Περί δημοσιογραφίας

Του Γιώργου Ζαφόλια

Καταρχήν συγχαρητήρια για το ΑΠ. Δεν είμαι ψηφοφόρος της αριστεράς αλλά διαβάζω πάντοτε με πολύ ενδιαφέρον τις απόψεις σας διότι έχετε ισχυρή άποψη χωρίς παρωπίδες και -κυρίως- χωρίς δεσμεύσεις.

Τον τελευταίο καιρό διαβάζω με ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον τα άρθρα σας περί δημοσιογραφίας «τότε» και τώρα. Το αυξημένο ενδιαφέρον οφείλεται και στο ότι μέχρι το Μάρτιο του 2019 εργαζόμουν επί 23 χρόνια στον κλάδο των ΜΜΕ, στη Ναυτεμπορική ως διευθυντής ψηφιακών μέσων και εμπορικός διευθυντής τα τελευταία 2 χρόνια.

Ενώ συμφωνώ με αρκετές από τις διαπιστώσεις, ταυτόχρονα νιώθω ότι ωραιοποιείτε σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση. Πιο συγκεκριμένα:

– Η δημοσιογραφία ήταν από τα πιο κλειστά επαγγέλματα στην Ελλάδα. Θυμάστε ποτέ κατα τη διάρκεια της δημοσιογραφικής σας καριέρας να δείτε μια αγγελία όπου εφημερίδα να ζητάει συντάκτη μέσω αγγελίας εργασίας; Μάλλον όχι. Πάντοτε τη θέση θα έπαιρνε ο Χ συνάδελφος/κολλητός/φίλος/μαθητης στη σχολή/ερωτικός σύντροφος. Ανακύκλωση των ίδιων ανθρώπων, με το σταγονόμετρο το «νέο αίμα» με αποτέλεσμα την ιδρυματοποίηση με πιο χαρακτηριστικό το «Κανείς δεν θα τολμήσει ποτε να τα βάλει με τους δημοσιογραφους» πχ για τον ΕΔΟΕΑΠ ή το αγγελιόσημο.

– Στενοί δεσμοί με το αντικείμενο του ρεπορτάζ π.χ. επιχειρηματικοί συντάκτες που ταυτόχρονα δούλευαν και στα γραφείο Τύπου εταιρειών που κάλυπταν, «μπουκωμένοι» δημοσιογράφοι από τα ακριβά ταξίδια (για τις ανάγκες του ρεπορτάζ πάντα…) και τα δώρα. Αυτολογοκρισία όχι γιατί υπήρχε «γραμμή» από «πάνω» αλλά για προσωπική εκδούλευση με την ελπίδα για μια 5η ή 6η δουλειά. Και δυστυχώς, όχι, δεν ήταν η εξαιρεση αλλά ο κανόνας.

– Συντάκτες τελείως άσχετοι με το αντικείμενό τους που στο 90% της καριέρας τους απλά άλλαζαν τον πρόλογο στο δελτίο τύπου ή στην ανακοίνωση. Κλειστο κύκλωμα σε αρκετά ρεπορτάζ, πολλές φορές σχεδόν «σέχτες» πχ κοινοβουλευτικό. Γελοίες πρακτικές, πάντοτε με τον «φερετζέ» της συναδελφικότητας όπως π.χ. το ρεπορτάζ «ρουλεμάν», δεν εξηγώ τι είναι, είμαι σίγουρος ότι γνωρίζετε.

– Ιδρυματοποιημένη ΕΣΗΕΑ, με συνταξιούχους να αποφασίζουν για την τύχη εργαζομένων διαχειριζόμενοι πακτωλό χρημάτων (το 2012 η ΕΣΗΕΑ είχε ταμείο 18 εκ. ευρώ μετρητά στον όψεως!) και υδροκεφαλισμός. Σωματείο με 1 εκ ευρώ ετήσιο κόστος μισθοδοσίας(!) και παρ’ όλα αυτα αρνήθηκε τον Αύγουστο του 2017 να δώσει δάνειο γέφυρα στον ΕΔΟΕΑΠ για να καταβάλλει τις επικουρικές. Η συμμετοχή στην απεργία φυσικά και ήταν απόλυτη αλλά αυτό ήταν γιατί υπήρχε ο φόβος διαγραφής άρα και στέρησης του ΕΔΟΕΑΠ και όχι σε κάποια εμπνευσμένη ηγεσία. Είμαι σίγουρος ότι θα θυμάστε και εσείς τις αξέχαστες βαριεστημένες πορείες από το κτίριο της ΕΣΗΕΑ στη Βουλή. Διαδρομή λιγότερο από 300 μέτρα και πάλι όμως στο τελος είχαν μείνει οι μισοί, οι άλλοι μισοί ήταν ήδη στο Κολωνάκι για καφέ.

Τελειώνω με μια εμπειρία μου τον τελευταιο χρονο, ως εμπορικός διευθυντής:
Μιλάω με μια εταιρεία για διαφήμιση σε ειδική έκδοση όπου η υπεύθυνη μου λέει επί λέξει: «μα κύριε Ζαφόλια δεν γίνεται στην τιμή που ζητάτε, ο διευθυντής μου έχει συμφωνήσει με τον συντάκτη σας κύριο Χ στα Y ευρώ». Ο κύριος Χ ήταν ο συντάκτης που κάλυπτε το ρεπορτάζ του κλάδου στον οποίο ανήκε η εταιρεία…

Μένω σύξυλος και αποφασίζω να κάνω το εξής, νομίζοντας -αφελώς- ότι θα ξεμπροστιάσω τον συντάκτη:

Στο καθιερωμένο excel που έστελνα με τις καταχωρήσεις στον διευθυντή σύνταξης και τους αρχισυντάκτες (για να γνωρίζουν τον αναγκαίο χώρο που πρέπει να κρατήσουν για τις καταχωρήσεις) υπήρχε μια στήλη με το όνομα του αρμόδιου πωλητή από το εμπορικό, για τυχόν διευκρινήσεις. Βάζω λοιπόν στη συγκεκριμένη εταιρεία στο όνομα του πωλητή το όνομα του συντάκτη, περιμένοντας από τους προϊσταμένους του να με πάρουν αμέσως τηλέφωνο μόλις το δουν και να με ρωτήσουν τι κάνω. Μάταια, κανείς δεν με ρώτησε ποτέ τίποτε. Αποφασίζω να το τραβήξω περισσότερο και στη σχετική εντολή αγοράς βάζω στη θέση του πωλητή το όνομα του συντάκτη και του τη στέλνω για να την υπογράψει προκειμένου μετά να τη στείλω στον πελάτη. Λέω δεν μπορεί, θα έχει μια τσίπα και θα με πάρει τηλέφωνο έστω για μια δικαιολογία, τύπου «εγώ να βοηθήσω προσπάθησα κλπ». Υπέγραψε κανονικά και μου την έστειλε…

Αυτα είχα να πω, ελπίζω να μην σας ζάλισα, απλά ήθελα κάπου να τα πω γιατί εκεί πιστεύω ότι είναι η ρίζα του προβλήματος και όχι στους ολιγαρχες (που πάντοτε υπήρχαν). Σημειώστε επίσης ότι μετα από 23, εξαιρετικά γόνιμα στην πλειοψηφία τους, χρόνια παραιτήθηκα άνευ αποζημίωσης γιατι βασικά ντρεπόμουν να εκπροσωπώ τόσο το συγκεκριμένο μέσο αλλά και να είμαι μέρος του συγκεκριμένου κλάδου. Τέτοια αηδία.

Εύχομαι καλή συνέχεια στο πολύ ωραίο project που έχετε ξεκινήσει.

Με εκτίμηση,
Γιώργος Ζαφόλιας