Του Νίκου Γαλάτη
Aργά ή γρήγορα η Ελλάδα αλλάζει σελίδα κι όλες οι προβλέψεις μιλάνε για έστω μικρή ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας που το 2011 θα είναι στο 17%. Ο τουρισμός θα σπάσει κάθε ρεκόρ κι οι χιλιομετρικές αποστάσεις θα διανύονται με τους νέους αυτοκινητόδρομους μισή έως μία ώρα νωρίτερα. Η Ανάπτυξη έρχεται, αλλά με βήματα μικρά, αφού πολλοί βλέπουν το 2030 ως την άκρη του τούνελ.
Ας αναλογισθούμε τι συνέβη από το 2008 ως σήμερα. Οι Αγανακτισμένοι γέμισαν τις πλατείες, το κυρίαρχο πολιτικό κόμμα για είκοσι χρόνια έπιασε από 48% το 4,8%. Οι νέες δυνάμεις που αναδείχτηκαν ήταν ένα κόμμα του 3% που έφτασε το 36% και η ακροδεξιά οργάνωση του 00,2% που σταθεροποιείται στο 7%. Τα ενδιάμεσα κόμματα όπως η ΔΗΜΑΡ με 6,6%, το Ποτάμι και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες- άλλοτε με 10% έκαναν ένα σύντομο κύκλο κι είδαν τα ποσοστά τους να συρρικνώνονται- όπως ίσως θα συμβεί και με την Ένωση Κεντρώων.
Το χρέος -318,6 δισ. ευρώ από 315,1 δισ.- παραμένει το πρόβλημα που η κυβέρνηση θέλει να λύσει με ελάφρυνση και όχι όπως έλεγε άλλοτε με …λογιστικό έλεγχο ή όπως ήθελαν μερικοί με στάση πληρωμών. Η Ελλάδα πέρασε από τα κάπιταλ κοντρόλς με το Grexit να την απειλεί όταν το επιτελείο της πίστευε πως αν φύγουμε, θα τρέξουν με τις πυτζάμες να μας δανείσουν.
Η Κομισιόν προβλέπει ότι η ισχυρή ανάπτυξη του ΑΕΠ αναμένεται να βάλουν το χρέος σε πτωτική πορεία από το 2017 και μετά. Το 2017 το ΙΟΒΕ προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα ανακάμψει με ρυθμό ανάπτυξης 1,5 έως 2,0%. Η μαύρη οικονομία θα βάλει το χέρι της να υπάρξουν θετικές εκπλήξεις -όπως ο τουρισμός. Τα λεφτά θα βγουν από τα στρώματα κι οι τράπεζες αρχίζουν να δανειοδοτούν. Σιγά-σιγά.
Η Ανάπτυξη έρχεται σιγά- σιγά, όταν το πρόβλημα ήταν η μερική ή απόλυτη χρεοκοπία. Το ερώτημα αν θα μπορούσε κάποια κυβέρνηση να αποφύγει την χρεοκοπία που είχε προαγγελθεί από τον Ανδρέα Παπανδρέου το 1984- “ή τα αφανίσουμε το χρέος ή θα μας αφανίσει”- δεν θα απαντηθεί από εξεταστικές επιτροπές της Βουλής ποτέ.
Η κυβέρνηση ωστόσο επιμένει με δίκες να πετύχει μια κάθαρση που ήθελε το σύνθημα που την έφερε στην εξουσία: “Φέρτε πίσω τα κλεμμένα”. Έχοντας βάλει ψηλά τον πήχη και περνώντας από κάτω θα επιχειρήσει να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα με ένα “κοινωνικό πακέτο”, με λεφτά στην οικονομία και με σκαμνιά για “όσους μας έφεραν εδώ”.
Η κυβέρνηση πιστεύει στην Ανάσταση. Ο πρωθυπουργός -στη φωτό- με την Περιστέρα -που κρατά χαμηλωμένη την λαμπάδα- την προτάσσει έχοντας καρφώσει αποφασιστικά το βλέμμα στο μέλλον. Ο Αλέκος Φλαμπουράρης σκύβει από κατάνυξη και η κ. Βάκη, η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος- που χαρακτήρισε τα περί Αγίου Φωτός- “ψευτοθαύμα” για αισχροκέρδεια πήρε θέση δίπλα στον πρωθυπουργό στην Κέρκυρα. Ένα άλλος αριστερός υπουργός έσπευσε να το υποδεχθεί με τιμές αρχηγού κράτους -με τον υπουργό Άμυνας που δήλωσε ότι όσο είναι αυτός στην κυβέρνηση πάντα έτσι θα γίνεται.
Η αξιωματική αντιπολίτευση -βέβαιη κυβέρνηση- βλέπει στις δημοσκοπήσεις αυτοδυναμία, αλλά στις επόμενες εκλογές και ιδιαίτερα στις μεθεπόμενες, δεν θα έχουμε εκπλήξεις; H υπεροχή της “Νέας Δημοκρατίας” απαιτεί μία μεγάλη αποχή των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, ενόσω η πλειοψηφία ζητά νέο κεντροαριστερό κόμμα που να μην είναι το ΠΑΣΟΚ και να μην συνεργασθεί με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Όσο παραμένει συμπαγής η κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή η κυβέρνηση δεν απειλείται εκτός από μεγάλες κοινωνικές ταραχές που όμως δεν έχουν υπάρξει. Οι φοιτητές, που άλλοτε έδειχναν το επόμενο κυβερνητικό κόμμα, δεν φαίνονται πουθενά, μάλλον διαβάζουν. Η κυβέρνηση όμως έτσι κι αλλιώς μετά μέρες. Είναι μια κυβέρνηση υπό προθεσμία που θα οδηγηθεί αργά ή γρήγορα σε εκλογές.
Aν οι μισοί ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ απέχουν η Νέα Δημοκρατία θα εξασφαλίσει αυτοδυναμία, αν και υπόσχεται πως έτσι κι αλλιώς θέλει “εθνική κυβέρνηση”- που σημαίνει πως θα συνεργαστεί με άλλα κόμματα, αλλά ποια, αν αυτά δεν είναι το Ποτάμι- αν μείνει εκτός Βουλής-και το ΠΑΣΟΚ -που νοσταλγεί τα “αριστερά” του χρόνια;
Ένα σενάριο θέλει ανασύσταση του μετώπου “δημοκρατικών δυνάμεων” -που σημαίνει συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ- ΠΑΣΟΚ, αλλά μερικοί βλέπουν πως στη συνεργασία αυτή- αν η Κεντροαριστερά ενωθεί- ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι το …τρίτο κόμμα.
Το βέβαιο είναι πως η Νέα Δημοκρατία αδυνατεί να κινηθεί προς το Κέντρο -με πρώτο βιολί τον Άδωνη- και την πίεση από τα δεξιά της. Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων τοποθετεί τον εαυτό της στο Κέντρο -προς τα αριστερά, αλλά δεν έχει κόμμα- οπότε απέχει ή ψηφίζει ΣΥΡΙΖΑ -που εύκολα εναλλάσσει ψήφους με τη Νέα Δημοκρατία.
Υπάρχει ένα σημείο στην ιστορία των εκλογικών αναμετρήσεων -τον Μάιο 2012, όταν προέκυψε τρικομματική κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ- που μπορεί να δείχνει τις μελλοντικές εξελίξεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ με 17% δεν είχε πάρει τις εκλογές με πρώτο κόμμα -με 18%- τη Νέα Δημοκρατία. Το ΠΑΣΟΚ με 13% και η ΔΗΜΑΡ με 6% ξεπερνούσαν σε ψήφους τον ΣΥΡΙΖΑ που σαράντα μέρες μετά βρέθηκε στο 27% -με την Νέα Δημοκρατία πρώτη με 29,6%. Το ΠΑΣΟΚ έμενε σχεδόν ανέπαφο Με 12,2%.
Πολλοί δημοσκόποι παρατήρησαν τότε ένα περίεργο φαινόμενο. Ο ΣΥΡΙΖΑ άγγιξε το 33% αλλά την τελευταία βδομάδα πιθανοί ψηφοφόροι του μετακινήθηκαν κυρίως προς τη Νέα Δημοκρατία. Ήταν ακόμα ο ΣΥΡΙΖΑ που θα καταργούσε τα μνημόνια με ένα και μόνο άρθρο.
Από τότε ως τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται νάχει την ίδια δύναμη και η προσπάθεια του να διευρύνει το κόμμα του με μέλη απέτυχε. Αντίθετα το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να έχει μια κομματική βάση και να κερδίζει πολλά συνδικάτα, αλλά έχει χάσει ψήφους και διατηρεί ένα γερασμένο ακροατήριο.
Ένα άθροισμα των κομμάτων και κινήσεων στο χώρο της Κεντροαριστεράς μαζί με αυτό το περίφημο Άλλο Κόμμα φέρνει τόσο κοντά αυτό το άγνωστο και ζητούμενο κόμμα με τον ΣΥΡΙΖΑ που δείχνει πως πράγματι αυτή τη στιγμή το κόμμα που κυβερνά είναι το …τρίτο κόμμα.
Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο πολιτικό φαινόμενο. Ο ΣΥΡΙΖΑ ποτέ δεν είχε πραγματική δύναμη περισσότερη από αυτή που έχει τώρα. Πρόκειται για ένα φαινόμενο …πολιτικής ομηρίας, όπου ένα κόμμα κερδίζει ψήφους από ένα άλλο που δεν υπάρχει ή υπήρξε και τους δυσαρέστησε. Η θεωρία της χαμένης ψήφου έχει πια αντικατασταθεί από την Θεωρία της Κλεμμένης ή έστω – Δανεικής Ψήφου.
Φυσικά υπάρχουν κι αυτοί που πιστεύουν επίσης στην Ανάσταση, αλλά του ΠΑΣΟΚ. Δεν έχουν αντιληφθεί ότι ο διάδοχος του Ανδρέα φάνηκε προς στιγμήν να βρέθηκε, αλλά ήταν από ….άλλο κόμμα. Η αναμέτρηση θα κριθεί από το πόσα τσιτάτα του Ανδρέα θα χρησιμοποιήσει ο Αλέξης Τσίπρας στην προεκλογική εκστρατεία -που μπορεί να έχει αρχίσει. Και η μάχη ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να λήξει με νικητή ένα άλλο, νέο, το Άγνωστο Κόμμα.
