Του Νίκου Λακόπουλου
Σύστημα απλής αναλογικής καθιερώνεται συνταγματικά ως πάγιο εκλογικό σύστημα όλων των εκλογικών αναμετρήσεων (Βουλή, Ευρωβουλή, Αυτοδιοίκηση). Για τις Βουλευτικές Εκλογές το σύστημα απλής αναλογικής εφαρμόζεται σε κατά το δυνατόν πιο ισόρροπες πληθυσμιακά εκλογικές περιφέρειες. Καταργείται το εκλογικό όριο (σήμερα είναι 3%) για την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση ενός κόμματος.
Το Πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ
Καθώς ο ανεξάρτητος βουλευτής Νικολόπουλος έβγαινε από το Μέγαρο Μαξίμου και δήλωνε πως θα υποστηρίξει τον εκλογικό νόμο ήταν σαφές πια πως ζούμε την …υπέρβαση σ΄αυτή τη χώρα. Όπου το εκλογικό σύστημα καλείται να σώσει το πολιτικό σύστημα. Για την ακρίβεια να επιτρέψει, αν όχι από τις επόμενες, έστω από τις μεθεπόμενες- που μπορεί να είναι κι απανωτές- εκλογές τον σχηματισμό κυβέρνησης και από το δεύτερο κόμμα- κάτι αδύνατο τώρα με το μπόνους των 50 εδρών. Ή να μην επιτρέπει σχηματισμό κυβέρνησης από το πρώτο κόμμα, αν αυτό είναι η “Νέα Δημοκρατία”.
Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για μπόνους πενήντα εδρών, αλλά για περίπου τριανταπέντε- ανάλογα με το ποσοστό του πρώτου κόμματος, αφού τις υπόλοιπες θα τις έπαιρνε χωρίς να τις κλέψει. Ο εκλογικός νόμος που αβαντάρει το πρώτο κόμμα στην πράξη καταργεί την πλειοψηφία των εκατόν πενήντα συν μία εδρών και επιτρέπει το σχηματισμό κυβέρνησης με κόμματα που άλλως θα έπαιρναν ακόμα και εκατόν είκοσι έδρες- κυβερνήσεις μειοψηφικές, όπως αυτή που έχουμε τώρα.
Aν αθροίσουμε τα ποσοστά των δύο συγκυβερνούντων κομμάτων δεν φτάνουμε το ποσοστό του 40% που με τόσο μεγάλη αποχή δεν εκπροσωπούν ούτε το 20% του πληθυσμού. Κι αν αφαιρέσουμε τις εσωκομματικές αντιπολιτεύσεις τότε φτάνουμε σε κυβερνήσεις κομματικών ελίτ που δεν εκπροσωπούν ούτε το 15% των πολιτών. Και το ερώτημα που τίθεται είναι πόσο πολιτικά νόμιμο είναι να κυβερνά ένα κόμμα- σαν τους ΑΝΕΛ- που αποδοκιμάζεται από το 95% των ψηφοφόρων. Αυτό δεν είναι λαϊκή κυριαρχία είναι στρέβλωση της λαϊκής βούλησης που μοιραία θα οδηγεί σε -υποτίθεται- δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις με “χουντικές” συμπεριφορές.
Υπάρχουν κι αριστερές χούντες και δικτατορίες με λαϊκό έρεισμα. Η παθογένεια του πολιτικού συστήματος που καταπατά την αρχή της ισοδυναμίας ψήφου ξεκινά πριν την κάλπη. Στην πράξη θα πρέπει να ψηφίσουμε ανάμεσα στον γιο του Παπανδρέου, τον ανηψιό του Καραμανλή, τον γιο ή την κόρη του Μητσοτάκη. Το κομματικό σύστημα αποκλείει την μεγάλη μάζα των πολιτών και δεν εκπροσωπεί την εξουσία. Η κυβέρνηση σχηματίζεται από μια ομάδα κομματικών εκλεκτών. Η πολιτική είναι θέμα “ευγενών”, κληρονόμων και ειδικών. Η Βουλή υποτάσσεται στην αρχή της κομματικής πειθαρχίας- που ο Αλέξης Τσίπρας φρόντισε πριν τις εκλογές να κατοχυρώσει με συμβολαιογραφικά έγγραφα- ότι ο βουλευτής που φεύγει παραδίδει την έδρα.
Το συμβόλαιο της ντροπής που μετατρέπει τον βουλευτή σε φερέφωνο και το κόμμα σε πολιτικό στρατό μέσα στον κυνισμό του είναι πιο “έντιμο” από την παραδοσιακή πρακτική των κομμάτων- και ιδιαίτερα των αριστερών. Γιατί στην πράξη για να είσαι βουλευτής πρέπει να είσαι μέλος κόμματος και να ανήκεις στην συμπολίτευση. Όποιος διαφωνεί απλώς δεν είναι υποψήφιος βουλευτής κι ας πάει σε άλλη κομματική παραλία.
Η πολιτική βαρβαρότητα
Πριν δούμε αν το εκλογικό σύστημα μπορεί να κατοχυρώσει με λογιστικές πράξεις την δημοκρατία θα πρέπει αν δούμε αν υπάρχει αυτή στο κομματικό σύστημα. Οι κομματικές εκλογές γίνονται σε στάδια- νομός, περιφέρεια, συνέδριο, εκλογή κεντρικής επιτροπής- εκλογή ανώτατου πολιτικού οργάνου. Δεν έχουμε εδώ απλή αναλογική, αλλά ένα πλειοδοτικό σύστημα που επιτρέπει, από στάδιο σε στάδιο, σε μια μικρή μειοψηφία- οργανωμένη- να κυριαρχήσει στο κόμμα και να ελέγξει τα ανώτατα όργανα. Αν παρόλα αυτά κάποιος φτάσει εκεί τότε …διαγράφεται, λόγω αριστερών ή δεξιών παρεκκλίσεων ή όπως ο ιδρυτής του Ριζοσπάστη Γ. Πετσόπουλος λόγω ‘αδυναμίας χαρακτήρος και …ορμών ψυχικών”.
Η απλή αναλογική δεν ήταν πάγια αρχή της Αριστεράς σε ένα κόμμα που δεν εφαρμόζει την απλή αναλογική. Είναι όμως αρχή μιας δημοκρατικής Αριστεράς. Το νέο εκλογικό σύστημα εξαρτάται από τις ψήφους κομμάτων- όπως η Χρυσή Αυγή- που δεν πιστεύουν σ΄ αυτό το πολιτικό σύστημα. Και το μεγάλο πρόβλημα που αναδεικνύεται δεν είναι το “σύστημα απλής αναλογικής”, αλλά σε ποιες εκλογικές περιφέρειες θα εφαρμοστεί. Αν τεμαχίσουμε τις μεγάλες περιφέρειες ευνοούνται τα μεγάλα κόμματα. Κι αν κάνουμε όλες τις έδρες μονοεδρικές, τότε όλες τις έδρες θα τις πάρει το …πρώτο κόμμα.
Η ακυβερνησία μπορεί να υπάρχει χωρίς απλή αναλογική, όσο καλά μπορεί αυτή να οδηγήσει σε ένα πολυκομματικό διπολισμό. Το πιο σημαντικό στην απλή αναλογική δεν είναι ο τρόπος διανομής των εδρών. Είναι το όριο του 3% που αφήνει ένα ποσοστό 10-15% των ψηφοφόρων χωρίς εκπροσώπηση. Με το όριο αυτό περίπου τριάντα έδρες υποκλέπτονται από άλλα κόμματα και το σύστημα που προτείνει η κυβέρνηση εγγυάται απλώς την αναλογική κλοπή αυτών των εδρών. Με τα σημερινά δεδομένα αυτό σημαίνει πως στην Βουλή θα είχε η “Λαϊκή Ενότητα” εννέα βουλευτές, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ τρεις, θα υπήρχαν βουλευτές από άλλα κόμματα Πειρατών, Κυνηγών, Παναθηναϊκών, ίσως και Μουσουλμάνων.
Τι θα συμβεί αν η ελληνική Βουλή θάχει τρεις βουλευτές από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και δέκα μουσουλμάνους- εκτός κομματικού ψηφοδελτίου ή έναν …βουδιστή, όπως λέγεται ότι ήταν ο Γούναρης, ο πατέρας της ελληνικής Δεξιάς; Πόσο κινδυνεύει η δημοκρατία από την απλή αναλογική δηλαδή από τον εαυτό της; O συνωμοτικός λόγος που υπάρχει το όριο του 3% όταν είναι εθνικός απηχεί παλαιολιθικές, εθνοφοβικές αντιλήψεις της Δεξιάς του προπερασμένου αιώνα. Εν προκειμένω δεν μας ενδιαφέρει αν υπάρχουν μειονότητες και τα δικαιώματά τους, αλλά να μην μολύνουν την “ελληνική” και χριστιανική Βουλή.
Είναι ο ίδιος λόγος που τον περασμένο αιώνα δεν επέτρεπε στις γυναίκες να ψηφίζουν- για λόγους …βιολογικούς. Αυτή η πολιτική βιολογία δεν επέτρεπε σε ομοφυλόφιλους αστικά δικαιώματα, όπως άλλοτε και σε κομμουνιστές πολιτικά ή το δικαίωμα στην εργασία. Διαπερνά την λειτουργία του κράτους, αλλά και των συνδικάτων, όπως π.χ. η ΕΣΗΕΑ που αγωνίζεται για την ελευθερία του τύπου -ή κάτι παρόμοιο, αλλά στο καταστατικό της ορίζει ότι δεν μπορεί να γίνεται μέλος ο μη Έλληνας το γένος.
Δυστυχώς η Πόλη όχι μόνο έπεσε, αλλά δεν ήταν ακριβώς ελληνική. To έθνος μας πρέπει να αποβάλλει τους ολέθριους μύθους. Θα πρέπει όχι μόνο να καλωσορίσουμε τους Αδελφούς Αντεντονκούμπο στον -πιο ισχυρό, αν όχι πιο υπερήφανο ελληνικό στρατό, αλλά και τον πρώτο “αλλοεθνή” ή μαύρο υπουργό. Μην ξεχνάτε, πατριώτες πόσα οφείλουμε στους Χαζάρους ή τους Κουμάνους! Δεν θα καταστραφεί η χώρα αν η Ροδόπη δεν έχει χριστιανό βουλευτή. Οι τελευταίες ειδήσεις λένε πως κι ο στρατηγός Μιλτιάδης είχε …βάρβαρη μητέρα. Κι αν θέλουμε πολιτικό πολιτισμό πρέπει να αποβάλλουμε την πολιτική βαρβαρότητα.
Αριστερά και Δημοκρατία
Το όριο του 3% όταν βρίσκει υπερασπιστές με ρητορική υπέρ των κομμάτων και εναντίον των προσώπων δεν αφήνει μόνο εκτός Βουλής τα μικρά κόμματα, μειονότητες ή ανεξάρτητα πρόσωπα, αλλά εμποδίζει την ολοκλήρωση της δημοκρατίας. Το κόμμα- φατρία, όχλος, εκκλησία ή στρατός- είναι ξεπερασμένη μορφή πολιτικής έκφρασης σε μια κοινωνία που αλλάζει πιο γρήγορα από τους θεσμούς της.
Η απλή και άδολη αναλογική δεν αφορά την κατανομή των εδρών, αλλά την πολιτική έκφραση που θα επέτρεπε- χωρίς όρια- νέα κόμματα, νέες ιδέες, νέα πρόσωπα. Δεν είναι τυχαίο ότι όλα- μα όλα τα πολιτικά κόμματα εκπροσωπούν- με την μορφή δικαίωσης, τιμωρίας των αντιπάλων ή ρεβάνς- το παρελθόν κι όχι το μέλλον. Δεν είναι για την Ελλάδα που η δημοκρατία ήταν πάντα στοιχείο της καθημερινής ζωής τιμητικό το υψηλό αποχής που ωστόσο βολεύει το κομματικό σύστημα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πήρε στις τελευταίες εκλογές- μετά την στροφή- τον ίδιο αριθμό ψήφων, αλλά πήρε το ίδιο ποσοστό, γιατί πάνω από εφτακόσιες χιλιάδες ψηφοφόροι- κυρίως νέοι- απείχαν. Αυτό είναι το άγος του. Πως οδήγησε μια γενιά που υποτίθεται θα εξέφραζε αντί για την ελπίδα στο περιθώριο και την ήττα.
Δυστυχώς δεν είναι η Αριστερά που μπορεί να διδάξει δημοκρατία στην Ελλάδα ειδικά από κακές ρώσικες μεταφράσεις. Αλλά και με τα …αγγλικά δεν τα πάει καλά. Η κουτοπόνηρη επίκληση της απλής αναλογικής- χωρίς την κατάργηση του ορίου του 3%- δείχνει πως η κυβέρνηση έχει αρχές που άλλοτε ξεχνά κι άλλοτε θυμάται, ανάλογα με την συγκυρία. Αλλά αν ο διάλογος άρχισε τότε θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα νέο εκλογικό σύστημα- ως μέσο για ένα πολιτικό σύστημα με ίση ψήφο για όλους, ισοπολιτεία και πραγματική δημοκρατία.
