Γιατί οι εκλογές θα είναι ένα μήνυμα προς όλους

Του Νίκου Λακόπουλου

Αν και υπάρχει χρόνος για την ξαφνική προκήρυξη εθνικών εκλογών τον Μάιο όσοι τις προεξοφλούσαν τώρα προσχωρούν σε ένα σενάριο που τις θέλει αν όχι τον Οκτώβριο, τότε μέσα στον Ιούνιο- αν οι ευρωεκλογές στείλουν ένα σαφές μήνυμα στον Αλέξη Τσίπρα- να φύγει τώρα.

Οι  δημοσκοπήσεις ωστόσο αν δείχνουν κάτι πέρα από την ψαλίδα που κλείνει και θα κλείνει όσο πλησιάζουν οι εκλογές είναι πως  τα δύο κόμματα επιχειρούν να κυριαρχήσουν στον χώρο τους με τη διεκδίκηση του “μεσαίου χώρου” σε μια αντιδεξιά ή αντιαριστερή συμμαχία, αλλά ως τώρα δεν το καταφέρνουν.

Οι κρίσιμοι ψηφοφόροι δεν ενδιαφέρονται τόσο για το που θα μπει η γραμμή ανάμεσα στην Αριστερά ή την Δεξιά, ούτε για την Μυρσίνη Λοίζου, τον Πέτρο Κόκκαλη, το σκάνδαλα της Novartis ή τον Πετσίτη, ακόμα και την απειλή της Ακροδεξιάς -που άλλωστε κάποιοι θα ψηφίσουν ίσως περισσότερο από κάθε άλλη φορά.

Ο κρίσιμος “μεσαίος” πολίτης που μετακινείται εύκολα από το ΠΑΣΟΚ, στον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Δημοκρατία δεν ενδιαφέρεται ούτε για το Μακεδονικό και το αν ο Πάπας πιστεύει ότι ο Αλέξης Τσίπρας αξίζει ένα Νόμπελ Ειρήνης. Ενδιαφέρεται για την καθημερινότητά του, την “τσέπη” του -όπως λέγεται κυνικά, την ζωή του.

Προφανώς ενδιαφέρεται για τις επιδοτήσεις στέγασης και τα κοινωνικά μερίσματα, τις 120 δόσεις, τη μείωση των φόρων, τη ρύθμιση των δανείων, αλλά αυτό δεν σημαίνει αν πρόκειται για “ψίχουλα” ότι θα ψηφίσει το κόμμα που τα δίνει. Πολύ περισσότερο δεν ενδιαφέρεται για τον Αλέξη Τσίπρα και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αφού όπως δείχνουν διαρκώς οι δημοσκοπήσεις η δημοφιλία τους είναι μικρότερη από τον μυστηριώδη Κανένα- που θα εκπροσωπηθεί ή όχι στις εκλογές. Που σημαίνει πως αν δεν υπάρξουν εκπλήξεις, τότε η αποχή θα είναι και πάλι μεγάλη, ίσως μεγαλύτερη από κάθε άλλη φορά.

Η όξυνση του πολιτικού κλίματος που επιχειρείται από τα κομματικά επιτελεία μάλλον αποστροφή θα προκαλέσουν σ΄αυτόν τον ψηφοφόρο που σταθερά τα τελευταία χρόνια εκφράζει την απογοήτευσή του από την κυβέρνηση, όσο και για την αντιπολίτευση: κατά βάθος διαισθάνεται πως η χειρότερη κυβέρνηση της αντιπολίτευσης μπορεί να μην έχει έρθει ακόμη.

Η πολιτική είναι πλέον μια υπόθεση για ηλικίες άνω των σαράντα κι αυτό δεν άσχετο από αυτό που συμβαίνει τα χρόνια της κρίσης που είναι η ποινικοποίηση της φτώχειας -δηλαδή της νεότητας, αφού πάνω από όλα φτωχοί είναι οι νέοι. Η  μετατόπιση της φτώχειας από τους ηλικιωμένους στα παιδιά και στα νεαρά ζευγάρια με παιδιά καταγράφηκε σε μια έρευνα της Dianeosis με στοιχεία που δείχνουν πως η επιδείνωση που καταγράφηκε στην Ελλάδα κατά την κρίση ήταν ιδιαίτερα έντονη για τους νέους και φυσικά για τους νέους ανέργους.

Υπάρχουν πια και οι άνθρωποι αυτοί που με την κατάρρευση της “μεσαίας” τάξης αποτελούν μια μη τάξη -ένα στρώμα νεόφτωχων που δεν ανήκουν πουθενά και ψηφίζουν ή δεν ψηφίζουν ανάλογα: οι εκλογές αυτές που όλοι περιμένουν να αποδοκιμασθεί ο Τσίπρας ή ο Μητσοτάκης μπορεί να επιφυλάσσουν εκπλήξεις -και πάλι- για όλο το πολιτικό σύστημα.

Τα τελευταία χρόνια το πολιτικό σύστημα περιλαμβάνει και τον ΣΥΡΙΖΑ που κατεβαίνει στις εκλογές με ένα νέο “εθνικό”, αλλά ασθενικό όραμα -απέναντι στα κόμματα του “παλιού καθεστώτος” με πρόθεση να είναι το κόμμα των φτωχών, όσο η Νέα Δημοκρατία διεκδικεί το ρόλο του κόμματος της μεσαίας τάξης -που φτωχοποίησε ο …ΣΥΡΙΖΑ.

Κατά βάθος ο εχθρός της κυβέρνησης είναι η φτώχεια κι όχι η Ακροδεξιά -που εκτρέφεται από αυτήν και θα κριθεί από όσα έκανε γι΄αυτήν μαζί με την δυνατότητα να εκφράσει μια έστω κουτσουρεμένη πια “ελπίδα”. Πιθανόν σε κάποιες άλλες εκλογές να κριθεί η ρητορική δεινότητα του ενός ή του άλλου ηγέτη, αλλά τα πράγματα παραείναι σοβαρά ώστε να τίθενται άλλα ζητήματα και η πολιτική ιδεολογία μέσα στην φτώχεια είναι μια πολυτέλεια που οι νέοι -και φτωχοί- δεν έχουν.

Υπάρχουν βέβαια οι αυτοθαυμαζόμενοι υπουργοί, απέναντι στην αυτοθαυμαζόμενη αξιωματική αντιπολίτευση που η Ιστορία της χρωστά μια πρωθυπουργία Μητσοτάκη αν και αυτό δεν ανήκει στις προτεραιότητές της. Ούτε η ρεβάνς που περιμένει το Κινάλ όπου πρώην πρωθυπουργοί αλληλοσυγχαίρονται πιστεύοντας ότι ο λαός που αποπλανήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ θα τους δικαιώσει τιμωρώντας τον ΣΥΡΙΖΑ -κι όχι πάλι τους ίδιους.

Υπάρχει βέβαια μια ρεβάνς που εκκρεμεί της Γενιάς των Απέξω που εκπροσώπησε ο Αλέξης Τσίπρας και μια νέα γενιά που μπαίνει σιωπηλή στο παιχνίδι και εκφράζεται από μισό εκατομμύριο ψηφοφόρους ή μη ψηφοφόρους. Προς το παρόν δεν έχουμε από καιρό φοιτητικά και άλλα κινήματα και βλέπουμε μόνο διαδηλώσεις συνταξιούχων- εκατόν ογδόντα έκαναν ως τώρα!

Το σενάριο όμως πως ο Τσίπρας θα ηττηθεί -και μάλιστα στρατηγικά- και το “παλιό καθεστώς” θα επανέλθει στο σημείο που έχασε την μάχη-  με μια κυβέρνηση Σαμαρά- Βενιζέλου -με πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη και υπουργούς τον Βορίδη και τον Άδωνι ξανά δεν αντέχει σε μια ιστορική πορεία. Ανάμεσα στη μία ή την άλλη εκδοχή πάντα υπάρχει η πιθανότητα κάτι άλλο κι αναπάντεχο να συμβεί.

Μια βιομετρική ανάλυση των κομμάτων δείχνει πως ούτε η Νέα Δημοκρατία- που ο ίδιος ο Μητσοτάκης χαρακτήρισε πριν αναλάβει την ηγεσία της “γερασμένο” κόμμα που χρειάζεται ανανέωση, ούτε το Κινάλ που ετοιμάζεται να αναλάβει την πρωθυπουργία με την τρίτη εντολή έχουν μέλλον -όσο ο ΣΥΡΙΖΑ και η Χρυσή Αυγή- που εμφανίζουν καλύτερα ποσοστά στη νέα γενιά.

Στο μεταξύ τα νέα κόμματα που θα ανανεώνουν το “παλιό’ αποδείχτηκαν πιο παλιά από το παλιό πολιτικό σύστημα. Τα τελευταία χρόνια είδαμε την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ, αλλά και την εξαφάνιση κομμάτων που έπαιρναν 6-11% με την απίστευτη ευκολία με την οποία γεννήθηκαν. Ταυτόχρονα βλέπουμε την αδυναμία της Νέας Δημοκρατίας να εκφράσει τον όλο χώρο της -παρότι η δεξιά στροφή της κοινωνίας είναι εμφανής- όσο και του ΣΥΡΙΖΑ να εξελιχθεί στον μεγάλο φορέα της δημοκρατικής παράταξης.

Από αυτή την άποψη το πολιτικό σκηνικό παραμένει ρευστό, μια κινούμενη άμμος και οι εκλογές έχουν ενδιαφέρον μαζί με την αγωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη να γίνει κι αυτός πρωθυπουργός, όπως ο πατέρας του -μια αγωνία που δεν αφορά καθόλου την Ιστορία. Αυτή θα κυλήσει έτσι κι αλλιώς πέρα από τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν εν μέρει τι συμβαίνει τώρα, αλλά αδυνατούν να δείξουν όσα θα συμβούν στο μέλλον.

Οι δημοσκόποι θα διαψευσθούν, κόμματα θα εξαφανισθούν, πολιτευτές θα εξαφανισθούν από τις τηλεοπτικές οθόνες και νέες φάτσες θα εμφανισθούν στις πόλεις. Αν μη τι άλλο, τα πράγματα αλλάζουν -έστω αργά- και εξελίσσονται όχι στα πάνελ, αλλά τα έγκατα μιας κοινωνίας που σιγοβράζει. Ποιος θα κερδίσει τις εκλογές; Αν όχι ο Κανένας, μπορεί αυτός που θα προβλέψει τις μελλοντικές εξεγέρσεις, τα νέα κινήματα, όσα θα συμβούν σε μια κοινωνία -κι όχι στην πολιτική “ζωή”- που βγαίνει από μια κρίση, μια χρεοκοπία, έναν οικονομικό πόλεμο.

Ιστορικά πάντως μετά από κανένα πόλεμο δεν επέζησαν οι δυνάμεις που πρωταγωνίστησαν σ΄αυτόν. Η “αλλαγή” θα έρθει, αλλά δεν θα είναι η “πολιτική αλλαγή” που ονειρεύεται ο Μητσοτάκης ή η Φώφη- ως μία επιστροφή που θα μοιάζει με φάρσα. Ο κρίσιμος ψηφοφόρος θα στείλει μηνύματα στις εκλογές- μάλλον προς όλους.