Toυ Χρήστου Μαχαίρα
Στην ιστορία της μεταπολίτευσης υπήρξαν κόμματα και συνασπισμοί κομμάτων. Η διαφορά είναι προφανής. Το Κίνημα Αλλαγής είναι η μοναδική περίπτωση πολιτικού σχηματισμού που επιδιώκει να είναι, ταυτοχρόνως, και κόμμα και συνασπισμός.
Γίνεται; Στη Χαριλάου Τρικούπη θεωρούν πως γίνεται. Αν δεν το θεωρούσαν δεν θα εγκατέλειπαν το brand name του ΠΑΣΟΚ ούτε θα έβαζαν στο ράφι τον ήλιο και τα λοιπά εμβλήματα. Θεώρησαν κάποια στιγμή – και από αυτή την άποψη καλά έκαναν – ότι για να επιστρέψει η κεντροαριστερά στο παιχνίδι χρειάζονται νέο όχημα, νέα πρόσωπα και νέο αφήγημα.
Μέχρι εδώ, όλα καλώς καμωμένα. Τα προβλήματα άρχισαν από τη στιγμή που, ενώ δεν ήθελαν να λέγονται ΠΑΣΟΚ, συμπεριφέρονταν ως ΠΑΣΟΚ. Τι έκαναν; Μα, ό,τι κάνει ο βασικός μέτοχος σε μια εταιρία: όταν συμφωνεί με τους συνεταίρους του είναι ίσος και καταδεκτικός μαζί τους. Όταν διαφωνεί, τους θυμίζει ποιος είναι το αφεντικό και ποιος έχει την πλειοψηφία.
Στην πολιτική, ωστόσο, δεν υπάρχουν εταιρίες. Όποιος θέλει να είναι “αφεντικό”, ανοίγει μόνος του το μαγαζί, εκθέτει την πραμάτεια του και περιμένει πελατεία. Είναι και πιο απλό. Δεν έχει γκρίνιες, διαφοροποιήσεις και προβλήματα.
Σε κάθε άλλη περίπτωση τα συνεταιριστικά πολιτικά εγχειρήματα είναι ασκήσεις ισορροπιών και αναζήτησης κοινών τόπων. Για να το πούμε διαφορετικά, η μετάβαση από την κομματική αυτάρκεια σε ένα σύνθετο πολυσυλλεκτικό περιβάλλον δεν είναι ούτε απλή ούτε εύκολη υπόθεση: απαιτεί πολιτική κατανόηση, ανεκτικότητα στη διαφορετική άποψη και, το κυριότερο, διάθεση συνθέσεων.
Υπό αυτή την έννοια, το κρίσιμο στην περίπτωση του ΚΙΝΑΛ δεν είναι μόνο αν συνεδριάζουν τα όργανα ή πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις, αλλά τι γίνεται όταν σε ζητήματα αιχμής, πολιτικής στάσης ή και ιδεολογικής τοποθέτησης εκφράζονται αποκλίνουσες απόψεις.
Μπορεί να επιβληθεί, όπως υποστηρίζεται ότι πρέπει να συμβεί και τώρα, κομματική πειθαρχία σε ζητήματα όπως η συμφωνία των Πρεσπών; Μπορεί να ακυρωθεί η προϊστορία των πολιτικών χώρων; Μπορεί να εκβιαστεί η στάση των προσώπων, των τάσεων, των ομάδων και των κομμάτων που συνέβαλαν στη δημιουργία του κοινού εγχειρήματος στο όνομα μιας ασαφούς και επίπλαστης πολιτικής ενότητας;
Η αποχώρηση του Ποταμιού και του Σταύρου Θεοδωράκη από το Κίνημα Αλλαγής, οι διαφοροποιήσεις και αποστασιοποιήσεις κεντρικών στελεχών (Ραγκούσης, Μπίστης κ.α.), η αδυναμία προσέλκυσης του κύκλου της κεντροαριστεράς που δημιούργησε τον ΟΠΕΚ και στήριξε το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα, όπως και το σκηνικό ρήξης που διαμορφώνεται πλέον με τη ΔΗΜΑΡ, απειλούν να μετατρέψουν το Κίνημα Αλλαγής σε πολιτικό συνασπισμό με… μία μετοχή.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι εταίροι του ΚΙΝΑΛ όφειλαν και οφείλουν να μην παραγνωρίζουν το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ και ο κόσμος που το ακολουθεί, αποτελούν τη βασική συνιστώσα του όλου εγχειρήματος. Και είναι αλήθεια. Πόσο… ΠΑΣΟΚ όμως είναι η γραμμή που ακολουθείται σήμερα στο “Μακεδονικό; Και ποια σχέση έχει με την παράδοση των προοδευτικών τομών που ο χώρος της κεντροαριστεράς μεταφέρει η άρνηση και των στοιχειωδών ακόμα για τον εξορθολογισμό των σχέσεων Πολιτείας – εκκλησίας;
Αν το ΠΑΣΟΚ είναι (πράγματι) εδώ, δεν μπορεί να είναι μόνο κατ’ όνομα…
ΑΠΟ ΤΟ EΘΝΟΣ
