Του Μανώλη Ροζάκη
Πέρα από ένα εκπληκτικό βιβλίο ιστοριογραφίας και φιλοσοφίας της πολιτικής οικονομίας – “Ο Μεγάλος Μετασχηματισμός” (Κ. Πολανι) – αποτελεί και το ζητούμενο της σημερινής κοινωνίας, ως ζωντανό ενδεχόμενο ή μάλλον, ακριβέστερα, ως υπαρξιακή αναγκαιότητα.
Στα θεμέλιά της βρίσκονται τέσσερις (4) βραδυφλεγεις βόμβες – πανδημία, οικονομία, ελληνοτουρκικά και δημοκρατικοί θεσμοί/διάκριση εξουσιών – για τις οποίες αναζητείται η κατάλληλη βαλβίδα αποσυμπίεσης. Το σύνθημα για την σύμπλευση όλων των προοδευτικών δυνάμεων, με έναν χαρισματικό αρχηγό, είναι το ενδεχόμενο, πού φαντάζει ως αναγκαιότητα, για την ομαλή μετάβαση σε ένα νέο πολιτικό περιβάλλον.
Αυτός ο μεγάλος μετασχηματισμός πρέπει να ενσωματώσει και να ικανοποιήσει τρείς (3) αναγκαίες συνθήκες:
Πρώτον, χρειαζόμαστε μιαν οικονομική ελίτ απαλλαγμένη από στερεότυπα και μυωπικες αντιλήψεις. Δεν είναι δυνατό να πιστεύουμε ακόμη, ότι η πολιτική, οι πολιτικοί και οι πολίτες, που θα συνεχίζουν να λειτουργούν ως πειθήνια όργανα, χωρίς όραμα και στρατηγική, θα μπορούν να εκπληρώσουν έστω και το μίνιμουμ των προσδοκιών της. Είναι μεγάλη αυταπάτη, να περιμένουμε ότι η “λοβοτομή” θα λειτουργεί εσαεί χωρίς μεγάλο “κόστος”. Η ανάγκη για λογικούς, σώφρονες και έξυπνους ανθρώπους, με ενσυναίσθηση και στρατηγικό όραμα είναι σήμερα μεγαλύτερη από ποτέ.
Δεύτερον, οι πολιτικοί συνοδοιπόροι αυτού του μετασχηματισμού οφείλουν να κατανικησουν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες και τις μικροκομματικές τους βλέψεις. Η συμμετοχή σε ενα ευρύτερο στρατηγικό πλάνο προϋποθέτει την συμφωνία επί της αρχής, ενώ οι οποίες τυχόν επιμέρους αντιρρήσεις ή διαφωνίες θα πρέπει να στοχεύουν στη ενδυνάμωση του συνόλου και όχι στην διάλυσή του.
Τρίτον και σημαντικότερο, η αναβίωση και υπεράσπισή των αξιών της ισότητας, της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας, της δικαιοσυνης και της ελευθερίας, με έμφαση στην πνευματική και κοινωνική ανάταση των πολιτών. Χρειαζόμαστε ζωντανούς και δημιουργικούς πολίτες και όχι άβουλους καταναλωτές. Ο σημερινός χυλός είναι μεν εύπεπτος αλλά οχι θρεπτικός (Π. Κονδύλης).
Τελειώνοντας, θα πρέπει να αναζητήσουμε και την ικανή συνθήκη, για τον μεγάλο αυτό μετασχηματισμό: αυτή είναι η θέληση και η δημιουργική μας φαντασία.
Καλή νύχτα και καλή τύχη…