Σύνταξη μετά…θάνατον! Η γερμανική συνταγή

Του Μιχάλη Ψύλου

      «Σφυριά» σε εκατομμύρια εργαζόμενους για το συνταξιοδοτικό γράφει η γερμανική Bild: «Πρέπει να είστε προετοιμασμένοι ότι δεν θα πάρετε σύνταξη πριν τα 68 χρόνια» τονίζει στο κύριο άρθρο της η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία γερμανική εφημερίδα.

Τρεις μόλις μήνες πριν τις κρίσιμες γερμανικές εκλογές το Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών αλλάζει την ατζέντα προκαλώντας συναγερμό: «Αν η ηλικία συνταξιοδότησης δεν αυξηθεί πέραν των 67 ετών το ασφαλιστικό ταμείο θα βρεθεί στα πρόθυρα της χρεοκοπίας!» αναφέρει η έκθεση προειδοποιώντας ότι τα προβλήματα χρηματοδότησης των συντάξεων θα ξεκινήσουν από το 2025. Σε τέσσερα χρόνια δηλαδή. Ο λόγος για τον πανικό; Οι Γερμανοί ζούνε περισσότερο και κατά μέσο όρο οι συνταξιούχοι παίρνουν σύνταξη σχεδόν επί 20 χρόνια – πέντε χρόνια περισσότερα από ό τι το 1990 γράφει η Bild. Και συνεπώς  η «τρύπα» στο συνταξιοδοτικό ταμείο μεγαλώνει. Εφέτος η Γερμανική κυβέρνηση πρέπει να συνεισφέρει  στο ταμείο 106 δισεκατομμύρια ευρώ. Ένα ποσό ρεκόρ! Και το 2024 το ποσό αυτό θα ανέλθει σε 120 δισεκατομμύρια.

Αλλωστε το Συμβούλιο των Εμπειρογνωμόνων δεν ζητάνε μόνο αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης αλλά και μείωση των συντάξεων. «Είναι  απατηλό να περιμένουμε ότι μακροπρόθεσμα μπορούν να αποφευχθούν υψηλότερες ασφαλιστικές εισφορές για τους εργαζόμενους  και χαμηλότερο επίπεδο συντάξεων για τους συνταξιούχους» αναφέρει η έκθεση. «Αν το 2019 το 26% του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού κατευθύνονταν στην  συνταξιοδοτική ασφάλιση το ποσοστό θα έπρεπε να αυξηθεί σε πάνω από 44% το 2040 και σε πάνω από 55%  έως το 2060» λέει ο πρόεδρος του Συμβουλίου των Εμπειρογνωμόνων Κλάους Σμιντ και προσθέτει : «Αυτό θα πλήξει τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό και δεν θα είναι οικονομικά βιώσιμο ακόμη και με μαζικές φορολογικές αυξήσεις».

Ο ένας στους πέντε δεν προλαβαίνει να συνταξιοδοτηθεί

Σύμφωνα με την τρέχουσα νομοθεσία στη Γερμανία το όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση  θα αυξηθεί σταδιακά από 65 στα 67 έως το 2029. Προς το παρόν κάποιος πρέπει να είναι 65 ετών και εννέα μηνών για να λάβει την κανονική σύνταξη γήρατος. Και τώρα θα φορτωθεί άλλος ένας χρόνος στην πλάτη των υποψήφιων συνταξιούχων. Όταν μάλιστα «ένας στους πέντε Γερμανούς πεθαίνει πριν προλάβει να πάρει σύνταξη » όπως γράφει η Tagesschau. «Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το 2019 το 20% των πολιτών τους πρόλαβε ο …θάνατος πριν τη συνταξιοδότηση στα 67. Αν τα όρια για τη σύνταξη αυξηθούν στα 69 το ποσοστό αυτό θα μεγαλώσει»  προειδοποιεί η γερμανική εφημερίδα. Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν μια τραγική αλήθεια  λέει η βουλευτίνα της Αριστεράς Σαμπίνε Τσίμερμαν: Οσο υψηλότερη είναι η ηλικία συνταξιοδότησης τόσο λιγότερα άτομα θα μπορούν να επωφεληθούν  από τη σύνταξή τους».

Οσοι υποστηρίζουν την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης λένε ότι αυτό είναι αναγκαίο λόγω του  αυξανόμενου προσδόκιμου ζωής. «Η άποψη αυτή είναι η μισή αλήθεια» λέει η  Τσίμερμαν. «Πολλοί άνθρωποι δεν φτάνουν σε ηλικία συνταξιοδότησης με καλή υγεία. Για αυτούς κάθε αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης είναι μείωση της σύνταξής τους επειδή αναγκάζονται να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα με μειωμένες απολαβές» προσθέτει η βουλευτίνα της γερμανικής Αριστεράς.

Η πρόταση για αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 69 δεν είναι καινούρια. Όπως γράφει το Der Spiegel τα τελευταία χρόνια η Κεντρική Τράπεζα (Bundesbank) οι ενώσεις εργοδοτών και οι υπεύθυνοι χάραξης συνταξιοδοτικών πολιτικών των Χριστιανοδημοκρατών έχουν ξεκινήσει εκστρατεία για τη σύνδεση του προσδόκιμου ζωής και της  ηλικίας συνταξιοδότησης. Η Bundesbank του «κέρβερου» της λιτότητας Γενς Βάιντμαν υποστηρίζει να αυξηθεί η ηλικία συνταξιοδότησης στα 70. «Το ασφαλιστικό σύστημα δύσκολα μπορεί να χρηματοδοτηθεί διαφορετικά» ισχυρίζεται ο  επικεφαλής του φιλο-εργοδοτικού Ινστιτούτου για τη Γερμανική Οικονομία (IW) Μίκαελ Χούτερ. Την πρόταση υποστηρίζει βέβαια το φιλο-εργοδοτικό κόμμα των Ελευθέρων Δημοκρατών (FDP) αλλά αναμένεται να απορριφθεί από τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους-ιδιαίτερα ενόψει και των εκλογών του Σεπτεμβρίου. «Πρόκειται για μια αντικοινωνική σκληρότητα» λέει η επικεφαλής του κόμματος της Αριστεράς (Die Linke) Σουζάνε Χένιγκ -Βέλσοφ. «Ο  υπουργός Οικονομικών Πέτερ Αλτμάιερ πρέπει να αποσύρει  αμέσως τη σχετική έκθεση διαφορετικά η εκστρατεία για τις …συνταξιοδοτικές εκλογές θα ξεκινήσει αύριο. Η Αριστερά θα υπερασπιστεί τα δικαιώματα των συνταξιούχων με νύχια και με δόντια» τονίζει η επικεφαλής του Die Linke.

Ακόμη χειρότερη η πρόταση της ΕΕ

Δεν άνοιξε τυχαία βέβαια η συζήτηση για το ασφαλιστικό στη Γερμανία και μάλιστα παραμονές των εκλογών.  Η οικονομική ελίτ θέλει να πιέσει τα κόμματα -ιδίως τους Πράσινους και τους Σοσιαλδημοκράτες που αναμένεται να μετάσχουν στην επόμενη κυβέρνηση- να βάλουν νερό στο κρασί τους στο συνταξιοδοτικό. Αν θέλουν να έχουν τη στήριξη της ελίτ στην προεκλογική εκστρατεία. Μην ξεχνάτε ότι και στη Γερμανία 10 επιχειρηματικοί όμιλοι ελέγχουν το 70% των Μέσων Ενημέρωσης!

Την πόρτα του «ασφαλιστικού τρελοκομείου» και μάλιστα για ολόκληρη την Ευρώπη άνοιξε στις αρχές Μαίου η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνιστώντας την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης έως και τα 72 χρόνια. Σε έκθεση 350 σελίδων που εκπόνησε η  Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής (CPE) για τις «οικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις για τα κράτη μέλη της ΕΕ ως το 2070» διατυπώνονται προτάσεις για αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης σε διάφορες χώρες -μέλη. «Δυστυχώς αυτό προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δουλειά μέχρι τα 70 ή και ακόμη περισσότερο» τονίζει  ο Βέλγος ευρωβουλευτής Μαρκ Μποτενγκά  μέλος της  ομάδας της «Αριστεράς» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.«Μας λένε ότι πρέπει να εργαστούμε περισσότερο…Η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεσή προτείνει να αυξηθεί η ηλικία συνταξιοδότησης στα  70 χρόνια και ειδικά στη Λιθουανία στα 72 τη στιγμή μάλιστα που στη χώρα αυτή της Βαλτικής το προσδόκιμο ζωής  είναι… 715 χρόνια» λέει ο Βέλγος ευρωβουλευτής και προσθέτει: «Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια διαδικασία καταστροφής όσων έχουμε κατακτήσει με το σύστημα να προσπαθεί να … αγκυρώσει μόνιμα τη λιτότητα στη συνείδησή μας»

Σύνταξη μετά θάνατον! Στην καλύτερη περίπτωση λίγα χρόνια πριν το …τέλος.  Αυτή είναι η δυστυχώς η ιδέα κάθε υπέρμαχου του νέο-φιλελευθερισμού. «Αυτός πρέπει να είναι ο λόγος που κρύβεται πίσω από ορισμένες αποφάσεις των Βρυξελλών. Με το πρόσχημα της διατήρησης βιώσιμων συνταξιοδοτικών συστημάτων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί όλες τις χώρες να αυξήσουν την ηλικία συνταξιοδότησης» σχολιάζει η ιταλική ιστοσελίδα antidiplomatico. Τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Και τα συνταξιοδοτικά συστήματα το κράτος πρόνοιας γενικότερα  αποδυναμώνουν τους προϋπολογισμούς των κρατών και διευρύνουν τα ελλείμματά τους. «Όπως και τα άλλα στοιχεία του κράτους πρόνοιας τα συνταξιοδοτικά προγράμματα συνολικά έχουν πληγεί βίαια από την κρίση που προκαλεί η  πανδημία Covid-19» γράφει η Le Monde. «Η συρρίκνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας είχε ως αποτέλεσμα μείωση των κρατικών εσόδων ενώ τα έξοδα συνέχισαν να αυξάνονται κατά περίπου  παρά την αύξηση της θνησιμότητας λόγω του κορονοϊού». Για να υπάρξει «εξοικονόμηση» ορισμένα πολιτικά κόμματα στρέφονται εναντίον του συνταξιοδοτικού γράφει η ιταλική ιστοσελίδα «ilSussidiario. «Η πανδημία μείωσε το μέσο προσδόκιμο ζωής των Ιταλών και απέσυρε πολλούς “χρυσούς συνταξιούχους». Όπως τεκμηριώνεται στο τελευταίο βιβλίο του Τζιουλάνο Κάτσολα «The Fifty Years War: History of Reforms and Counter-reform of the Pension System» «η θνησιμότητα επηρέασε κυρίως τους συνταξιούχους ελαττώνοντας το βάρος της κοινωνικής ασφάλισης στον  προϋπολογισμό».

Εσοδα-έξοδα και κάπου στο τέλος η ανθρώπινη ζωή! Αυτή είναι δυστυχώς η νοσηρή σκέψη πίσω από κάθε πρόταση αύξησης των ορίων συνταξιοδότησης και μείωσης των συντάξεων.  Όπως λέει ο Βέλγος ευρωβουλευτής Μποτενγκά οι Βρυξέλλες συζητούν μόνο την επέκταση του επαγγελματικού βίου και όχι φυσικά άλλα μέτρα όπως η φορολόγηση του μεγάλου πλούτου. Ακόμη και απόφαση για την επιβολή φόρου 15% στις πολυεθνικές για να περιοριστεί κάπως η ασυδοσία των λεγόμενων «φορολογικών παραδείσων» είναι δειλή και περιορισμένη.

Φυσικά οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν μένουν με σταυρωμένα τα χέρια. Στη Γαλλία ο πρόεδρος Μακρόν αναγκάστηκε πριν λίγες ημέρες να ανακαλέσει τη νέο-φιλελεύθερη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού που έχει προκαλέσει κύμα αντιδράσεων. «Δεν νομίζω πως η μεταρρύθμιση όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί μπορεί τελικά να προχωρήσει» δήλωσε ο Μακρόν κατανοώντας ότι αν επέμενε στη θέση του θα ψαλίδιζε τις όποιες ελπίδες έχει για να επανεκλεγεί στις προεδρικές εκλογές σε ένα χρόνο.