Του Γ. Λακόπουλου
“Θεέ μου τι σου κάναμε;” Ήταν ο τίτλος περσινής γαλλικής ταινίας. Μας πάει γάντι: Θεέ μου τι σου κάναμε και όποιος περάσει από το υπουργείο Παιδείας αισθάνεται την ανάγκη να αυτοανακηρυχθεί μεταρρυθμιστής και να μην αφήσει τίποτε όρθιο από όσα βρήκε;
Είναι μια καταστροφική παράδοση από την οποία σιγά μην ξέφευγε ο Νίκος Φίλης. Το αντίθετο. Απειλεί να καταβροχθίσει ότι υπάρχει σ’ αυτόν τον χώρο που ταλαιπωρείται από όλους: από τους υπουργούς του, τους συνδικαλιστές του, τους φοιτητές του και όποιον άλλον έχει όρεξη να γίνει κομμωτής στου κασίδη το κεφάλι.
Εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις στην παιδεία μετά τον πολέμιο υπήρξαν τρεις: οι επιτυχημένες που έκαναν Ευάγγελος Παπανούτσος πριν τη δικτατορία και ο Γεώργιος Ράλλης μετά. Και η αποτυχημένη που έκανε το ΠΑΣΟΚ μετά το 1981, καθώς η πολιτική “δημοκρατία στην εκπαίδευση” που την χαρακτήριζε ωφέλησε τη δημοκρατία, αλλά έβλαψε την εκπαίδευση.
Έμεινε στην ιστορία άλλωστε η θαρραλέα παραδοχή “mea Culpa” από τους αρχιτέκτονες του νόμου- πλαίσιο στα ΑΕΙ Γιάννη Πανούση και Διονύση Κλάδη.
Από εκεί και πέρα όσοι εμφανίσθηκαν ως μεταρρυθμιστές ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις μαστροχαλαστές. Ο λόγος είναι ότι εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με ένα κόμμα και μια κυβέρνηση δεν μπορεί να υπάρχει- πόσο μάλλον με έναν υπουργό που διαδέχεται άλλον του ιδίου κόμματος.Μόνο η Διαμαντοπουλου είχε εξασφαλίσει ευρύτερη συναίνεση στη Βουλή.
Ο Κακλαμάνης, ο Αρσένης, ο Ευθυμίου, ο Σουφλιάς, ο Κοντογιαννόπουλος, η Γιαννάκου, ο Αρβανιτόπουλος, ο Λοβέρδος, αλλά και ο Γ. Παπανδρέου – εδώ και αν λέει κανείς “Θεέ μου τι σου κάναμε”: υπήρξε δυο φορές υπουργός Παιδείας! -αν είχαν κάποιες επιμέρους ιδέες μπορούσαν κάλλιστα να τις εφαρμόσουν επί των ημερών τους.
Η τάση εκθεμελίωσης όσων βρήκαν για να βάλουν στη θέση τους τα δικά τους, ήταν καταστροφική. Όχι γιατί κάποια δεν ήταν σωστά. Αλλά γιατί όταν ξηλώνεις ό,τι βρήκες από τον προηγούμενο, δίνεις άλλοθι και στον επόμενο να ξηλώσει ό,τι αφήνεις εσύ. Αυτό συμβαίνει διαρκώς άλλωστε.
Η μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση από τη φύση της απαιτεί οικουμενικότητα και υπερκομματική θεώρηση του πιο ευαίσθητου τομέα σε μια χώρα. Ευρεία πολιτική συναίνεση για να έχει στέρεες βάσεις, διάρκεια και απόδοση. Δεν είναι “προσωπικό στοίχημα” και κομματική, ήτοι ψηφοθηρική, δραστηριότητα.
Από εδώ αρχίζουν όλα σε μια κοινωνία. Το είδος της παιδείας της ορίζει το καλό ή καλό μέλλον της. Γι’ αυτό είναι ιεροσυλία αυτό που ονομάζουν οι περαστικοί υπουργοί “μεταρρύθμιση”.
Για να γίνει μεταρρύθμιση πρέπει να συνεργαστεί επί μακρόν η πολιτική με την επιστήμη και την κοινωνία και να διαμορφώσουν ένα πάγιο σύστημα επί του οποίου θα υπάρχουν μόνο επιμέρους διορθώσεις για να παρακολουθούνται οι εξελίξεις της συγκυρίας κάθε φορά. Τίποτε άλλο.
Όποιος υπουργός επιμένει ότι μόνος του θα αλλάξει τα πάντα στην Παιδεία πρέπει να απολύεται αμέσως, δια νόμου. Δεν υπάρχει χειρότερο έγκλημα απέναντι στη νέα γενιά. Και το διέπραξαν πολλοί ως τώρα.
Στη χειρότερη μορφή του ετοιμάζεται να το διαπράξει τώρα και ο Νίκος Φίλης εξ ονόματος του ΣΥΡΙΖΑ, αφού προηγήθηκε με την ίδια νοοτροπία ο απίστευτος Μπαλτάς. Αν γίνουν δεκτά όσα -καθ’ υπαγόρευση ή όχι- εισηγείται μια επιτροπή -δεν προσέφυγε καν στο πρόσχημα του εθνικού διαλόγου, όπως πολλοί στο παρελθόν- τότε η ελληνική παιδεία σβήνει. Το εγχώριο εκπαιδευτικό σύστημα κάνει άλμα στο κενό και παύει να υπάρχει.
Πρόκειται για επιστροφή στις χειρότερες παραδόσεις της πολιτικής – όταν η ιδεολογία μετατρέπονταν σε νομοθεσία. Είναι υιοθέτηση των πιο αντιεκπαιδευτικών ιδεών που κυκλοφορούν σε παρακμιακά μυαλά που βρίσκουν την ευκαιρία να πειραματιστούν με “αριστερό” τρόπο.
Αυτό είναι το σχέδιο, 130 σελίδων, της Επιτροπής Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία υπό τον καθηγητή Αντώνη Λιάκο. Οι λίγες καλές ιδέες και σοβαρές προτάσεις που συμπεριλαμβάνονται χάνονται στις ιδεοληπτικές επιλογές που δεν έχουν καμιά σχέση με τη σύγχρονη εκπαίδευση, με τον ανταγωνιστικό χαρακτήρα και τις υψηλές απαιτήσεις- αντί για την ευκολία που υπόσχεται η έκθεση.
Η έκθεση έχει αξία ως ντοκουμέντο διάλυσης. Άλλωστε από τη στιγμή που δεν έχει ως πρώτη πρόταση ανάταξης της Παιδείας “να φύγει ο Φίλης από υπουργός” το περιεχόμενο της έκθεσης καθίσταται εξ αρχής άνευ αξίας. Υπουργός Παιδείας άνευ παιδείας δεν είναι καλή συνταγή.
Όσα προτείνονται είναι πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα. Αρχίζουν από κατάργηση παρελάσεων, εκκλησιασμού και προσευχής στα δημοτικά. Τη μετατροπή του γυμνασίου σε τετραετές και του λυκείου σε διετές. Την καθιέρωση ειδικού «συντελεστή κατάταξης» για την εισαγωγή στα ΑΕΙ-ΤΕΙ, την περιγραφική αξιολόγηση μαθητών, το περιορισμό της ύλης κατά τουλάχιστον 20%-30%. Την αντικατάσταση ωρών μαθήματος με σχολικές δραστηριότητες. Τη δυνατότητα στους φοιτητές να αλλάζουν κατεύθυνση σπουδών. Και καταλήγουν στα προγράμματα στην αγγλική γλώσσα. Φτάνουν ως το ….Συμβόλαιο Τιμής μεταξύ μαθητών, δασκάλων και γονέων στα δημοτικά σχολεία.
-«Δίνω τον λόγο της τιμής μου και υπόσχομαι ότι θα σέβομαι το σχολείο, τους δασκάλους και τους συμμαθητές μου, θα φέρομαι ιπποτικά σε όλους και ιδιαίτερα στους πιο αδύναμους και δεν θα επιτεθώ ποτέ σε αδύναμο, αλλά θα τον υπερασπίσω από επιθέσεις». Σώσε μας, Πανάγαθε, θα τρελαθούμε!
Τελευταία κυκλοφορεί ότι ένα από τα πρόσωπα που θα φύγουν με τον προσεχή ανασχηματισμό από την κυβέρνηση είναι ο Φίλης. Αν είναι αυτός ο λόγος που τον κάνει να επισπεύδει τον τυφώνα που ετοιμάζει, τα πράγματα είναι χειρότερα. Έτσι υπάρχουν ακόμη περισσότεροι λόγοι να επέμβει ο Πρωθυπουργός και να σταματήσει αυτό που πάει να γίνει .
Στο όνομα τίνος θα νομοθετήσει ο Φίλης; Των αποφάσεων της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ; Θα εφαρμόζει δηλαδή τις ιδεολογικές θεωρίες του σε ένα χώρο που δεν χωράει επιμέρους ιδεολογίες;
Η δημόσια εκπαίδευση απαιτεί από όσους τη διαχειρίζονται ιδιαίτερη γνώση ευθύνη και κουλτούρα. Προκειμένου να γίνονται διαρκώς κακές αλλαγές είναι προτιμότερο να μην γίνεται καμιά αλλαγή.
Μέχρι να αποφασίσει η χώρα να οργανώνει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα με βιώσιμο, σύγχρονο και λειτουργικό τρόπο εθνικών διαστάσεων. Αντί να παίζουν κάθε φορά οι πολιτευτές με τις τύχες των νέων παιδιών. Ειδικά στις περιπτώσεις που τα δικά τους ούτε πήγαν ούτε θα πάνε ποτέ σ’ αυτό το σύστημα για να εκπαιδευτούν.
