H τελευταία μάχη του Λεωνίδα Κύρκου

Του Νίκου Γαλάτη

15-1-630_22

Ο Λεωνίδας είχε κάπως συνέλθει. Είχε βρει το χρώμα του και χαμογελούσε. – “Πώς είσαι; Τρόμαξα”. – “Το ξέρω, Αλικούλα, όπως βλέπεις είμαι καλά. Ήθελα να σου πω ότι η εκδήλωση ήταν πολύ ωραία. Μου είπαν όλοι ότι τους άρεσε πολύ αυτό που έγινε και ότι βρίσκουν σπουδαία την προσπάθεια! Έτσι, εσύ τώρα θα μου κάνεις μία ακόμη χάρη! Την τελευταία που σου ζητώ! Θέλω να πάρεις ένα χαρτί κι ένα μολύβι και να γράψεις ό,τι έχει γίνει”. – “Σήμερα;” – “Όλα, Αλικούλα. Να τα γράψεις όλα! Και μετά θα πας να τα δώσεις κάπου, που θα φροντίσουν να δημοσιευθούν”.

Το βιβλίο της Αλίκης Χατζή “Λεωνίδας  ο Κύρκος – Η τελευταία μάχη” παρουσιάζεται στις 16 Φεβρουαρίου στην ΕΣΗΕΑ. Για το βιβλίο θα μιλήσουν: η Φώφη Γεννηματά, η Όλγα Τρέμη, ο Ηλίας Κανέλλης, ο  Πέτρος Κουναλάκης και η συγγραφέας. Η Αλίκη Χατζή περιγράφει τον Κύρκο να σκίζει την Αυγή! «Απέτυχα παταγωδώς», έλεγε και δυσφορούσε με τις επιλογές του Αλέξη Τσίπρα που έχει το «μυαλό σταλινικού βετεράνου».

Λίγες ημέρες μετά ο Γιώργος Παπανδρέου κερδίζει τις εκλογές και τηλεφωνεί στον Φώτη Κουβέλη και να του προτείνει το υπουργείο Δικαιοσύνης. Εκείνος … εξαφανίστηκε. Ο Θόδωρος Αναγνωστόπουλος, μετά από δύο ώρες, τηλεφωνεί στον Κύρκο και του ζητάει να τον βρει. Ο Κύρκος καταφέρνει και βρίσκει την σύζυγο του Φώτη Κουβέλη.«Φωτεινή μου έμαθα για την πρόταση που έγινε στην Φώτη. Θέλω να του μιλήσω, είναι εκεί;”… “Θέλω να του πεις εκ μέρους μου να δεχτεί. Εγώ είμαι εδώ, θα τον στηρίξω πες του. Με όλες μου τις δυνάμεις, θα πάρω πάνω μου το ανάθεμα. Πες του να τολμήσει”… “Περιμένω, Φωτεινή».

Οι ώρες περνούσαν κι εκείνος περίμενε με αγωνία. Νωρίς το απόγευμα πια, τον κάλεσε ο ίδιος ο Φώτης Κουβέλης για να του πει, «Δεν μπορώ να το κάνω, Λεωνίδα, θ’ αρνηθώ”». Λίγες ημέρες μετά, τέλος Οκτωβρίου, ο Γιώργος Παπανδρέου, ως πρωθυπουργός πια, περνάει για δεύτερη φορά, σε συνθήκες άκρας μυστικότητας, το κατώφλι του σπιτιού του Λεωνίδα Κύρκου. Ακολουθεί η περίφημη εκδήλωση στην Αίγλη του Ζαππείου.  Από τη λίστα προσκεκλημένων απουσιάζει ο Αλέξης Τσίπρας.”Παπαγαλίζουν μια ηθική των πεποιθήσεων και δεν εμφορούνται από καμία ηθική της ευθύνης. Αμάθητοι από εξουσία, έχουν μετατρέψει την κατεδάφιση της εξουσίας σε ιδεολογική πρόταση και σε πολιτική πρακτική”.

Η συγκίνηση εκείνη την βραδιά ήταν μεγάλη. Αισθάνθηκε έντονη αδιαθεσία και οδηγήθηκε στο νοσοκομείο. «Ο Λεωνίδας δεν συνήλθε ποτέ από την περιπέτεια της 11ης Ιανουαρίου του 2010». Ενάμιση χρόνο μετά, τον Αύγουστο του 2011 έφυγε από τη ζωή, ενώ πριν είχε στηρίξει δημόσια το εγχείρημα της Δημοκρατικής Αριστεράς του Φώτη Κουβέλη.

Oι απόψεις αυτές του Λεωνίδα Κύρκου ήταν γνωστές από το 2009 όταν έλεγε πως αν οι ιδέες της ανανεωτικής Αριστεράς μειοψηφίσουν μέσα στον Συνασπισμό ” τα στελέχη της θα πρέπει να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός νέου σχήματος. Δεν μπορεί κανένας που πιστεύει στις ιδέες της Ανανεωτικής Αριστεράς να σταματήσει μια τέτοια εξέλιξη που πρέπει να πάρει τον δρόμο της. Πιστεύω ότι θα υπάρξουν εκείνα τα πολιτικά στελέχη που θα σηκώσουν στην πλάτη τους το νέο εγχείρημα”.

“Ο κεντρικός μου στόχος είναι πάντα η συνάντηση των δύο μεγάλων ρευμάτων της ελληνικής κοινωνίας, του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού” έλεγε τότε σε μια συνέντευξή του που περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Πέτρου Σαραντόπουλου “Λεωνίδας Κύρκος -Εκ Βαθέων”. “Τον Νίκο Κωνσταντόπουλο τον έχω χρεώσει με την κατηγορηματική του εναντίωση προς κάθε ιδέα συνάντησης με το ΠΑΣΟΚ. Νομίζω ότι ο Νίκος έχασε μια λαμπρή ευκαιρία να γίνει αυτός ο κρίκος μιας συνάντησης ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμού, συνάντηση την οποία ο ίδιος σήμερα υποστηρίζει. Παρ΄ ότι ήταν ο μόνος από τους τρεις που δεν προερχόταν από το κομμουνιστικό ρεύμα. Κατά συνέπεια, είχε όλες τις δυνατότητες προσέγγισης, και ψυχολογικής ακόμα, με την πλευρά του ΠΑΣΟΚ.

imagesΣ΄ό,τι αφορά τον Αλέκο Αλαβάνο: η σχέση μας ξεκίνησε από μια κοινή συμμετοχή σ΄ ένα πάνελ της ΕΡΤ το 1981, την παραμονή της ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Η συζήτηση κύλησε ομαλά και παρά τις έντονα διαφορετικές απόψεις μεταξύ των δύο εκπροσώπων της Αριστεράς, υπήρξε ένα κλίμα πολιτισμένο. Δεν υπήρξε καμία εκτροπή. Αυτά ώς την τελευταία στιγμή. Όταν ήρθε η τελευταία στιγμή και ο λόγος ανήκε στον Αλέκο (ΚΚΕ), σε μένα δεν υπήρχε πια χρόνος, ο Αλέκος μου έχωσε μια μαχαιριά.

Ο Αλέκος όταν συναντηθήκαμε στον Συνασπισμό, ίσως με την ανάμνηση αυτής της απαράδεκτης συμπεριφοράς του, δεν παρέλειπε να μου πλέκει το εγκώμιο. Θυμάμαι έναν χαρακτηρισμό του που μου έκανε εντύπωση. Ο Κύρκος, είπε, είναι ο Τειρεσίας της Αριστεράς. Μεγάλη κουβέντα, την οποία προφανώς ούτε κατά ελάχιστον δεν πίστευε. Ήθελα να τον αρπάξω από τον λαιμό, αλλά τηλεοπτικά και προσωπικά αυτό θα ήταν απαράδεκτο. Τελευταία κόπηκε με δική του πρωτοβουλία η οδός επαφής μας κι έτσι δεν μπορώ να πω ότι είχα καμία απολύτως ενημέρωση για τις κινήσεις του. Ανάμεσα στις κινήσεις αυτές ήταν και η επιλογή του για την ανάδειξη στην ηγεσία του Συνασπισμού του νεαρού Αλέξη Τσίπρα. Είχα τις αντιρρήσεις μου. Από τότε οι δρόμοι μας χώρισαν οριστικά”.

“Για τον Αλέξη Τσίπρα πιστεύω ότι μπορεί να του δοθεί ένα περιθώριο να δείξει τι ακριβώς μπορεί να εκφράσει. Τα πρώτα δείγματα γραφής είναι αντιφατικά. Δεν μας έχει δείξει ακόμα, εκτός από κάποιες εκδηλώσεις της εντελώς ύστερης φάσης, τι ακριβώς θέλει σαν Τσίπρας, όχι σαν προστατευόμενος του Αλαβάνου. Πρέπει όμως να πω ότι μου προξενεί εντύπωση το ότι δεν αισθάνθηκε ποτέ μέχρι σήμερα και σε καμία περίπτωση την ανάγκη να συζητήσει μαζί μου. Δεν λέω να ζητήσει τη συμβουλή μου. Ποτέ δεν χτύπησε την πόρτα του σπιτιού μου, ποτέ μα ποτέ.

Το βιβλίο της Αλίκης Χατζή καταγράφει τις ύστατες προσπάθειες του Κύρκου να αποτρέψει τη “νεοκομμουνιστική” στροφή του Συνασπισμού, τις προσπάθειες του για συνεργασία των ανανεωτικών στελεχών με το ΠΑΣΟΚ και τη μελαγχολία του για την αποτυχία του οράματος της διευρυμένης φιλοευρωπαϊκής Κεντροαριστεράς. H Αλίκη Χατζή τον περιγράφει να λέει, λίγες μέρες μετά την εσωκομματική νίκη του Τσίπρα στις αρχές του 2008:

“Στον βαθμό, λοιπόν, που δεν αλλάζουν οι αντιλήψεις στην Ευρώπη, η κυρίαρχη ελληνική πολιτική τάξη θα δοκιμασθεί. Ή θα αναλάβει το πολιτικό κόστος μιας βαριάς διασωστικής προσπάθειας και όποιος αντέξει ή, σε αντίθετη περίπτωση, θα κινδυνεύσουν και η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ να μείνουν στην Ιστορία ως διαχειριστές μιας επαχθούς χρεοκοπίας”.