρέψει στα αρχικά επίπεδα ενώ έχει μπει ο Ιούνης (σχεδόν 2.000 είναι η τρέχουσα τιμή). Αποδείχθηκε πολύ βλαπτική και για τον τουρισμό, η πεντάμηνος ατελέσφορος εμμονή αποκλειστικά σε περιοριστικά μέτρα.
Στις 14 Απριλίου στο TVXS, η βραδεία αποκλιμάκωση, περιγραφόταν σαφώς. Μεταξύ άλλων επισημαινόταν ο κίνδυνος, οι χειρισμοί πολιτικής ιδιοτέλειας να παρατείνουν περαιτέρω το μακρύ ταξίδι προς την έξοδο. Ο εθνικός ΜΟ, βάσει ΕΟΔΥ, ανέβηκε πράγματι στις 24/5 στα 17.5 νέα κρούσματα ημερησίως ανά 100.000 πληθυσμού (17,5 ) έναντι 15,5 που ήταν κατά την εβδομάδα μετά το Πάσχα. Η αύξηση απώθησε το σημείο κάμψης κατά 2- 4 βδομάδες ακόμη, μέσα στο καλοκαίρι.
Η είσοδος στον αληθινό τουρισμό είναι πιθανό ότι θα γίνει με τετραψήφιο αριθμό κρουσμάτων, με προφανείς συνέπειες για την ζήτηση. Από την άλλη, αν τα κρούσματα δεν εκμηδενιστούν, μπορεί να επαναληφθεί το περσινό φθινοπωρινό κολόβωμα της τουριστικής περιόδου, πράγμα καταστροφικό. Οι οικονομικές (τουριστικές) συνέπειες των επιλογών που έγιναν δεν αποτιμήθηκαν σωστά. Η αειφόρος κυβερνητική έπαρση, αφήνει ασχολίαστο το πόσο λίγα οφέλη, ακόμη και οικονομικά, έφερε το πρώιμο (κατά 45 ημέρες) «άνοιγμα» κι όσα συμπαρέσυρε, σε σχέση με το πόσες ζημίες διακυβεύονται.
Μήπως οι ξένοι τα παραλένε;
Πέραν της «τουριστικής διπλωματίας», αυτό που κυρίως θα βοηθούσε τον τουρισμό δεν είναι άλλο από την έγκαιρη βελτίωση της αντικειμενικής πραγματικότητας. Οι ίδιοι οι τουριστικοί παράγοντες επισημαίνουν πως «ο διεθνής ταξιδιώτης που θα θελήσει άμεσα να ταξιδεύσει επιλέγει προορισμό, με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα που επικρατούν σε κάθε χώρα».
Η πορεία από τις αρχές Απριλίου μέχρι πρόσφατα, δείχνει ότι η Ελλάδα υποκαταγράφει τα κρούσματα της συνεχώς. Επίσης, το ίδιο δείχνει η υψηλή αναλογία θανάτων προς κρούσματα. Οι αλχημείες με τα self tests και η παρήγορος υποκαταγραφή, χρησιμεύουν όμως αποκλειστικά για εσωτερική κατανάλωση.
Στην αθροιστική επίπτωση 14 ημερών, οι μόνοι νησιωτικοί νομοί που δεν περιλαμβάνονται στους επιβαρυμένους (πάνω από 150 νέα κρούσματα ανά 100 χιλιάδες) είναι οι νομοί Λευκάδας, Κεφαλληνίας, Ζακύνθου, Χίου, Σάμου και Λασιθίου. Άρα το αρχικό γεωγραφικό πλεονέκτημα των τουριστικών προορισμών τείνει προς εξαφάνιση, ενώ ονομαστοί τουριστικοί προορισμοί θίγονται ιδιαίτερα (Κέρκυρα, Ρόδος, Χανιά κά).
Θα μπορούσε να έχει διαφυλαχθεί το πλεονέκτημα των τουριστικών περιφερειών που επιζητούσε να αξιοποιήσει στο Λονδίνο ο κ Θεοχάρης, αν ως προϋπόθεση μετάβασης στα νησιά είχε τεθεί το PCR κι όχι το self test.
Ποια είναι η ευεργετική επίπτωση του προγράμματος «ΓΑΛΑΖΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» στον εμβολιασμό των νησιωτών, έστω με την πρώτη δόση; Εν σχέσει προς το 33% της Αττικής και το 31 % του εθνικού ΜΟ, είναι μόλις 35% για το Νότιο Αιγαίο και τα Ιόνια ενώ είναι 29% στο Βόρειο Αιγαίο και στην Κρήτη, η οποία εξαιρείται (στοιχεία ΕΟΔΥ 24/5)! Τα μεγάλα λόγια, ερντογανικής αισθητικής, τα αναπαράγουν πολλά κανάλια αλλά όχι και το BBC!
Υγειονομικές ανισότητες των τουριστικών προορισμών
Πολλοί τουριστικοί προορισμοί εμφανίζουν το φαινόμενο των «παρθένων περιοχών», ελλείψει προηγούμενης έντονης επαφής με το φαινόμενο. Αυτό έχει συνέπειες στην χαμηλή φυσική ανοσία, στην συμπεριφορά των κατοίκων, στην εμβολιαστική απροθυμία και στην έλλειψη εμπειρίας των υγειονομικών.
Ενώ οι νοσηλείες σε εθνικό επίπεδο έχουν μειωθεί 40% κατά τον τελευταίο μήνα, σημειώνεται ήδη αύξηση των νοσηλειών από τις τουριστικές περιφέρειες.
Ανησυχητικές είναι και οι πολλές αεροδιακομιδές με «κάψουλα» του ΕΚΑΒ κατά την τελευταία εβδομάδα. Η πρόσφατη μοιραία καθυστέρηση στην αεροδιακομιδή από την Γαύδο, ανέδειξε ότι υπάρχουν και περιοχές ακάλυπτες.
Η διάσταση έργων και λόγων φαίνεται κι από την πολυδιαφημισμένη απόκτηση πέντε νέων πλωτών ασθενοφόρων. Αυτό προσομοιάζει στο πρόγραμμα των τριών πλωτών ασθενοφόρων (Νάξος-Λέρος-Ρόδος) που έπεσαν στο νερό πέρσι τέτοιο καιρό και επιχειρήθηκε, τότε, να εμφανιστούν ως σχετιζόμενα με την ετοιμότητα για τον κορωνοιό. Σήμερα, ένα έτος αργότερα, εκείνα τα σκάφη δεν έχουν ακόμη στελεχωθεί από το ΕΚΑΒ και δεν εκτελούν τις σχετικές διακομιδές.
Από τα νησιά, μόνο η Κρήτη διαθέτει υγειονομική αυτάρκεια ενώ τα υπόλοιπα ενισχύθηκαν ελάχιστα. Σε αυτά υπάρχουν δεκαεννέα νοσοκομεία, που τα περισσότερα από αυτά αποτελούν αδύναμους κρίκους του ΕΣΥ. Θα έπρεπε να έχουν τύχει ήδη ενδελεχούς μελέτης και μιας γενναίας πολιτικής κινήτρων. Ιδιαίτερο έλλειμμα εμφανίζουν περιοχές με υψηλού επιπέδου τουρισμό όπως Μύκονος, Σποράδες, Κως κά.
Γενική υγειονομική εικόνα
Στις 3.300 νοσηλείες, περιλαμβάνονται κι όσοι νοσηλεύονται σε ΜΕΘ αλλά και περίπου τριακόσιοι ακόμη που νοσηλεύονται σε ειδικές κλίνες (ΜΑΦ, ΜΕΛ κλπ) Το υπόλοιπο 70% νοσηλεύεται σε covid 19 κλινικές. Ακόμη και σήμερα, οι υποδομές της χώρας στερούνται λοιπόν κλινών που ισοδυναμούν με τέσσερις Ευαγγελισμούς! Παρά την σχετικά μειωμένη ζήτηση, μικρό μέρος των καταληφθέντων πόρων του συστήματος έχουν επιστραφεί στην συνήθη λειτουργία των νοσοκομείων. Οι παράπλευρες απώλειες συνεχίζονται.
Στους ποιοτικούς δείκτες, οι πρόσφατες ενημερώσεις του ΕΟΔΥ ανέδειξαν ιδιαιτέρως δύο στοιχεία: α) την διπλάσια θνητότητα στις ελληνικές ΜΕΘ, σε σχέση με την αναφερόμενη για ΕΕ και ΗΠΑ και β) ότι ένας στους τρείς τεθνεώτες της πανδημίας, ουσιαστικά δεν έτυχαν έγκαιρης ιατρικής υποστήριξης (2000 κατέληξαν οίκοι, 2000 έφθασαν στο νοσοκομείο σε προθανάτια κατάσταση και εισήχθησαν κατ’ ευθείαν σε ΜΕΘ με ελάχιστες πιθανότητες επιβίωσης και σε 400 περιπτώσεις η διάγνωση υπήρξε μεταθανάτια). Αυτό επιβεβαιώνει ότι το μεγάλο Βατερλό του συστήματος ήταν στην έλλειψη πρωτοβάθμιας περίθαλψης.
Αυτή είναι η εικόνα που παρουσιάζει η χώρα στους πιθανούς επισκέπτες της και δεν φαίνεται να την βρίσκουν ειδυλλιακή όσο και αν ο Πρωθυπουργός διαβεβαιώνει στην Bild πως «ο Ιούλιος και ο Αύγουστος θα θυμίζουν πολύ ένα φυσιολογικό καλοκαίρι».
ΑΠΟ ΤΟ TVXS