Του Γ. Λακόπουλου
Μυστήρια πράγματα- ή μήπως όχι και τόσο; Πριν από εφτά μήνες οι πολίτες πήγαν στις κάλπες και ένας από τους λόγους για τους οποίους προτίμησαν τον Αλέξη Τσίπρα συμπυκνώνεται στη φράση: «να φύγουν αυτοί και όποιος θέλει ας έλθει». Οι «αυτοί» ήταν ο Αντώνης Σαμαράς και ο Βαγγέλης Βενιζέλος- από τους πλέον αντιδημοφιλείς πολιτικούς όλων των εποχών.
Ο ένας με μαγκίτικο ύφος και ρηχές πολιτικές αντιλήψεις, υπερδεξιός και βγαλμένος από το εθνικιστικό καλούπι της εποχής του Αβέρωφ με τους «Ρέιντζερς» και τους «Κένταυρους». Στη ΝΔ, πολιτεύτηκε σαν μετεμψύχωση Παύλου Μελά και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έγινε εκλεκτός του Κ. Μητσοτάκη και τελικά τον ανέτρεψε με την μέθοδο του 1965: την αποστασία.
Ο άλλος προικισμένος πολιτικός, πληθωρικός, εκπληκτικός ρήτορας, αλλά χωρίς σαφές ιδεολογικό στίγμα, ανακάλυψε το ΠΑΣΟΚ 15 χρόνια μετά την ίδρυσή του και προέβαλε ως ηρωισμό ότι συνδέθηκε μαζί του το 1989. Ακολούθησε θολή εσωκομματική πορεία και ενώ ξεκίνησε ως «χρυσή ελπίδα» και κατέληξε αποσυνάγωγος, έχοντας ως αντίπαλο τον εαυτό του: δεν θεώρησε ποτέ κανέναν άλλον ως ισάξιό του με αποτέλεσμα να μείνει μόνος.
Η επιστροφή των αποτυχημένων
Ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος έβαλαν με τον τρόπο τους την υπογραφή τους στην αποδυνάμωση των κομμάτων τους στις εκλογές του Μαίου του 2012 που καταποντίσθηκαν. Η ΝΔ διασώθηκε κάπως γιατί δεν έπαψε ποτέ να τελεί υπό την υψηλή εποπτεία του Κ. Καραμανλή που προλάβαινε τα φάλτσα και ο ίσκιος του διόρθωνε την πορεία. Το ΠΑΣΟΚ που δεν είχε αυτή την τύχη, αποδιαρθρώθηκε, αποδοκιμάσθηκε και ο Βενιζέλος αναγκάσθηκε να δώσει τα κλειδιά, με τη γενική πεποίθηση ότι πήρε κόμμα και παρέδωσε παράγκα.
Και οι δυο πάντως στα χρόνια της ηγεσίας τους στα κόμματά τους και της συμπρωθυπουργίας τους στην εφαρμογή του δευτέρου Μνημονίου, κατάφεραν ένα εντυπωσιακό επίτευγμα: την ανάδειξη του Αλέξη Τσίπρα. Χωρίς αυτούς ο ΣΥΡΙΖΑ δε θα έφτανε πότε στο 36%.
Ό ένας με την εμφυλιοπολεμική ρητορική του και τα Ζάππεια. Ο άλλος με την απομάκρυνση του ΠΑΣΟΚ από τον το χώρο της ευρύτερης Αριστεράς και το αλαζονικό ύφος του. Έδωσαν όλο το γήπεδο στον ανερχόμενο νέο με το μαλλί καρφάκι που μας συνέστησε το 2008 ο Αλέκος Αλαβάνος. Τον οδήγησαν στην πρωθυπουργία, νομίζοντας ότι του στήνουν παγίδα. Χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι οι πολίτες δεν ψήφισαν για να έλθει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Τώρα «αυτοί» εμφανίζονται να μηχανορραφούν στο παρασκήνιο για τη ίδρυση «ευρωπαϊκού κόμματος» που θα αντιμετωπίσει στις κάλπες τον Τσίπρα. Τελικά, το χούι φεύγει τελευταίο.
Σ’ αυτό το κόμμα θέλουν -σύμφωνα με όσα γίνονται γνωστά καθημερινά- να ενταχθεί το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ, αλλά προφανώς και διάφοροι αργόσχολοι πρώην υπουργοί του ΠΑΣΟΚ. Αλλά και οι περιφερόμενοι που απέτυχαν με την «Κίνηση των 58», την «Ελιά» – που εμφανιζόταν σαν …«συνεργασία κομμάτων»!- και την «Δημοκρατική Παράταξη», που δεν υπήρξε ποτέ .
Πρόσωπα σαν τον Νίκο Μπίστη μάλλον φυσιολογικά θα είναι μέσα. Αλλά η πλάκα είναι -γιατί μόνο ως πλάκα μπορεί να το δει κανείς- ότι στο βάθος εμφανίζεται και το όνομα του Γ. Παπανδρέου να προσέρχεται ως ταπεινός υπηρέτης της ευρωπαϊκής ιδέας.
Το ερώτημα είναι ποιος θα ψήφιζε ένα κόμμα με τους Σαμαρά – Βενιζέλο ως τα μεγάλα ονόματα, όταν μόλις πριν από εφτά μήνες τους καταψήφισε; Και ποιος ενθουσιαστεί από ένα κόμμα με τον Μπίστη και τον Παπανδρέου στις γραμμές του, εκτός από τον… Τσίπρα;
Επιτέλους μαζί!
Το εγχείρημα πάσχει από πολλές πλευρές και γι’ αυτό, άλλωστε, δεν βγαίνει.
-Πρώτον, υποδηλώνει την αμοιβαία και υποβόσκουσα από τη συγκυβέρνηση επιδίωξη των δύο ανδρών να βρεθούν στο ίδιο κόμμα. Αυτή η εκατέρωθεν διάθεση ωφέλησε ασφαλώς τη ΝΔ , αλλά κατέστρεψε το ΠΑΣΟΚ και πάντως ωφέλησε τον ΣΥΡΙΖΑ. Η μεταφορά της σε ένα κόμμα θα ήταν ό,τι καλύτερο για το Μέγαρο Μαξίμου σήμερα.
-Δεύτερον, ο Σαμαράς -που δεν παραιτήθηκε αμέσως μετά την ήττα του, όπως όφειλε, αλλά μετά την αρνητική παρουσία στην υπόθεση του Δημοψηφίσματος- παρακάμπτει ότι το κόμμα του έχει άλλον επικεφαλής πλέον: προσωρινά τώρα, μονίμως στη συνέχεια. Με την παρασκηνιακή δράση του απλώς υπονομεύει την προοπτική της ΝΔ αναζητώντας από άλλο δρόμο την ρεβάνς.
Τρίτον, ο Βενιζέλος κατηγορεί τον Τσίπρα για το νταραβέρι με τον Καμμένο, αλλά ο Σαμαράς -με τον οποίο νταραβερίζεται ο ίδιος – από την ίδια μήτρα δεν βγήκε; Δείχνει να μην λαμβάνει υπόψη του ότι μόλις πρόσφατα αναγκάσθηκε να παραδώσει την προεδρία του ΠΑΣΟΚ επειδή με αυτόν το κόμμα δεν είχε καμία τύχη και προσπαθεί να υπερφαλαγγίσει την εκλεγμένη Φώφη Γεννηματά. Πρωταγωνιστεί σε διεργασίες που δεν έχουν την έγκριση του κόμματος στο οποίο ο πρώην υπουργός ανήκει ακόμη και μάλλον ετοιμάζεται να εγκαταλείψει. Και ακυρώνουν την ουσία της εκλογής της, αφού δεν θα της επιτρέψουν να πάει στην κάλπη ως επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ.
Τέταρτο, η προσδοκία και των δύο για ένταξη και του Σταύρου Θεοδωράκη στο κόμμα αυτό είναι αποκαλυπτική για το είδος του εγχειρήματος: ένα κόμμα μια χρήσης και χωρίς ιδεολογικές αρχές που θα κατασκευαστεί στο παρασκήνιο, παραβιάζοντας όλους τους κανόνες της πολιτικής διαφάνειας και της πολιτικής ηθικής. Ένα κόμμα με τις χαρακτηριστικές ιδιότητες του υδρογόνου: άχρωμο, άοσμο και άγευστο.
Επιστροφή στον 19ο αιώνα
Εδώ βρίσκεται η μεγάλη αδυναμία αυτής της συζήτησης. Τι σημαίνει «ευρωπαϊκό κόμμα»; Θα επιστρέψουμε στην άποψη του «Γαλλικού», του «Αγγλικού» και του «Ρωσικού» κόμματος; Αν λάβουμε υπόψη και την επιδίωξη του κόμματος που κατασκευάζει ο κινητικός Αλέκος Παπαδόπουλος για το «νέο Ναβαρίνο», πάμε φουλ για τον 19ο αιώνα.
Κόμματα χωρίς ιδεολογία δεν υπάρχουν. Ο “ευρωπαϊσμός” δεν είναι ιδεολογία. Είναι πολιτική επιλογή που έγινε από κόμματα διαφορετικών ιδεολογιών όπως το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ. Η συμμετοχή της χώρας στο κοινοτικό σύστημα δεν ακυρώνει την υποχρέωση των κομμάτων της για διακριτές αρχές και ταξικό ιδεολογικό προσανατολισμό. Γατί απλούστατα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν ιδεολογικά ρεύματα, με συγκρίσεις και διαφορετικές επιλογές.
Είχαμε αφήσει τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο, στη φάση που «έσκιζαν μνημόνια» και τώρα προφανώς θέλουν να επανέλθουν για να σκίσουν και το μνημόνιο Τσίπρα, αφού τα δικά τους ήταν καλύτερα. Μόνο που ένα «ευρωπαϊκό» κόμμα με «λίγο από όλα» – σαν αυτό που φέρονται να αναζητούν οι δυο πρώην- θα ξέμενε από ακροατήριο.
Άλλωστε τέτοιο κόμμα υπάρχει ήδη. Γιατί να δημιουργηθεί καινούργιο; Ή αλλιώς, αν στο βάθος αυτή της υπόθεσης κρύβεται απλώς η προοπτική να ενταχθούν στο Ποτάμι ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος, εντάξει. Το πιάσαμε το υπονοούμενο.
