Γράφει ο καθηγητής Π. Κ. Ιωακειμίδης*
Τέσσερις μήνες ατελέσφορων διαπραγματεύσεων έφεραν την Ελλάδα σε πλήρες αδιέξοδο και πολύ κοντά στην ολική καταστροφή. Τα λάθη, τα συμπεράσματα και τα διδάγματα των τεσσάρων μηνών:
1. Η πολιτική λεγόμενη διαπραγμάτευση που τόσο διακαώς επεδίωκε η ελληνική πλευρά ως υποκατάστατο της τεχνοκρατικής – υποτίθεται – διαδικασίας και των κανόνων της έγινε. Αλλά, αντίθετα με ό,τι προσδοκούσε η ελληνική κυβέρνηση, απέδωσε δυσμενέστερα αποτελέσματα. Οδήγησε σε αυστηρότερο σχέδιο προτάσεων. Γιατί; Επειδή η πολιτική διαπραγμάτευση δεν υποκαθιστά, δεν παρακάμπτει και δεν ακυρώνει την πραγματικότητα των αριθμών. Η πολιτική διαπραγμάτευση θα μπορούσε να γίνει σε διαφορετικό timing και με διαφορετικό πλαίσιο. Και είναι ενδεικτικό ότι η Ελλάδα, ώς σήμερα, έχει αποτύχει να φέρει για συνολική πολιτική συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το ελληνικό ζήτημα.
2. Ο χρόνος εργάζεται εναντίον μας. Με άλλα λόγια, κάθε ημέρα, εβδομάδα, μήνας που περνά καθιστά τη διαπραγμάτευση δυσκολότερη για την Ελλάδα. Το κυριότερο; Προσθέτει στην ατζέντα νέες απαιτήσεις από πλευράς των δανειστών (των θεσμών), οι οποίες δεν είχαν τεθεί στα αρχικά στάδια. Αυτό συμβαίνει, πρωτίστως, γιατί η παράταση της αβεβαιότητας οδηγεί σε διεύρυνση του δημοσιονομικού κενού (εκτιμάται ήδη σε 3,5 δισ. ευρώ από 2 δισ. αρχικώς), με αποτέλεσμα να ζητούνται νέα μέτρα για την κάλυψή του. Επιπλέον, με την πάροδο του χρόνου, η Ελλάδα μάλλον χάνει συμμάχους και υποστηρικτές.
3. Το κόστος της «μη συμφωνίας» αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο σε σχέση με το κόστος οποιασδήποτε συμφωνίας, όσο επώδυνη και αν είναι. Η απουσία συμφωνίας πλήττει την πραγματική οικονομία, που έχει εισέλθει σε ύφεση. Εντείνει την αβεβαιότητα, οδηγώντας στην απόσυρση των καταθέσεων από τις τράπεζες, ενώ φέρνει πιο κοντά το ενδεχόμενο ατυχήματος που μπορεί να οδηγήσει σε δυσάρεστες συνέπειες.
4. Απουσιάζει η συνεκτική και αποτελεσματική στρατηγική. Είναι αξιοσημείωτο ότι σ’ ένα τόσο κρίσιμο στάδιο διαπραγμάτευσης το υπουργείο Οικονομικών δεν συμμετέχει στη διαδικασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι λόγοι είναι γνωστοί και σχετίζονται με την ηγεσία του υπουργείου. Επίσης, εκδηλώνονται ενέργειες που γεννούν την εύλογη απορία αν όντως υπάρχει σχεδιασμός. Τι θετικό προσέθεσε στη διαπραγμάτευση, π.χ., το πρόσφατο άρθρο του Πρωθυπουργού στην «Monde»; Φοβάμαι τίποτα. Μάλλον το αντίθετο.
Αρα; Αρα, «το γοργόν και χάριν έχει». Χρειάζεται συμφωνία με το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τη χώρα. Και για να γίνει αυτό, ήρθε η ώρα του Eurosummit, της Διάσκεψης Κορυφής των ηγετών της ευρωζώνης, το οποίο δεν θα τερματισθεί παρά μόνο αν επιτευχθεί συμφωνία.
*Απο ΤΑ ΝΕΑ (9-6-2015)
**Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών