Συνέντευξη στην Φούλη Ζαβιτσάνου
«Πριν από δυόμιση περίπου χρόνια είδα στην ισπανική εφημερίδα, El Diario τη συνέντευξη μιας γυναίκας που είχε δυο επώνυμα, Anastasia Tsackos Moratalla. Το ένα μου φάνηκε αρκετά ελληνικό, Τσάκος, και όντως ήταν. Πρόκειται για την κόρη ενός Έλληνα εθελοντή του Ισπανικού Εμφυλίου και μιας Ισπανίδας (…) Βρέθηκα λοιπόν στο Albacete, στην πόλη που ζει, και μου αφηγήθηκε τη συγκλονιστική ζωή του πατέρα της. Φεύγοντας, πήρα την απόφαση να ασχοληθώ με την ιστορία των Ελλήνων Εθελοντών του Ισπανικού Εμφυλίου» σημειώνει ο Γιάννης Παντελάκης, συγγραφέας του βιβλίου «Los Buenos antifascistas: Η ιστορία των Ελλήνων εθελοντών του Ισπανικού Εμφυλίου μέσα από τα άγνωστα αρχεία των Διεθνών Ταξιαρχιών» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Θεμέλιο, εξηγώντας το κίνητρο που τον ώθησε στην συγγραφή του.
Στην συνέντευξή του στην εκπομπή «Μυστικό Πέρασμα» της Φωνής της Ελλάδας με τη Φούλη Ζαβιτσάνου, ο Γιάννης Παντελάκης αναφέρεται επίσης στην ερευνητική πλαισίωση του βιβλίου για το οποίο αναζήτησε στοιχεία στα αρχεία των Διεθνών Ταξιαρχιών αλλά και «σε πολλές άλλες πηγές σε όλο τον κόσμο, καθώς οι Έλληνες αυτοί είχαν ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα: πήγανε στην Ισπανία από διαφορετικές γωνιές του πλανήτη».
«Ο Ισπανικός εμφύλιος ήταν το προανάκρουσμα του ΙΙ Παγκοσμίου Πολέμου. Χιλιάδες άνθρωποι από 53 χώρες από όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους και οι Έλληνες και Κύπριοι εθελοντές, ξεκίνησαν να πάνε να ρισκάρουν τις ζωές τους για να πολεμήσουν για τη Δημοκρατία στην Ισπανία καθώς πίστευαν ότι αν ηττηθούν οι εθνικιστές του Φράνκο, είναι πολύ πιθανό να αρχίζει να ξετυλίγεται το κουβάρι της ήττας τον εθνικιστών – φασιστών σε πολλές άλλες χώρες» μας λέει ο συγγραφέας, αναφερόμενος στο κλίμα της εποχής και στην κορυφαία αυτή έκφραση διεθνισμού και αλληλεγγύης τα τελευταία χρόνια του Μεσοπολέμου.
«Οι περισσότεροι από τους Έλληνες και Κύπριους εθελοντές ήταν Έλληνες της Διασποράς. Μετανάστες και ναυτικοί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο κυρίως αλλά και από άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα από την Αίγυπτο. Ο Γιώργος Τσάκος ήταν ένας από αυτούς. Ήταν ένας άνεργος ναυτικός που ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη, από τους πρώτους μάλιστα Έλληνες εθελοντές που έφτασαν στην Ισπανία» μας λέει για το κεντρικό αυτό πρόσωπο του βιβλίου, η πολυτάραχη ζωή του οποίου αποτελεί τον καμβά της αφήγησης της ιστορίας όλων των Ελλήνων εθελοντών.
Η ελληνική εμπλοκή στον Ισπανικό Εμφύλιο δεν περιορίζεται όμως στη συμμετοχή των Ελλήνων και Κυπρίων εθελοντών. Στο βιβλίο γίνεται εκτενής αναφορά στον τρόπο με τον οποίο πλούτισαν Έλληνες κατασκευαστές και έμποροι όπλων που προμήθευαν και τις δύο πλευρές, όπως επίσης και στην δημοσιογραφική συμβολή του Νίκου Καζαντζάκη μέσω ανταποκρίσεων για ελληνική εφημερίδα της εποχής αλλά και στις θετικές αξιολογήσεις του για τον στρατηγό Φράνκο.
Ακούστε εδώ το πρώτο μέρος της συνέντευξης:
Ξαναγυρνώντας στην ιστορία του Γιώργου Τσάκου και της κόρης του, Αναστασίας, ο Γιάννης Παντελάκης, λέει χαρακτηριστικά ότι «γνώρισε για πρώτη και τελευταία φορά τον πατέρα της όταν ήταν οκτώ μηνών». Από τα στρατόπεδα των ηττημένων δημοκρατικών στην Γαλλία μετά την τελική έκβαση του Εμφυλίου, η μητέρα της Αναστασίας, Llanos Moratalla, επέστρεψε μαζί με το βρέφος στο Albacete προκειμένου να πάρει τα αναγκαία έγγραφα που θα επέτρεπαν στο ζευγάρι να ταξιδέψει στην Αμερική.
Δεν ξανασυναντήθηκαν ποτέ. Η Llanos μπαίνει αμέσως σε στενή παρακολούθηση από το καθεστώς και πεθαίνει λίγα χρόνια αργότερα αποκαρδιωμένη. Ο Γιώργος Τσάκος ψάχνει για αρκετά χρόνια αλλά μάταια τον τρόπο να επανασυνδεθούν. Η Αναστασία μεγαλώνει στην ζοφερή ατμόσφαιρα της επικράτησης του Φρανκισμού με το στίγμα της κόρης ενός ξένου και αριστερού. «Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή η κοπέλα πήρε ιθαγένεια στα 21 της χρόνια», σημειώνει ο Γιάννης Παντελάκης.
Η μόνη επαφή με τον πατέρα της ήταν τα γράμματα που έστελναν από ένα σημείο κι έπειτα. «Με έναν πατέρα που έδειξε τεράστιο ενδιαφέρον για εκείνη και που παρά την απόσταση και τις δυσκολίες δεν την ξέχασε ποτέ» λέει ο συγγραφέας ενώ μας αφηγείται πως κατά την διάρκεια της συνάντησής τους στο Albacete, η Αναστασία «συνέχεια κρατούσε στην αγκαλιά της ένα χάρτινο κουτί που είχε μέσα τα γράμματα και τις φωτογραφίες του».
Το βιβλίο κλείνει με τα βιογραφικά και όσες φωτογραφίες ήταν εφικτό να συγκεντρωθούν από τους περίπου 400 Έλληνες και Κύπριους εθελοντές του Ισπανικού Εμφυλίου. «Ελπίζω μέσα από αυτά να βοηθηθούν οι απόγονοι αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι έχουν το ενδιαφέρον να μάθουν την ιστορία τους και ψάχνουν πληροφορίες» αναφέρει ο συγγραφέας.
Στην ερώτηση ποια είναι η προσωπική του αίσθηση για αυτούς τους ανθρώπους και την ιστορία τους μετά από την αυτήν την συγγραφική περιπέτεια, απαντά: «Νιώθω ότι έβαλα ένα λιθαράκι σε μια ιστορία που είναι κακοφωτισμένη στη χώρα μας καθώς δεν έχουμε ασχοληθεί με αυτούς τους ανθρώπους σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες».
Ακούστε εδώ το δεύτερο μέρος της συνέντευξης:
Από το ertnews.gr/
